Trzy zespoły badawcze z Uniwersytetu Jagiellońskiego wezmą udział w polsko-francuskim konkursie Polonium 2018/2019, wspieranym finansowo przez partnerów z obu krajów. Koordynują go polskie Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz - po stronie Francji - Ministerstwo Szkolnictwa Wyższego i Badań oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych.
W konkursie Polonium wnioski można było składać z dowolnej dziedziny nauki, przy czym preferowane były te, w ramach których realizowane będą projekty podejmujące następujące zagadnienia: energia; fizyka nuklearna, astronomia, kataliza; zrównoważony rozwój; rolnictwo i bezpieczeństwo żywności; nano- i biotechnologie; nauki o życiu; medycyna, w tym szczególnie badania nad rakiem oraz technologie informacyjne i komunikacyjne. Dodatkowo na korzyść aplikujących działała planowana w projekcie obecność młodych badaczy, studentów, doktorantów i osób, które niedawno uzyskały tytuł doktora.
Środki przyznawane przez obie strony na poszczególne projekty badawcze przeznaczone są wyłącznie na wymianę osobową (podróże i krótkie pobyty). Współpraca badawcza uzgodniona między zespołami może być finansowana przez obie strony w ciągu maksimum 2 lat.
W ramach polsko-francuskiej współpracy w aktywnej wymianie wiedzy oraz doświadczeń w zakresie wykorzystania metod spektroskopii oscylacyjnej do badań o charakterze biomedycznym z Uniwersytetem Reims Champagne-Ardenne uczestniczyć będzie zespół prof. Małgorzaty Barańskiej z Wydziału Chemii UJ. Celem zwycięskiego projektu jest scharakteryzowanie zmian w składzie chemicznym komórek śródbłonka wątroby oraz hepatocytów, które zachodzą w strukturach komórkowych podczas rozwoju niealkoholowego stłuszczenia wątroby (NAFLD) w mysim modelu tego schorzenia wyidukowanym dietą wysokotłuszczową z wykorzystaniem spektroskopii ramanowskiej.
- Wiedza ta pomoże w zrozumieniu patogenezy NAFLD, co może mieć zastosowanie w diagnostyce i leczeniu pacjentów. Jest to krok w kierunku stworzenia unikalnego narzędzia pozwalającego badać procesy patologiczne zachodzące na poziomie subkomórkowym - mówi prof. Małgorzata Barańska.
Z kolei prof. Jakub Zakrzewski z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ (WFAIS UJ) będzie współpracować z zespołem dr. Dominique’a Delande’a z paryskiego Laboratorium Kastler-Brossel. Planowane badania mają na celu zastosowanie metod wypracowanych w ramach tzw.informatyki kwantowej do opisu fizyki układów wielociałowych. W pracach będą również uczestniczyć prof. Krzysztof Sacha z Zakładu Optyki Atomowej UJ i doktorant Piotr Sierant.
- Intuicja podpowiada nam, że wskutek silnych oddziaływań między elementami układu powinniśmy zaobserwować termalizację, czyli osiągnięcie jakiejś równowagi, zależnej od temperatury. Okazuje się, że obecność silnego nieporządku nie pozwala na takie rozwiązanie. Nieporządek prowadzi, wbrew swej nazwie, do uporządkowania układu w zjawisku tzw. lokalizacji wielociałowej - wyjaśnia prof. Jakub Zakrzewski.
Laureatką konkursu Polonium została również prof. Irena Roterman-Konieczna, kierownik Zakładu Bioinformatyki i Telemedycyny Wydziału Lekarskiego UJ CM (ZBiT WL UJ CM). Projekt Przewidywanie predyspozycji fragmentów białek do generowania struktur amyloidowych będzie realizowany we współpracy z naukowcami z Uniwersytetu Piotra i Marii Curie w Paryżu. W pracach będzie również uczestniczyć Mateusz Banach, asystent w ZBiT WL UJ CM i doktorant WFAIS UJ. Zespół zajmie się strukturą białek w kontekście aktywności biologicznej, w tym projektowaniem leków oraz zagadnieniem białek o nieprawidłowej strukturze - białek patologicznych.
