Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Kalendarz

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

wrzesień 2017

20170903
Poprzedni tydzień
Następny tydzień

Pod przewodnią gwiazdą nauki. W 100-lecie śmierci Mariana Smoluchowskiego

Data: 03.09.2017 - 15.10.2017
Miejsce: Collegium Maius, ul. Jagiellońska 15
Organizator: Muzeum UJ; Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ
Pod przewodnią gwiazdą nauki. W 100-lecie śmierci Mariana Smoluchowskiego

We wrześniu tego roku mija 100 lat od śmierci wybitnego polskiego fizyka Mariana Smoluchowskiego. Dla uczczenia tej rocznicy Polskie Towarzystwo Fizyczne ogłosiło rok 2017 Rokiem Smoluchowskiego. Jednym z ważnych elementów obchodów tego wydarzenia będzie wystawa zorganizowana wspólnie przez Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Maius oraz Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ.

Ekspozycja, na której zostanie zaprezentowana działalność naukowa, społeczna, a także życie prywatne Mariana Smoluchowskiego, czynna będzie od 4 września do 15 października 2017 roku w Muzeum UJ przy ul. Jagiellońskiej 15. Pomimo upływu czasu dokonania naukowe M. Smoluchowskiego są wciąż aktualne, a jego prace naukowe tylko w tym stuleciu cytowane były w literaturze naukowej blisko 5 tys. razy.

Wernisaż wystawy odbędzie się w niedzielę 3 września o godz. 12.00. Wstęp wolny.

Marian Smoluchowski (1872-1917) był jednym z najwybitniejszych uczonych przełomu XIX i XX wieku. Ukończył z najwyższym wyróżnieniem Uniwersytet Wiedeński. Uzyskane w Austrii prawo wykładania przeniósł do Lwowa uzasadniając to m.in. możliwością prowadzenia zajęć po polsku. W wieku 28 lat objął stanowisko profesora nadzwyczajnego fizyki teoretycznej Uniwersytetu Lwowskiego, a mając 31 lat stanowisko profesora zwyczajnego. Był wtedy najmłodszym profesorem na terenie Cesarstwa Austro-Węgierskiego. W 1912 roku objął Katedrę Fizyki Doświadczalnej na Uniwersytecie Jagiellońskim. 15 lipca 1917 został wybrany na rektora UJ. Zmarł 2 miesiące później, po tym jak podczas kąpieli w rzece zakaził się czerwonką. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

Już za życia był uznawany za wybitnego fizyka. Wyjaśnił on, że fluktuacje w rozkładzie cząsteczek odpowiadają zarówno za ruchy Browna (czyli nieregularne ruchy obserwowanych pod mikroskopem cząsteczek) jak i niebieski kolor nieba (światło niebieskie rozprasza się na fluktuacjach). Przyczynił się do powstania fizyki statystycznej, opublikował ważne prace na temat dyfuzji i koloidów. Jedno z równań teorii dyfuzji jest znane jako równanie Smoluchowskiego.

Gdyby nie przedwczesna śmierć, mógłby być współlaureatem trzech nagród Nobla. W roku 1925 i 1926 przyznano dwa Noble z chemii za prace nad koloidami (zdobyli je R.A. Zsigmondy i T. Svedberg), natomiast J. B. Perrin dostał Nobla z fizyki za prace nad nieciągłą struktura materii. Na teoretycznych pracach M. Smoluchowskiego opierał się zwłaszcza R.A. Zsigmondy, który na jego prośbę nie tylko opracował teoretycznie problem koagulacji, ale przedstawił pełną jej matematyczną teorię.

Fizyk należał też do pionierów polskiego narciarstwa, alpinizmu i taternictwa. Wspinał się na niezdobyte szczyty, wytyczał nowe drogi. W latach 1911-1912 był przewodniczącym Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego.

Więcej informacji o Roku Mariana Smoluchowskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim dostępnych jest na stronie smoluchowski.uj.edu.pl.

Widok zawartości stron Widok zawartości stron