Przedstawiciele 13 europejskich sieci i stowarzyszeń, do których należy również Uniwersytet Jagielloński, wystosowali wspólny apel do władz Unii Europejskiej o podwojenie budżetu przeznaczonego na naukę, uwzględnionego w najbliższych wieloletnich ramach finansowych. Poniżej zamieszczamy polską wersję apelu.
Poprawa konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju Europy poprzez zwiększenie funduszy przeznaczonych na badania, innowacje i edukację
Jako przedstawiciele europejskich sieci uniwersyteckich zwracamy się do Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego oraz Rady Europejskiej z apelem o podwojenie budżetu przeznaczonego na badania, innowacje i edukację w wieloletnich ramach finansowych (Multiannual Financial Framework – MFF).
Podwojenie finansowania badań i innowacji w 9. Programie Ramowym UE do 160 miliardów euro – o co apeluje również Lamy Group – przyniesie korzyści w postaci 650 tys. nowych stanowisk pracy oraz zwiększenia PKB o 0,46% do roku 2040. Jak zauważyła Komisja Europejska w komunikacie dotyczącym najbliższego programu MFF, zapewniłoby to Unii Europejskiej pozycję światowego lidera w dziedzinach takich jak nowoczesne akumulatory, inteligentne budynki i samochody, zwalczanie chorób zakaźnych czy gospodarka o obiegu zamkniętym. Jednocześnie zwiększenie finansowania dla nauki pomogłoby w budowie stabilnego i inkluzywnego społeczeństwa, wspieraniu zrównoważonego rozwoju oraz walce z nierównościami społecznymi.
Mimo iż program Horyzont 2020 jest jak dotąd największym programem ramowym poświęconym badaniom i innowacjom, jego budżet, zamykający się w kwocie 80 miliardów euro w ciągu 7 lat, jest niewystarczający. W wielu przypadkach funduszy starcza na mniej niż jeden na pięć wartościowych projektów. Co równie istotne, choć program Erasmus+ znacząco poprawił sytuację związaną z wymianą studencką i pracowniczą oraz zatrudnieniem, obecny poziom mobilności studenckiej na poziomie 5% znajduje się znacznie poniżej docelowych 20%.
Naturalnie podwojenie budżetu programu ramowego nie może być substytutem dla wsparcia i finansowania badań, innowacji i edukacji na szczeblu krajowym. Należyte finansowanie badań oraz edukacji przez poszczególne kraje w połączeniu z funduszami pozyskiwanymi z UE jest kluczowe dla konkurencyjności i zrównoważonego rozwoju Europy, zgodnego z wytycznymi Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ. Nawołujemy zatem instytucje europejskie do bardziej zdecydowanych działań, mających na celu wyegzekwowanie od państw członkowskich zobowiązań wynikających z uczestnictwa w Europejskiej Przestrzeni Badawczej (European Research Area – ERA) i Europejskiej Przestrzeni Szkolnictwa Wyższego (European Higher Education Area – EHEA).
Uniwersytety mogą stanowić silnych i zaangażowanych partnerów w poszukiwaniach rozwiązań dla problemów i wyzwań, przed którymi stoi społeczeństwo. Jest tak, ponieważ prowadzą one interdyscyplinarne badania wykorzystujące najnowocześniejsze osiągnięcia techniki, współpracując z sektorem przemysłowym, małymi i średnimi przedsiębiorstwami, a także organizacjami społecznymi i kulturalnymi oraz postępując zgodnie z zasadami etyki naukowej. Wyniki ich badań trafiają zarówno do społeczeństwa, jak i na rynek, często w formie uniwersyteckich start-upów. Uniwersytety kształcą obecne i przyszłe elity nauczycielskie, akademickie, biznesowe, polityczne i obywatelskie.
Jako przedstawiciele sieci i stowarzyszeń oraz naszych macierzystych uczelni, wyrażamy nadzieję na owocną współpracę z organami UE w celu uczynienia europejskich programów badawczych, innowacyjnych i edukacyjnych jeszcze lepszymi niż obecnie. Wierzymy, że odegra to znaczącą rolę w zwiększaniu korzystnego wpływu tych programów na obywateli Europy.
