We wtorek 8 grudnia 2015 roku w auli Collegium Maius odbyło się uroczyste posiedzenie Senatu UJ z okazji odnowienia doktoratu profesora Janusza Szwai, wybitnego prawnika i długoletniego pracownika Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wniosek o odnowienie doktoratu, złożony przez profesorów Wydziału Prawa i Administracji UJ, został poparty przez Radę Wydziału. Senat Uniwersytetu Jagiellońskiego na posiedzeniu 27 maja 2015 roku podjął uchwałę o odnowieniu po pięćdziesięciu latach doktoratu Pana Profesora i nadaniu tej uroczystości charakteru uczelnianego.
W auli Collegium Maius zgromadzili się liczni przyjaciele i bliscy prof. Janusza Szwai. Przybyłych gości przywitał rektor UJ prof. Wojciech Nowak.
Sylwetkę oraz dokonania naukowego Jubilata przedstawiła w laudacji prof. Ewa Łętowska, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, członek czynny Polskiej Akademii Umiejętności, pierwsza Rzecznik Praw Obywatelskich (1987-1992), sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego (1999-2002) i Trybunału Konstytucyjnego (2002-2011).
- Z tak pięknej okazji przedstawię laudacje dla człowieka, którego kariera naukowa splotła się z moją karierą. Mogłam, jako młodsza koleżanka, tę karierę śledzić i wyciągać wnioski z tego, co zaobserwowałam i wywnioskowałam z prac, które wiele mogą nauczyć prawnika – rozpoczęła prof. Ewa Łętowska.
- Laudację najprościej można przedstawić w kategoriach statystycznych. Można wymienić 354. pozycji. Można wspomnieć, że Profesor Szwaja szczęśliwie wypromował ośmiu doktorów, z których dwóch jest już profesorami. Są to bardzo piękne osiągnięcia. Myślę, że lepiej przedstawić, nie tyle martwe liczby i tytuły poszczególnych pozycji, ile zaproponować Państwu zastanowienie się nad kontekstem wyborów naukowych, których dokonywał Jubilat. To, co decyduje o wartości pracy naukowej i co zostaje z naszego dorobku decyduje o tym, w jaki sposób to wszystko co czynimy wpisuje się w kontekst czasu, który wokół nas płynie – powiedziała prof. Ewa Łętowska.
- Przedmiot i metoda decyduje o atrakcyjności wyborów prawnika do badań naukowych. Na prawniku ciąży przekleństwo związane z wyrażaniem słowa, struktur, pojęć dlatego, że to, czym my prawnicy się zajmujemy, jest zawsze wykorzystywane do czegoś lub po coś. To, co nas prawników ciesz jako struktura, instytucja, konstrukcja, w oczach obserwatorów zewnętrznych często przybiera postać narzędzia, które komuś lub czemuś służy, a przeklęte pytanie: czemu to służy? - towarzyszy prawnikowi zawsze – kontynuowała prof. Ewa Łętowska.
- Dorobek naukowy Pana Prof. Szwai dotyczy przede wszystkim najrozmaitszych form korzystania z różnego rodzaju wytworów myśli ludzkiej, a więc tej części prawa, której przedmiotem nie jest, jak to bywało przez wieki, rzecz. Cała droga życiowa Jubilata jest związana z tym nurtem prawa, które w bardziej nowoczesny sposób traktuje przedmiot dociekań prawniczych, nie rzeczy, tylko to wszystko co wytworzyła ludzka myśl – powiedziała prof. Ewa Łętowska.
- To stara prawda znana prawnikom, że nic tak dobrze nie służy praktyce jak dobra doktryna, ale jednocześnie doktryna bez zastosowania praktycznego jest martwa, nie ma jej. Zamknięcie się w wieży z kości słoniowej to nie jest cecha, którą można by przypisać Jubilatowi, zarówno przedmiot jego zainteresowań pchał go ku konfrontacji tego, co zbadał, przedstawił z życiem praktycznym, ale i życie praktyczne weryfikowało to, co przedstawił na karatach publikacji o charakterze czysto naukowym – dodała prof. Ewa Łętowska.
- Cieszę się, że w osobie Pana Prof. Szwai mam wybitnego przedstawiciela, który zna, rozumie i ceni dogmatykę, bo bez tego nie można trafić do praktyki. Jeśli chce się w przekonujący sposób być użytecznym dla praktyków, trzeba umieć i chcieć przedstawić to w języku dogmatyki – powiedziała prof. Ewa Łętowska.
- Życzę wszystkim, żeby ich prawo cieszyło, żeby ich własna uprawiana dziedzina mogła ich cieszyć i żeby potrafili się nią cieszyć. Mam nadzieję, że cieszy się nią, nie tylko z powodu dzisiejszej uroczystości, nasz Jubilat – zakończyła prof. Ewa Łętowska.
Prof. dr hab. Janusz Szwaja opowiadał o początkach swojej kariery i poszczególnych jej etapach, wyjazdach zagranicznych oraz o swoim dorobku naukowym. - Te lata spędzone na Uniwersytecie, gdzie najpierw byłem studentem, potem pracownikiem i przeszedłem całą drogę od asystenta do profesora zwyczajnego i od tego najmłodszego, który różne rzeczy robił, do profesora i dyrektora instytutu. […] To były lata bardzo owocnej pracy. Jestem bardzo dumny z tego, że byłem właśnie studentem, a później pracownikiem Uniwersytetu i tym większa radość, że ten doktorat został odnowiony – powiedział prof. Janusz Szwaja.
Po zakończeniu uroczystości w auli Collegium Maius goście przenieśli się do Stuby Communis, by tam indywidualnie złożyć jubilatowi gratulacje i najlepsze życzenia.
Prof. Janusz Szwaja jest wybitnym specjalistą z zakresu prawa spółek, patentów, znaków towarowych oraz zwalczania nieuczciwej konkurencji. Naukowo i zawodowo związany z Uniwersytetem Jagiellońskim. W latach 1975-1995 kierował Międzyuczelnianym Instytutem Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej (obecnie Katedra Prawa Własności UJ). Jest autorem kilkuset publikacji na temat zagadnień nieuczciwej konkurencji, prawa handlowego, własności przemysłowej, prawa wynalazczego i patentowego. W latach transformacji ustrojowej i w związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej, jako ceniony ekspert, czynnie uczestniczył w procesach legislacyjnych ustaw z powyższej tematyki. Aktywnie działający na forum międzynarodowym. Współpracował m.in. z Instytutem Maxa Plancka i uczestniczył w gremiach kierowniczych wielu towarzystw naukowych.