W dniach 20 – 22 czerwca 2016 miała miejsce międzynarodowa konferencja "III International Conference of the Polish Association for The Psychology of Religion and Spirituality. Psychology, Culture, Biology", zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Psychologii Religii i Duchowości.
Psychologia religii, będąc interdyscyplinarną dyscypliną naukową z pogranicza psychologii i religioznawstwa, eksploruje obszar religijności i duchowości człowieka. Używając psychologicznych metod – jakościowych, ilościowych i eksperymentalnych – zajmuje się odpowiedzią na ważkie pytania, dotyczące życia religijnego jednostek i grup społecznych. Jednym z wiodących, polskich ośrodków badawczych w tej dyscyplinie, jest funkcjonujący w ramach Instytutu Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego Zakład Psychologii Religii, kierowany przez prof. dr hab. Halinę Grzymała-Moszczyńską.
W dniach 20 – 22 czerwca 2016 miała miejsce międzynarodowa konferencja "III International Conference of the Polish Association for The Psychology of Religion and Spirituality. Psychology, Culture, Biology", zorganizowana przez Polskie Towarzystwo Psychologii Religii i Duchowości, Instytut Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Katedrę Psychologii i Instytut Biologii Uniwersytetu Pedagogicznego.
Obrady toczyły się w gościnnych murach nowej części głównej siedziby Uniwersytetu Pedagogicznego. W konferencji uczestniczyło wielu uznanych naukowców z wiodących polskich i zagranicznych ośrodków badawczych (USA, UK, Izrael, Szwecja, Norwegia, Szwajcaria, Belgia).
Wykład inauguracyjny wygłosiła profesor Valerie De Marinis (Uniwersytet w Uppsali, Umeå Medical School, Public Mental Health Promotion and Existential Health Area, Innlandet Hospital Trust, Norwegia), która w swoim wystąpieniu podkreśliła istotność praktycznej aplikacji badań z zakresu psychologii religii w służbie zdrowia. Postulat włączenia psychologii religii i duchowości w obręb działań społecznych na rzecz promocji zdrowia (zwłaszcza zdrowia psychicznego) został przyjęty z entuzjazmem przez słuchaczy, prowokując ożywioną dyskusję na temat stanowiska środowisk akademickich wobec procesów migracyjnych i przygotowania kadry psychologicznej na kontakt z Innym.
W trzydniowym programie konferencji znalazło się wiele ciekawych wystąpień, poruszających zagadnienia z różnorodnych obszarów psychologii religii, począwszy od metodologicznych fundamentów (ks. prof. Zdzisław Kroplewski, Methodological „traps" in psychological research on religion, prof. Paweł Socha, Dimensions of spirituality: a value perspective), przez kliniczne aspekty religijności i relację religia-zdrowie psychiczne (ks. dr Jacek Prusak SJ, In search of differences and common areas: A report on 25 years joint seminar meetings of priests and psychotherapists, ks. prof. Dariusz Krok, How does religiousness strengthen coping processes? The underlying role of meaning structures, prof. Jacek Śliwak, dr Beata Zarzycka, Personality, parental attitudes and humility as predictors of religious strains), kwestię Nowej Duchowości, obrazu Boga, psychologię medytacji (ks. prof. Stanisław Radoń, Brain network reorganization during meditation in the light of mindfulness research), aż po tematy dotyczące badań nad konkretnymi środowiskami kulturowymi (prof. Christopher Alan Lewis, Sixth form religion in Northern Ireland 1968–2011: revisiting the Protestant profile, prof. Felix Kaputu, From masks to the supernatural, from the supernatural to masks or the invention of God in the Likumbi Lya Mize Luvale Masquerade of Zambia: the supernatural in cultural spaces, prof. Małgorzata Sacha, Between the void and imagination: a (possible) psychoanalytic look at the tantric concept of bhāvanā). Wystąpieniom towarzyszyła sesja plakatowa, podczas której młodzi akademicy prezentowali wyniki swoich badań. Obradom pilnie przysłuchiwali się studenci studiów licencjackich i magisterskich kierunku „religioznawstwo – interdyscyplinarne studia nad religiami i kulturami świata", prowadzonych w Instytucie Religioznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Konferencję zwieńczył wykład plenarny prof. Kevina Ladda z Indiana University South Bend (USA), znanego badacza w zakresie psychologicznych badań nad modlitwą (książka Psychologia modlitwy: spojrzenie naukowe, którą napisał wraz z prof. Bernardem Spilką, ukazała się w polskim tłumaczeniu w 2014 roku nakładem wydawnictwa WAM). Prof. Ladd zapoznał słuchaczy ze swoimi najnowszymi badaniami nad modlitwą, w których zastosowano nowatorskie metody: badacz polecił uczestnikom projektu fotografowanie miejsc, które uznali za duchowo znaczące i mające wpływ na ich praktyki modlitewne. Zebrany przez zespół badawczy materiał ikonograficzny pozwolił na identyfikację istotnych czynników wyróżniających poszczególne grupy wyznaniowe pod względem stosowanych strategii wizualnych reprezentacji własnej religijności.
Adam Anczyk
Zakład Psychologii Religii
Instytut Religioznawstwa UJ
