Dr Maja Sochalska została laureatką 4. konkursu w programie First Team Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP), którego celem jest wspieranie młodych doktorów w tworzeniu pierwszych zespołów badawczych. Będzie ona prowadzić badania mające na celu zbadanie molekularnych mechanizmów przyczyniających się do zaburzonej przeżywalności neutrofili w kontekście paradontozy.

FNP w programie First Team wspiera naukowców na jednym z najbardziej kluczowych etapów ich kariery, kiedy rozpoczynają oni budowanie swojej samodzielności naukowej. Na realizację projektów i podejmowanie najciekawszych wyzwań badawczych mogą oni otrzymać około 2 milionów złotych zł na 3 lata. Granty są finansowane ze środków pochodzących z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Do 4. konkursu zgłoszono 78 wniosków, z których recenzenci i eksperci zarekomendowali do finansowania 11 projektów na łączną kwotę 21,6 mln zł.

Jedną z laureatek konkursu w programie First Team została dr Maja Sochalska z Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (WBBiB UJ), której zespół będzie prowadzić badania nad paradontozą, czyli przewlekłym zapaleniem przyzębia. Jest to choroba zapalna jamy ustnej będąca utrapieniem dla milionów ludzi na całym świecie. Bardzo trudna do wyleczenia i może doprowadzić do tak poważnych schorzeń jak reumatoidalne zapalenie stawów, miażdżyca, choroby układu krążenia, otyłość czy powikłania w ciąży.

Molekularną przyczyną rozwoju choroby i postępującego uszkodzenia tkanek jamy ustnej jest tzw. chroniczna odpowiedź zapalna. Jest ona wywoływana przez neutrofile w odpowiedzi na infekcję bakteryjną. Odpowiedź zapalna jest naturalnym mechanizmem obrony organizmu przed patogenami, a neutrofile to najliczniejsze komórki pośród komórek krwi, które odgrywają istotną rolę w eliminacji bakterii, np. Porphyromonas gingivalis.

- Neutrofile posiadają dwie charakterystyczne cechy. Pierwszą z nich jest wytwarzanie wielu antybakteryjnych substancji zdolnych do eliminowania patogennych bakterii. Niestety substancje te działają destrukcyjnie nie tylko na patogeny, ale także na tkanki jamy ustnej, co prowadzi do uszkodzenia tkanek przyzębia i postępu paradontozy. Natomiast ich drugą cechą jest bardzo krótki okres przeżywania, który wynosi 24 godziny, przy czym jest on wydłużony podczas infekcji bakteryjnej. Co prawda gwarantuje to neutrofilom wystarczający czas na wyeliminowanie patogenów, ale jednocześnie zwiększa uszkodzenie tkanek i przyspiesza postęp paradontozy - mówi dr Maja Sochalska i dodaje:

- W ramach naszych badań użyjemy metody, która pozwoli na analizowanie przeżywalności i funkcji neutrofili w bardzo precyzyjny i kontrolowany sposób. Otrzymane wyniki pokażą, czy ograniczanie ich przeżywalności oraz funkcji pomoże w przyszłości skuteczniej leczyć paradontozę, co przyniesie wymierne korzyści dla zdrowia publicznego oraz jakości życia pacjentów cierpiących na tę chorobę.

Dr Maja Sochalska jest absolwentką biotechnologii. Po ukończeniu studiów przez klika lat pracowała w przemyśle biotechnologicznym. W 2012 roku rozpoczęła studia doktoranckie na Uniwersytecie Medycznym w Innsbrucku. W ich trakcie oraz jako post-doc analizowała wpływ białek antyapoptotycznych na przeżywalność i funkcję komórek układu immunologicznego w kontekście chorób zapalnych i białaczek. Dr M. Sochalska jest laureatką nagrody za najlepszą pracę doktorską przyznawanej przez Austriackie Stowarzyszenie Walki z Rakiem (Österreichische Krebshilfe) oraz zwyciężczynią w konkursie na grant dla młodych naukowców (Österreichische Krebshilfe). Po powrocie do Polski w 2016 roku - w ramach programu Homing powadzonego przez FNP - uzyskała środki na realizację projektu Deregulacja apoptozy neutrofili jako potencjalny mechanizm leżący u podstaw patofizjologii paradontozy, który prowadzi w Zakładzie Mikrobiologii WBBiB UJ.