W dniach 26–28 czerwca 2019 r. na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ odbyły się European Workshops in International Studies – największe w Europie warsztaty z zakresu nauki o stosunkach międzynarodowych z udziałem ponad 300 badaczy z całego świata. Warsztaty organizowane są od sześciu lat przez EISA (European International Studies Association), a ich celem jest stworzenie platformy do intensywnej wymiany poglądów między badaczami zainteresowanymi tą samą tematyką.
Specyficzna forma pracy warsztatów, która zdecydowanie różni się od tradycyjnych konferencji, stwarza doskonałą okazję dla ożywionych dyskusji, a także sprzyja powstawaniu nowych grup badawczych, składających się z osób reprezentujących różne ośrodki. W ramach EWIS odbywają się dwu- i trzydniowe zamknięte warsztaty, w czasie których w kilkunastoosobowych grupach, skupionych na precyzyjnie określonej tematyce, omawiane są projekty badawcze uczestników.
Kształt programowy EWIS co roku nadaje dwójka badaczy. W bieżącym roku była to pochodząca z Estonii dr Maria Mälksoo z Uniwersytetu w Kent (reprezentująca EISA) oraz prof. dr hab. Artur Gruszczak z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Tegoroczne warsztaty zatytułowane „The Next 100 Years of International Relations” nie tylko podkreślały rocznicę powstania dyscypliny, ale także odwoływały się do trwającej obecnie transformacji międzynarodowego ładu.
W pierwszym dniu, po oficjalnym otwarciu, przeprowadzono dwie sesje plenarne. Ceremonię otwarcia prowadził wspomniany prof. Gruszczak, a głos kolejno zabierali: przewodnicząca EISA Victoria Basham (Cardiff University), przewodniczący PTSM prof. dr hab. Edward Haliżak (UW) oraz prodziekan Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ dr hab. Paweł Laidler, prof. UJ. Pierwsza sesja plenarna nosiła tytułu „What Have We Learnt?” („Czego dotychczas się nauczyliśmy”) i była poświęcona dotychczasowemu rozwojowi dyscypliny. Sesję tę moderował prof. Gruszczak, a wzięli w niej udział uczeni z Austrian Studies Centre for Peace and Conflict Resolution (ASPR), Université de Montréal, King’s College London (KCL), Barcelona Centre for International Affairs oraz dr Magdelna Góra z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Druga sesja plenarna, moderowana przez dr Mälksoo, była próbą znalezienia odpowiedzi na pytanie: jak będzie wyglądało następne 100 lat nauki o stosunkach międzynarodowych („The Next 100 Years of IR: How To?”). Głos zabrali przedstawiciele University of Oxford, University of St Andrews, Danish Institute for International Studies, wiedeńskiego Webster University oraz genewskiego Graduate Institute of International and Development Studies.
Dwa kolejne dni uczestnicy spędzili już w czasie spotkań konkretnych warsztatów, w czasie których omawiano zgłoszone projekty. Tematyka warsztatów była w tym roku niezwykle różnorodna, choć wpisywała się w przewodnią myśl zaznaczoną podczas sesji plenarnych i nawiązującą do stulecia powstania dyscypliny.
Istotne z perspektywy krakowskich organizatorów było zachęcenie i umożliwienie jak największej liczbie badaczy z Polski udziału w tym prestiżowym przedsięwzięciu. EWIS charakteryzowały się bowiem dotychczas minimalnym udziałem badaczy z polskich ośrodków.
W stosunku do warsztatów z 2018 r., w 2019 r. odnotowano jednak trzydziestokrotny wzrost udziału przedstawicieli z Polski. W praktyce oznaczało to, że ok. 10% wszystkich uczestników EWIS pochodziło z Polski. Ponadto, w 2018 r. wśród zgłaszających warsztaty nie było żadnych przedstawicieli z Polski, tymczasem w 2019 r. aż cztery warsztaty były kierowane lub współkierowane przez przedstawicieli polskiego środowiska naukowego. Oznacza to, że 15% warsztatów zorganizowali badacze z polskich ośrodków.
tekst: dr Tomasz Pugacewicz, Instytut Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych
