30 października Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ogłosiło listę 10 uczelni badawczych, wyłonionych w konkursie „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza”. W tej prestiżowej grupie uczelni, której powstanie przewidziano w ustawie Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tzw. Konstytucja dla Nauki lub Ustawa 2.0) znalazł się Uniwersytet Jagielloński.
Celem konkursu było wyłonienie i wsparcie uczelni, które będą dążyć do osiągnięcia statusu uniwersytetu badawczego, a także będą w stanie skutecznie konkurować z najlepszymi ośrodkami akademickimi w Europie i na świecie. Aby im to ułatwić, dziesięć uczelni, które wybrano spośród dwudziestu najlepszych szkół wyższych w Polsce, będzie otrzymywać latach 2020–2026 subwencję zwiększoną co roku o 10% (pozostałe uczelnie biorące udział w konkursie otrzymają subwencję zwiększoną o 2 % w stosunku do wsparcia uzyskanego w 2019 roku).
- Udział w programie „Inicjatywa Doskonałości - Uczelnia Badawcza” stał się dla Uniwersytetu Jagiellońskiego okazją do przemyślenia na nowo wieloletniej strategii, głównie w obszarze badań naukowych, ale także pozostałych elementów misji uczelni – mówi prof. Stanisław Kistryn, prorektor UJ ds. badań naukowych i funduszy strukturalnych.
- Podstawowy nacisk kładziemy na kompleksową, ścisłą współpracę międzynarodową, tak przez bezpośrednie kontakty grup badawczych, jak i poprzez wieloaspektowe formy współdziałania w ramach sieci i zrzeszeń uniwersytetów z Europy i świata. W ramach projektu zaproponowaliśmy opracowanie i wdrożenie szeregu nowatorskich pomysłów zmierzających do optymalizacji strukturalnej i funkcjonalnej uczelni, które, jak widać, znalazły uznanie w gronie międzynarodowych ekspertów, którym projekt miałem przyjemność osobiście prezentować. Następne lata powinny być więc czasem intensywnego rozwoju naszej uczelni, w który zaangażowana będzie cała społeczność akademicka, będąca tego rozwoju bezpośrednim beneficjentem – dodaje prof. Kistryn.
W programie zwyciężyły: Uniwersytet Warszawski, Politechnika Gdańska, Uniwersytet Jagielloński, Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Politechnika Warszawska, Gdański Uniwersytet Medyczny, Politechnika Śląska, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Wrocławski.
Aby uzyskać kwalifikację do programu uczelnie musiały spełniać rygorystyczne warunki: prowadzić badania w co najmniej 6 dyscyplinach i mieć ocenę A lub A+ w co najmniej połowie z tych dyscyplin. Nie mogły posiadać kategorii B lub C. Żaden z kierunków studiów prowadzonych przez uczelnię nie mógł mieć negatywnej oceny Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Startujące w konkursie uczelnie miały też wskazać priorytetowe obszary badawcze, w obrębie których zintensyfikują działalność naukową.
Uczelnie oceniał międzynarodowy zespół 15 ekspertów związanych z sektorem nauki i szkolnictwa wyższego pod przewodnictwem prof. Lauritza Holm-Nielsena. Znalazły się w nim m.in. osoby, które pełniły funkcję rektorów, prezydentów lub prorektorów czołowych uczelni europejskich, m.in. Uniwersytetu w Getyndze, Uniwersytetu w Amsterdamie, Uniwersytetu w Aarhus, Uniwersytetu w Manchesterze czy Uniwersytetu w Southampton. Członkami zespołu byli również naukowcy uznani w międzynarodowym środowisku naukowym. Dobór ekspertów został dokonany w taki sposób, aby zapewnić udział w zespole reprezentantów każdej dziedziny nauki.
Jednym z najważniejszych kryteriów podczas oceny wniosków w konkursie były plany rozwoju uczelni i zaproponowane działania, które pozwolą podnieść poziom badań naukowych i jakość kształcenia studentów i doktorantów. Docelowo mają się one przyczynić do wzrostu międzynarodowego znaczenia placówki.
Realizacja przedstawionego planu działań również będzie oceniana - najpierw w 2023 r., później – w 2026 roku. Po tym czasie uczelnie będą miały możliwość przedłużenia finansowania na kolejne lata (2027-2032). Jednak nie wszystkie. Co najmniej dwie szkoły wyższe, które uzyskają negatywny wynik lub znajdą się na najniższych miejscach listy rankingowej po ewaluacji, nie otrzymają dalszego finansowania.
Zwolnione w ten sposób miejsca będą mogły zająć uczelnie lub federacje, które wygrają kolejny konkurs w ramach programu „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza”. Odbędzie się on w 2026 roku i skierowany będzie do tych ośrodków akademickich, które nie były finansowane w ramach pierwszego konkursu.
