29 marca, w drugą rocznicę śmierci, w Panteonie Narodowym złożono prochy Krzysztofa Pendereckiego. Wybitnego kompozytora żegnali przedstawiciele władz RP - prezydent Andrzej Duda, były prezydent Aleksander Kwaśniewski, wicepremier Piotr Gliński, a także prezydent Krakowa Jacek Majchrowski i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Jacek Popiel.

Jeden z najwybitniejszych i najbardziej cenionych polskich kompozytorów, znakomity dyrygent i pedagog muzyczny, doktor honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego zmarł w Krakowie 29 marca 2020 r.  w wieku 86 lat. Artysta został tymczasowo pochowany w krypcie bazyliki św. Floriana. Pogrzeb i uroczystości państwowe zostały odłożone m.in. z powodu pandemii.

29 marca 2022 r. prochy Krzysztofa Pendereckiego zostały przeniesione do Panteonu Narodowego w kryptach kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Kondukt żałobny wyruszył z bazyliki św. Floriana i przeszedł Drogą Królewską przez ul. Floriańską i Rynek Główny na ul. Grodzką.

Mszę żałobną koncelebrowali prymas Polski abp Wojciech Polak, kardynał Stanisław Dziwisz oraz ks. infułat Bronisław Fidelus.

- Jak mówił Krzysztof Penderecki - w sztuce przede wszystkim trzeba być sobą, angażując siebie przez całe życie. Był przez to podobny do ewangelicznego ziarna, które pada w ziemię, obumiera i daje nowe życie – powiedział w homilii abp Polak, który przytoczył też słowa maestro o tym, że człowiek rozwija się wtedy, gdy zdobywa się na metafizyczną pokorę. Wspomniał też o wyrażanej przez kompozytora pilnej potrzebie szybkiego odbudowania metafizycznej przestrzeni człowieka we współczesnym świecie.

Prezydent RP Andrzej Duda w swoim przemówieniu zwrócił uwagę na to, że to właśnie Krzysztof Penderecki został poproszony o stworzenie utworu z okazji jubileuszu 3000 lat Jerozolimy. Fakt, że poproszony został o to nasz rodak, był wielkim zaszczytem dla nas, jako narodu.

- Żegnamy dzisiaj wielkiego kompozytora, ale przede wszystkim dobrego człowieka, głęboko myślącego Polaka, człowieka o szczodrym sercu. Jako kompozytor naznaczył muzykę XX wieku, podobnie jak Chopin muzykę XIX wieku. Łączył to co osobiste, z tym, co uniwersalne. Był cichym i serdecznym człowiekiem – mówił o kompozytorze minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński.

 - Był obywatelem świata, ale także Krakowa, podwójnym, bo rzeczywistym i honorowym, ambasadorem naszego miasta – podkreślił prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.

List od prezydenta Niemiec Franka-Waltera Steinmeiera odczytał ambasador RFN w Polsce Arndt Freytag von Loringhoven. Zaznaczył w nim, że „strata tego artysty dla wielu osób w Niemczech jest bardzo dotkliwa, bo był jednym z nas, a jego twórczość na wiele sposobów związana jest z Niemcami. Jako człowiek wolny i niezależny stał się ważnym pośrednikiem między Polską i Niemcami".

- Wyzwoloną nutą napisał wolną Polskę. Pisał lewą i prawą ręką, bo Bóg dał mu pełne poczucie symetrii. Pisał powagą osoby. Pisał otwartym sercem, bo je miał – mówił dyrektor Teatru Wielkiego Opery Narodowej Waldemar Dąbrowski. Zaznaczył ponadto, że Penderecki "nie napisał ani jednej takiej nuty jak Chopin", ale w dziele jednego i drugiego czujemy, dojmująco przeżywamy i doświadczamy polskości, jej radości i jej bólu, dumy z bycia Polakiem i pragnienia bycia jeszcze lepszym człowiekiem.

Decyzją przewodniczącego Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Karkowa, rektora UJ prof. Jacka Popiela głos w imieniu środowiska akademickiego naszego miasta zabrał rektor Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego prof. Wojciech Widłak, który powiedział, że postawa artystyczna autora „Pasji według św. Łukasza” może być wzorem dla przyszłych pokoleń artystów i akademików.

- Testament artystyczny Krzysztofa Pendereckiego niesie przesłanie, że fundamentem kultury i sensem sztuki jest szeroko pojęty dialog – także dialog skrajności i przeciwieństw, dialog nowego ze starym, dialog kultur – podkreślał prof. Widłak.

Rektor UJ prof. Jacek Popiel przesłał na ręce wdowy po kompozytorze Elżbiety Pendereckiej list kondolencyjny, w którym zaznaczył, że „Krzysztof Penderecki był humanistą głęboko przekonanym o tym, że sztuka, będąc jednym z najważniejszych filarów cywilizacji zachodniej, zapewnia ciągłość i trwanie fundamentalnym wartościom kultury europejskiej, nadwątlonym kataklizmami XX wieku”.

Na oprawę muzyczną mszy złożyło się wiele utworów Krzysztofa Pendereckiego m.in. „De Profundis z Siedmiu bram Jerozolimy”, „Passacaglia z Serenady na smyczki”, „Lacrimosa” i „Agnus Dei” z „Polskiego Requiem” w wykonaniu Chóru Filharmonii Narodowej oraz Orkiestry Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa Sinfonietta Cracovia i Chóru Akademii Muzycznej w Krakowie. „Ave Maria” Jana Sebastiana Bacha zagrała światowej sławy skrzypaczka Anne-Sophie Mutter, której na organach towarzyszył Andrzej Białko.

Krzysztof Penderecki urodził się w 1933 r. w Dębicy na Podkarpaciu. Początkowo uczył się grać na skrzypcach. W latach 1955-58 studiował kompozycję w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie. Do pierwszego publicznego występu Pendereckiego doszło w 1959 r. na Międzynarodowym Festiwalu Warszawska Jesień - wykonał wówczas "Strofy", za które, obok "Psalmów Dawida" i "Emanacji", otrzymał pierwsze nagrody na II Ogólnopolskim Konkursie dla Młodych Kompozytorów. W 1959 r. powstał "Tren ofiarom Hiroszimy", jedna z najbardziej znanych i najczęściej wykonywanych kompozycji, uhonorowana nagrodą UNESCO.

"Pasja wg św. Łukasza" to pierwsza rozbudowana forma w twórczości Pendereckiego. Utwór został napisany na zamówienie dla uczczenia 700-lecia katedry w Muenster, w której odbyło się pierwsze wykonanie w 1966 roku. To punkt zwrotny w karierze artysty. Kolejne wielkie dzieło chóralne to "Dies Irae" (1967), znane również jako "Oratorium Oświęcimskie". Kilka lat później powstaje inna wielka forma - "Jutrznia" (1970 r.). W 1971 r. na zamówienie ONZ powstało dzieło oratoryjne, kantata "Kosmogonia".

Krzysztof Penderecki był także autorem oper. W latach 1968-69 powstały "Diabły z Loudun", w 1978 - "Raj utracony", a w 1986 - "Czarna maska". Premiera czwartej opery Pendereckiego, "Ubu Króla" odbyła się 6 lipca 1991 r. w Operze Monachijskiej. Na obchody 3000 lat Jerozolimy napisał "VII Symfonię" ("Siedem bram Jerozolimy"). Prawykonanie odbyło się 9 stycznia 1997 roku w Jerozolimie. Również w 1997 roku, na tysiąclecie Gdańska, powstała kantata "Hymn do świętego Wojciecha". Krzysztof Penderecki jest również autorem muzyki filmowej m.in. do "Rękopisu znalezionego w Saragossie" i "Katynia" Andrzeja Wajdy.

Warto też wspomnieć, że Krzysztof Penderecki jest autorem kompozycji "Cantata in honorem Almae Matris Universitatis Iagellonicae sescentos abhinc annos fundatae" na 2 chóry mieszane i orkiestrę, którą skomponował dla uczczenia 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego (prawykonanie: Kraków, 10 maja 1964r.).