Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Wiadomości

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Dwóch badaczy z UJ odebrało Nagrody Narodowego Centrum Nauki

Dwóch badaczy z UJ odebrało Nagrody Narodowego Centrum Nauki

Dr hab. Michał Wierzchoń, prof. UJ w obszarze nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce oraz dr hab. Dawid Pinkowicz w naukach ścisłych i technicznych zostali laureatami tegorocznej Nagrody Narodowego Centrum Nauki. Gala wręczenia statuetek tradycyjnie już odbyła się w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach.

 

Ideą Nagrody NCN jest wspieranie najwybitniejszych uczonych prowadzących badania na polu badań podstawowych w polskich jednostkach naukowych. Ustanowione w 2013 r. wyróżnienie przyznawane jest badaczom do 40. roku życia. W tej edycji do zgłaszania kandydatów uprawnionych było 530 osób. Nominowano 51 naukowców, spośród których w 2. etapie wyłonionych zostało 6 finalistów, po 2 w każdym z 3 obszarów. Ostateczny wybór laureatów należał do kapituły nagrody złożonej z przedstawicieli NCN i jej fundatorów. W tym roku nagrody pieniężne w wysokości 50 tys. zł ufundowali Grupa Adamed, Fundacja KGHM Polska Miedź oraz firma ASTOR.

W naukach ścisłych i technicznych nagrodę otrzymał dr hab. Dawid Pinkowicz z Wydziału Chemii UJ, który został wyróżniony za zaprojektowanie nowatorskich multifunkcjonalnych magnesów molekularnych oraz nanomagnesów kwantowych. Naukowiec zaprojektował i zbadał serię kompleksów metali przejściowych o silnych sprzężeniach magnetycznych pomiędzy jonami metali oraz zaproponował strategię do otrzymywania układów wykazujących dużą anizotropię magnetyczną i bistabilność spinową. Badania umożliwiły poznanie zależności pomiędzy strukturą i dalekozasięgowym porządkiem magnetycznym oraz zaowocowały otrzymaniem nowych nanomagnesów kwantowych.

- Uważam, że zajmuję się tym, co w chemii najlepsze, czyli projektowaniem i konstrukcją nowych cząsteczek i układów supramolekularnych. Lubię o sobie myśleć, że jestem architektem świata molekularnego. Nie ograniczają mnie tradycyjne podziały na chemię czy fizykę, chemię organiczną czy nieorganiczną. Liczę na to, że takie podejście pozwoli mi ujarzmić świat nano i być może doprowadzi do małej naukowej rewolucji - mówi dr hab. Dawid Pinkowicz.

Laureatem w obszarze nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce jest dr hab. Michał Wierzchoń, prof. UJ z Wydziału Filozoficznego UJ. Nagrodę przyznano mu za prowadzone od lat interdyscyplinarne badania nad świadomością, łączące w kreatywny sposób podejścia badawcze z zakresu filozofii, psychologii poznawczej, kognitywistyki oraz neuronauki. Badacz zaproponował oryginalny, autorski model teoretyczny świadomości, w ramach którego twierdzi, że dostęp do świadomości ma charakter stopniowalny, a subiektywny charakter informacji jest wynikiem integracji informacji percepcyjnych i pozapercepcyjnych. Badania te dotyczą pomiaru świadomości, ale też roli uwagi w nabywaniu świadomego doświadczenia, pamięci ukrytej, substytucji sensorycznej i świadomości cielesnej. Założone i prowadzone przez niego Laboratorium Badań Świadomości (c-lab) w krótkim czasie stało się jedną z wiodących tego typu jednostek naukowych w Europie, zaś on sam współpracuje ze znakomitymi badaczami świadomości z całego świata.

- Badania świadomości pozwalają lepiej zrozumieć, jak doświadczamy świat. Wśród wielu teorii pojawiają się i takie, które postulują, że dla świadomości kluczowe jest uprzednie doświadczenie, indywidualna historia. W swoich pracach zazwyczaj staram się przekonywać, że to nie ona jest dla świadomości najważniejsza. Dziś jednak, patrząc na swoją drogę naukową, myślę, że ta teoria dobrze opisuje doświadczenie bycia nagrodzonym. Czuję się zaszczycony, ale myślę też o swojej naukowej drodze i o osobach, które na niej spotkałem. Myślę o moich mistrzach i o współpracownikach z którymi prowadziłem i prowadzę badania, ale też spieram się, dyskutując o naturze świadomości. To dzięki tym dyskusjom lepiej rozumiem to, co badamy. I dzięki nim wciąż wiem, że przed nami dalsze fascynujące wyzwania. To nasza wspólna nagroda - przekonuje laureat.

W obszarze nauk o życiu nagrodę otrzymał dr Roman Szczęsny z Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN, którego doceniono za odkrycie mechanizmu degradacji mitochondrialnego RNA w komórkach ludzkich, wskazującego na rolę mitochondriów w regulacji nieswoistej odpowiedzi immunologicznej. Przełomowe badania, za które został wyróżniony, rozszerzają dotychczasowy repertuar wpływu mitochondriów na funkcjonowanie i losy komórki.

Dr hab. Michał Wierzchoń, prof. UJ i dr hab. Dawid Pinkowicz są kolejnymi badaczami z Uniwersytetu Jagiellońskiego, których uhonorowano Nagrodą NCN. W poprzednich latach wyróżnienie to otrzymali: prof. Wiesław Babik z Wydziału Biologii (2015), dr hab. Marcin Szwed, prof. UJ z Wydziału Filozoficznego (2016), dr hab. Adam Rycerz z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej (2017) i prof. Bartosz Brożek z Wydziału Prawa i Administracji (2018).

Zobacz galerię zdjęć
Polecamy również
Prof. Marian Mrozek laureatem Nagrody Głównej PTM im. Hugona Steinhausa

Prof. Marian Mrozek laureatem Nagrody Głównej PTM im. Hugona Steinhausa

Orły "Wprost" dla przedstawicieli społeczności akademickiej UJ

Orły "Wprost" dla przedstawicieli społeczności akademickiej UJ

Robert Szuchta i Agnieszka Cahn odebrali Nagrodę im. ks. Stanisława Musiała

Robert Szuchta i Agnieszka Cahn odebrali Nagrodę im. ks. Stanisława Musiała

Badaczki Uniwersytetu Jagiellońskiego z Nagrodami Ministra Nauki

Badaczki Uniwersytetu Jagiellońskiego z Nagrodami Ministra Nauki

Widok zawartości stron Widok zawartości stron