Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Wiadomości

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Wręczono Nagrody im. Józefa A. Gierowskiego i Chonego Shmeruka

Wręczono Nagrody im. Józefa A. Gierowskiego i Chonego Shmeruka

Za nami 5. edycji nagrody za najlepszą naukową publikację książkową w dziedzinie historii i kultury Żydów w Polsce. Decyzją kapituły, której przewodniczy dziekan Wydziału Historycznego UJ prof. Stanisław Sroka, zwyciężył dr Marek Tuszewicki z Instytutu Judaistyki UJ. Nagrodzony tytuł "A Frog under the Tongue. Jewish Folk Medicine in Eastern Europe" ukazał się nakładem prestiżowej Littman Library of Jewish Civilization.

Do tegorocznej edycji, obejmującej publikacje naukowe wydane w 2021 r., nadesłano 22 zgłoszenia. Kapituła nagrody wybrała do 2. etapu 6 książek. Ostatecznie, z uwagi na wysoki poziom publikacji, postanowiła docenić wartość nominowanych publikacji i zgodnie z regulaminem nagrodzić 3 tytuły, zachowując przy tym prestiżowy charakter pierwszej nagrody.

W 2015 roku na polskim rynku wydawniczym ukazała się książka dr. Marka Tuszewickiego "Żaba pod językiem. Medycyna ludowa Żydów aszkenazyjskich przełomu XIX i XX wieku". Żywy odbiór w naszym kraju zainteresował zagranicznego wydawcę - prestiżową i zasłużoną Littman Library of Jewish Civilization, czego efektem była wydana w 2021 roku "A Frog under the Tongue. Jewish Folk Medicine in Eastern Europe". Nie jest to zwykły przekład, ale autonomiczne ujęcie dostosowane do zupełnie innego odbiorcy. Autor zrezygnował m.in. z długich opisów świąt i obrzędów żydowskich na rzecz informacji koniecznych do zrozumienia wzajemnych kontaktów słowiańsko-żydowskich.

- Taka adaptacja wymagała ogromnej pracy zarówno ze strony autora, jak i redaktorów. Tego rodzaju adaptacja jest najlepszym sposobem na przedstawianie oryginałów i zarazem promowanie polskiej nauki za granicą. Nie ma bowiem nic gorszego niż mechaniczny, niedostosowany do możliwości i oczekiwań innego odbiorcy przekład. Nie ulega wątpliwości, że to dzieło będzie cytowane przez międzynarodowe grono naukowców i posłuży jako inspiracja do dalszych badań - mówiła prof. Monika Adamczyk-Garbowska z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie w laudacji na cześć dr. Marka Tuszewickiego.

Zdaniem prof. Moniki Adamczyk-Garbowskiej nagrodzona książka może zafrapować nie tylko specjalistów, ale także szersze grono czytelników z różnych kręgów. Wypełnia też lukę w badaniach etnologicznych prowadzonych w Polsce przed i po II wojnie światowej, gdyż większość wcześniejszych polskich prac na temat medycyny ludowej dotyczyło ludności chrześcijańskiej. - W ostatnich dziesięcioleciach w Polsce prężnie rozwijają się badania uwzględniające źródła w jidysz, ale zwykle dotyczą one literatury, sztuki czy samego języka. Na tym tle dokonania Marka Tuszewickiego jawią się jako pionierskie i nadzwyczaj oryginalne, tym bardziej, że sytuują się w ciągle rzadkich obecnie, bo wymagających szerokich kompetencji lingwistycznych, badaniach komparatystycznych - podkreśliła.

Dr Marek Tuszewicki przyznał, że praca nad tytułową żabą nie byłaby możliwa, gdyby nie decyzja prof. Józefa A. Gierowskiego, aby pójść pod prąd politycznych uwarunkowań i mocno postawić na rozwój studiów żydowskich w Uniwersytecie Jagiellońskim. Przypomniał, że ta inicjatywa zainspirowała też inne ośrodki naukowe nie tylko w Polsce, ale i w innych krajach tej części Europy, tj. Czechy, Litwa czy Ukraina. - Niestety nie miałem przyjemności poznać osobiście profesora Gierowskiego. W lutym 2006 roku, będąc studentem pierwszego roku judaistyki, uczestniczyłem w jego uroczystościach pogrzebowych. Było to jedno z pierwszych wydarzeń, które sprawiły, że stałem się częścią społeczności, z którą związałem się zawodowo - powiedział dr Marek Tuszewicki.

Laureat w dalszej części swojego wystąpienia wyraził ubolewanie, że także prof. Chone Shmeruk wywarł na niego wpływ jedynie pośrednio. Wspomniał o jego znakomitych badaniach na styku polskiej i żydowskiej literatury. - Wiedza o dorobku naukowym patronów tej nagrody nie jest mi jednak obca, ponieważ została mi przekazana przez nauczycieli, którzy rozwijali Katedrę Judaistyki i Instytut Judaistyki. Przy okazji chciałem im podziękować za wspólnie spędzone lata na pierwszym, drugim i trzecim stopniu studiów - dodał dr Marek Tuszewicki.

Drugą nagrodę przyznano dr Marii Ferenc z Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma w Warszawie za książkę "'Każdy pyta, co z nami będzie'. Mieszkańcy getta warszawskiego wobec wiadomości o wojnie i Zagładzie'". Trzecią laureatką została dr Aleksandra Oniszczuk z Uniwersytetu Warszawskiego, autorka "Pod presją nowoczesności. Władze Księstwa Warszawskiego wobec Żydów".

Tradycyjnie dyplomy uznania otrzymali także pozostali nominowani: dr hab. Leszek Hońdo ("Nazistowskie badania antropologiczne nad Żydami. Tarnów 1942") i dr Anna Jakimyszyn-Gadocha ("W trosce o zdrowie żydowskiej społeczności Lwowa (1918-1939)") z Instytutu Judaistyki UJ oraz dr Agata Rybińska ("Manuel Joel (1826-1890). Biografia kulturowa wrocławskiego rabina z kręgu Wissenschaft des Judentums") z Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Nagroda im. Józefa A. Gierowskiego i Chonego Shmeruka, której wysokość wynosi 20 tys. złotych, została ustanowiona z inicjatywy środowisk akademickich związanych ze studiami żydowskimi w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, przy wsparciu finansowym Fundacji im. Marcella i Marii Roth. Jej patronami są 2 wybitni uczeni, którzy wnieśli wielki wkład w poprawę relacji polsko-żydowskich i polsko-izraelskich, a także przyczynili się do rozwoju studiów żydowskich i badań nad dziejami polskich Żydów - prof. Józef A. Gierowski, rektor UJ w latach 1981-1987 i prof. Chone Shmeruk z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Nawiązana przez nich w 1984 roku współpraca stanowiła impuls do podjęcia interdyscyplinarnych badań w zakresie judaistyki i zaowocowała ich ogromnym rozwojem.

Zobacz galerię zdjęć
Polecamy również
Prof. Marian Mrozek laureatem Nagrody Głównej PTM im. Hugona Steinhausa

Prof. Marian Mrozek laureatem Nagrody Głównej PTM im. Hugona Steinhausa

Orły "Wprost" dla przedstawicieli społeczności akademickiej UJ

Orły "Wprost" dla przedstawicieli społeczności akademickiej UJ

Robert Szuchta i Agnieszka Cahn odebrali Nagrodę im. ks. Stanisława Musiała

Robert Szuchta i Agnieszka Cahn odebrali Nagrodę im. ks. Stanisława Musiała

Badaczki Uniwersytetu Jagiellońskiego z Nagrodami Ministra Nauki

Badaczki Uniwersytetu Jagiellońskiego z Nagrodami Ministra Nauki

Widok zawartości stron Widok zawartości stron