Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej ogłosiła rozstrzygnięcie naboru na wspólne projekty badawcze pomiędzy Polską a Niemcami. Na liście rankingowej znalazł się projekt, który realizowany będzie w Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego kierownikiem po stronie polskiej będzie badaczka z Zakładu Fizyki Chemicznej Wydziału Chemii UJ.
Projekt zatytułowany "Nieliniowe techniki obrazowania w biochemii i biomedycynie" (Nonlinear imaging techniques in biochemistry and biomedicine) będzie realizowany we współpracy z Leibniz-Institut für Photonische Technologien (IPHT).
Celem badań, prowadzonych w ramach wymiany bilateralnej, będzie wieloparametrowa spektroskopowa charakterystyka żywych i/lub utrwalonych komórek oraz tkanek biologicznych człowieka dla lepszego zrozumienia i diagnozowania chorób cywilizacyjnych, w tym chorób nowotworowych i naczyniowych ( np. miażdżyca, cukrzyca, choroba wieńcowa, nadciśnienie). Spektroskopowa charakterystyka zmian wywołanych chorobą (zarówno zmian morfologicznych, jak i chemicznych) w komórkach lub tkankach zostanie wykorzystana do lepszego zrozumienia procesów zachodzących w organizmie człowieka podczas choroby, co ostatecznie doprowadzi do lepszej diagnozy i lepszych spersonalizowanych strategii leczenia.
Obrazowanie spektroskopowe wykazało swój ogromny potencjał w ciągu ostatnich dziesięcioleci jako potężne narzędzie analityczne w badaniach biomedycznych, dające możliwość nieinwazyjnego lub minimalnie inwazyjnego badania procesów biochemicznych na poziomie subkomórkowym i bez znakowania bez potrzeby stosowania zaawansowanych strategii przygotowywania próbek. Okazało się, że bardzo korzystne jest połączenie kilku kontrastujących ze sobą mechanizmów spektroskopowych w podejściu multimodalnym, ponieważ umiejętne połączenie kilku modalności obrazowania pozwala spełnić szeroki zakres wymagań pod względem szybkości, głębokości penetracji i swoistości molekularnej itp.
Ogólnie rzecz biorąc, zastosowanie kilku metod spektroskopowych zapewnia komplementarne i kompleksowe podejście metodologiczne w zakresie charakterystyki morfochemicznej próbek biomedycznych w celu poszukiwania markerów spektroskopowych w komórkach/tkankach celem śledzenia rozwoju chorób cywilizacyjnych.
Profesor Małgorzata Barańska od lat jest związana z Zakładem Fizyki Chemicznej Wydziału Chemii UJ, którym kieruje od 2018 roku, a od roku 2010 prowadzi Zespół Obrazowania Ramanowskiego. Od 10 lat pracuje też w Jagiellońskim Centrum Rozwoju Leków (JCET), które współtworzyła i w którym kieruje jedną z trzech grup badawczych - Grupą Spektroskopii Ramanowskiej.
Droga naukowa prof. Małgorzaty Barańskiej prowadziła od katalizy (magisterium), poprzez spektroskopię ramanowską małych cząsteczek leków, wspomaganą obliczeniami kwantowo-chemicznymi (doktorat), poprzez obrazowanie ramanowskie tkanek roślinnych (habilitacja), do biochemii, chemii medycznej i fizykochemii układów supramolekularnych (profesura i późniejsza aktywność). Dzięki jej zdolnościom organizatorskim zarówno na Wydziale Chemii UJ, jak i w JCET powstało Laboratorium Obrazowania Ramanowskiego i Pracownia Spektroskopii Ramanowskiej wyposażone w bardzo nowoczesne spektrometry.
Jej najważniejszym osiągnięciem ostatnich lat jest wskazanie unikatowych markerów spektroskopowych procesów zachodzących w komórkach i na poziomie tkankowym oraz powiązanie ich z rozwojem wybranych chorób cywilizacyjnych. Dwie z opracowanych metod ustalania stanu biochemicznego śródbłonka naczyniowego zostały opatentowane. Jej badania realnie wkraczają do klinik i mogą być przełomowe w diagnostyce komórek białaczkowych.
