W Polsce mieszka coraz więcej migrantów i migrantek. Ich dzieci potrzebują specjalistycznego wsparcia językowego. Niestety szkoły i poradnie nie zawsze wiedzą, jak radzić sobie z wyzwaniami wynikającymi z doświadczenia migracji. O zagadnieniach z tym związanych będą rozmawiać uczestnicy konferencji "Dziecko z doświadczeniem migracji", która odbędzie się na Uniwersytecie Jagiellońskim.
- Słyszymy od nauczycieli, pedagogów, a także psychologów z różnych poradni, że problemy narastają. Cierpią dzieci i ich rodzice, a nauczyciele i inne osoby zaangażowane w proces edukacji nie wiedzą, jak sobie radzić w niektórych przypadkach. Najwyższa pora, aby zająć się sprawą w sposób systemowy. Tym bardziej, że wiele z tych problemów można rozwiązać stosunkowo niewielkim kosztem. Trzeba być jednak ich świadomym - mówi organizatorka wydarzenia prof. Zofia Wodniecka z Instytutu Psychologii UJ, w którym działa ośrodek Bilingualism Matters, oddział międzynarodowej sieci zajmującej się popularyzacją badań nad wielojęzycznością, współorganizator konferencji.
Naukowcy chcą zwiększyć świadomość wyzwań, jakie dzieci migrantów napotykają w nowym języku i nowym środowisku kulturowym. Jak tłumaczą, polskie szkoły nie są systemowo przygotowane do pracy z dziećmi dwujęzycznymi, co prowadzi często do podejmowania błędnych działań w przypadku pojawiających się problemów. Wśród migrantów, jak w każdej innej grupie, znajdują się dzieci, które mają różne trudności, deficyty i zaburzenia rozwojowe. W przypadku dzieci nieposługujących się biegle językiem polskim wsparcie okazuje się często mocno ograniczone, a diagności zwykle nie posiadają odpowiednich narzędzi. Konferencja stworzy więc platformę do wymiany doświadczeń i dobrych praktyk, ułatwiających integrację i wspierających dobrostan psychiczny dzieci z doświadczeniem migracji, zarówno w szkole, jak i poza nią.
Prof. Zofia Wodniecka i jej zespół na co dzień zajmują się badaniem poznawczych aspektów dwujęzyczności i prowadzą badania w szerokiej współpracy międzynarodowej. W trakcie konferencji omawiane będą między innymi wyniki dużego projektu, który prof. Wodniecka prowadziła wspólnie z prof. Ewą Haman z Uniwersytetu Warszawskiego. Badania dotyczyły dzieci polskich imigrantów, które wychowywały się w Wielkiej Brytanii, a ich rodzice wyjechali z kraju po akcesji Polski do Unii Europejskiej. W szkole kształciły się w języku angielskim, a w domu uczyły się języka polskiego. Niektóre z rodzin wraz z dziećmi wróciły do Polski.
- Będziemy mówić między innymi o tym, jak wychowanie w anglojęzycznym kontekście wpłynęło na ich rozwój językowy. Wyniki naszych badań powinny być pomocne w pracy zarówno logopedów diagnozujących zaburzenia języka, jak i nauczycieli oraz pedagogów tworzących oczekiwania wobec dzieci, które powracają z emigracji - mówi prof. Wodniecka.
Z jakimi problemami zmagają się dzieci? Chodzi m.in. o problemy z wymową w języku polskim. Zespół pokaże, kiedy specyficzna wymowa wynika po prostu z przenoszenia cech języka angielskiego do polskiego, czyli z zupełnie typowej prawidłowości, a kiedy pewne zachowania językowe wymagają konsultacji ze specjalistą. - Nasze wyniki wskazują, że u dwujęzycznych przedszkolaków, które w swoim otoczeniu słyszały dużo języka polskiego, wymowa była bardziej zbliżona do wymowy jednojęzycznych rówieśników - dodaje badaczka z Instytutu Psychologii UJ.
Konferencja skierowana jest przede wszystkim do praktyków: nauczycieli, psychologów, pedagogów, logopedów, a także innych osób, które pracują z dziećmi migrantów lub zainteresowanych tematem. W jej trakcie znani praktycy oraz badaczki z Polski i z zagranicy podzielą się swoją wiedzą i doświadczeniami podczas sześciu wystąpień i dwóch paneli dyskusyjnych. Wykłady odbędą się w języku polskim i języku angielskim, a w drugim dniu konferencji będą tłumaczone symultaniczne. Wydarzenie organizują Bilingualism Matters Kraków przy Instytucie Psychologii UJ i Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna dla Dzieci z Niepowodzeniami Edukacyjnymi w Krakowie. Konferencję wsparł Urząd Miasta Krakowa i jest ona całkowicie nieodpłatna dla wszystkich zainteresowanych. Aby wziąć w niej udział, należy zarejestrować się online do 7 grudnia.