Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Kalendarz

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

październik 2021

20211028
Poprzedni tydzień
Następny tydzień

Wykład profesora Grzegorza Ekierta z Uniwersytetu Harvarda

Data: 28.10.2021
Czas rozpoczęcia: 18.00
Miejsce: Instytut Socjologii UJ
Wykład profesora Grzegorza Ekierta z Uniwersytetu Harvarda

Instytut Socjologii UJ zaprasza na wykład prof. Grzegorza Ekierta "Czy można zbudować demokrację bez demokratów?", który odbędzie się w ramach cyklu Spotkań Mistrzowskich Instytutu Socjologii UJ z wybitnymi przedstawicielami życia naukowego w Polsce i na świecie. Wykładowca przedstawi m.in., na czym polega tradycyjna, ludowa orientacja autorytarna i jak przystaje ona do nacjonalistycznych idei głoszonych przez prawicowe partie polityczne.

"Współczesne badania nad populizmem preferują kategorię 'podaży' w wyjaśnianiu sukcesu partii populistycznych w różnych krajach. I rzeczywiście, odwrót od liberalnej demokracji w najbardziej rozwiniętych państwach postkomunistycznych nie daje się łatwo wyjaśnić używając kategorii ‘popytu’, która zakłada marginalizację ekonomiczną dużych segmentów populacji. Według zwolenników tego podejścia miałaby być ona rezultatem neoliberalnych reform po 1989 roku, drastycznych cięć w programach socjalnych i otwarcia ekonomii na presję globalizacji.

Takie wyjaśnienia są raczej bezpodstawne dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie neoliberalne reformy ekonomiczne wygenerowały dynamiczny wzrost gospodarczy i podniosły poziom życia mieszkańców w sposób rzadko notowany w historii ekonomii światowej. Jest więc bezpieczniej założyć, że postępujący odwrót od demokracji liberalnej jest raczej efektem działań wprowadzanych odgórnie przez nacjonalistyczne partie prawicowe, które wygrały wybory i przejęły władzę w tych krajach, niż rezultatem buntu zdesperowanych mas. Po zdobyciu władzy partie te użyły demokratycznego mandatu, żeby ograniczać wolności obywatelskie i rządy prawa oraz ignorować konstytucyjne reguły gry. Podporządkowały sobie administrację państwową, przekształciły media publiczne w partyjne tuby propagandowe i zaczęły agresywnie promować specyficznie rozumiany interes narodowy ponad obligacjami wynikającymi z członkostwa w Unii Europejskiej. Zaczęły też manipulować prawem wyborczym, żeby zapewnić sobie zwycięstwo w kolejnych wyborach.

Wprawdzie demokracja w Polsce i na Węgrzech jest powoli likwidowana od góry, lecz agresywny nacjonalizm partii rządzących z ich fundamentalizmem religijnym, homofobią i rasizmem nie byłby skuteczny bez poparcia dużych segmentów społeczeństwa. Prawicowy dyskurs populistyczny rezonuje z poglądami i wartościami twardych elektoratów prawicowych, które są wystarczająco duże, żeby zapewnić zwycięstwo partiom nacjonalistycznym.

Podczas wykładu spróbuję przedstawić, na czym polega tradycyjna ludowa orientacja autorytarna i jak przystaje ona do nacjonalistycznych, populistycznych i fundamentalistycznych idei głoszonych przez prawicowe partie polityczne. Będę starał się pokazać, że poparcie dla takich partii jak Fidesz czy PiS jest rezultatem specyficznego procesu modernizacji pod rządami komunistów, który sprawił, że tradycyjne kultury polityczne peryferii Europy przetrwały i stały się ważną częścią polityki postkomunistycznej. 30 lat po upadku komunizmu i po 2 dekadach integracji europejskiej znaczna część elektoratu w tych krajach nie akceptuje liberalnej demokracji, pluralizmu i tolerancji i jest wystarczająco zorganizowana, żeby narzucić swoją wolę polityczną większości. Jak to widać w Polsce i na Węgrzech, demokracja nie może przetrwać bez demokratów, nawet jeśli instytucje polityczne są poprawnie skonstruowane i sytuacja międzynarodowe sprzyja konsolidacji rządów demokratycznych" - napisał prof. Grzegorz Ekiert w streszczeniu swojego wystąpienia.

Wykład odbędzie się 28 października 2021 roku godz. 18.00 na platformie MsTeams:

Grzegorz Ekiert jest profesorem nauk politycznych na Uniwersytecie Harvarda, dyrektorem Minda de Gunzburg Center for European Studies oraz profesorem w Harvard Academy for International and Area Studies. Specjalizuje się w polityce porównawczej, a w szczególności w studiach nad zmianą reżimów politycznych i demokratyzacją, społeczeństwem obywatelskim i ruchami społecznymi oraz polityką krajów Europy Środkowej i Wschodniej. Jego prace były publikowane w czołowych czasopismach z obszaru nauk społecznych oraz pracach zbiorowych w USA, Europie i Azji.

Widok zawartości stron Widok zawartości stron