Jak co roku Prezes Rady Ministrów uhonorował wybitnych naukowców i artystów. W gronie nagrodzonych za rozprawy doktorskie i habilitacyjne w roku 2021 za rok 2020 znalazło się pięcioro badaczy z Uniwersytetu Jagiellońskiego - dr hab. Piotr Łukasik oraz doktorzy Adrian Chrobak, Joanna Luc, Marek Muszyński i Anna Szczepanek.
Nagrody Prezesa Rady Ministrów zostały ustanowione z inicjatywy Polskiej Akademii Nauk w 1994 roku. Wręczane są za osiągnięcia naukowe lub artystyczne, w tym za wybitny dorobek naukowy lub artystyczny, wysoko oceniane osiągnięcia będące podstawą nadania stopnia naukowego doktora habilitowanego lub stopnia doktora habilitowanego sztuki, wyróżnione rozprawy doktorskie i osiągnięcia naukowo-techniczne. Laureatów, corocznie w trybie konkursu, wyłania zespół ds. nagród, któremu w kadencji 2019-2023 przewodniczy prof. Tomasz Giaro z Uniwersytetu Warszawskiego.
W kategorii wysoko ocenione osiągnięcia naukowe, będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego, nagrodzono dr. hab. Piotra Łukasika z Wydziału Biologii UJ. Wyróżnienie to otrzymał za analizę różnorodności, funkcji i ewolucji mikroorganizmów symbiotycznych owadów na przykładzie cykad (bakterii i grzybów) oraz za przyczynienie się do opisu nowego, nieznanego wcześniej typu organizacji biologicznej i zrozumienia procesów ewolucyjnych kształtujących interakcje pomiędzy zwierzętami i mikroorganizamami.
Nagrody Prezesa Rady Ministrów przyznano też młodym naukowcom z Uniwersytetu Jagiellońskiego za rozprawy doktorskie. Dr. Adriana Chrobaka z Wydziału Lekarskiego UJ CM uhonorowano za pracę "Zaburzenia funkcji motorycznych w chorobie afektywnej dwubiegunowej" napisaną pod opieką naukową prof. Dominiki Dudek. Autor wykazał w niej, że pacjenci z rozpoznaniem choroby afektywnej dwubiegunową wykazują zaburzenia nieświadomego uczenia się motorycznego. Opisał też efekt odwróconej krzywej uczenia w tej grupie klinicznej oraz wykazał, że pacjenci z chorobą afektywną dwubiegunową przedstawiają podobne nasilenie miękkich objawów móżdżkowych i nieświadomego uczenia się motorycznego co pacjenci z diagnozą schizofrenii. Są to wyniki o wybitnie nowatorskim charakterze, stanowiące pierwsze tego typu opisy zaburzeń motorycznych w chorobie afektywnej dwubiegunowej.
Zespół ds. nagród docenił też dysertację "Modalities in the Physical World" dr Joanny Luc z Wydziału Filozoficznego UJ. W pracy, której promotorem był prof. Tomasz Placek, udowodniła, że do precyzyjnej konceptualizacji praw przyrody potrzebny jest precyzyjny a nawet zmatematyzowany język. Zawiera on bowiem w oryginalnie skonstruowanym formalizmie warunki prawdziwości dla sądów przypisujących dyspozycje, definiuje w nim prawa niefundamentalne oraz wyjaśnia, na czym polega ich naturalność oraz związane z nimi operatory możliwości i konieczności. Kolejna nagrodzona praca została również napisana na Wydziale Filozoficznym UJ. Jej autorem jest dr Marek Muszyński a promotorem prof. Jarosław Górniak. Jak czytamy w uzasadnieniu, laureata uhonorowano "za badania mające wyraźny walor praktyczny z uwagi na dużą częstość stosowania pytań mierzących subiektywne przekonania o własnej wiedzy. Przyczyniające się do odpowiedzi na pytania, kiedy ludzką wiedzę należy mierzyć za pomocą zadań testowych (co jest dość trudne i czasochłonne), a kiedy wystarczającym zabiegiem jest zapytanie ludzi o to, czy mają wiedzę na jakiś temat czy też nie (co jest rozwiązaniem tańszym i mniej czasochłonnym)".
Czwartą nagrodzoną w tej kategorii jest dr Anna Szczepanek z Wydziału Matematyki i Informatyki UJ. Jej praca "Quantum Dynamical Entropy of Unitary Operators in Finite-dimensional State Spaces" wniosła duży wkład w teorie układów dynamicznych i informatykę kwantową. Autorka, pod opieką naukową dr. hab. Wojciecha Słomczyńskiego, prof. UJ, zbadała chaotyczność układu kwantowego poprzez klasyczną entropię dynamiczną przy zastosowaniu zaawansowanych narzędzi matematycznych.
Pełna lista nagrodzonych w 2021 roku za rok 2020 jest dostępna na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.