Narodowe Centrum Nauki poinformowało, że 2 zespoły badawcze z Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (WBBiB UJ) znalazły się wśród laureatów konkursu organizowanego przez sieć JPND (EU Joint Programme - Neurodegenerative Disease Research).
Konkurs JPco-fuND 2 skupia się na finansowaniu badań obejmujących zagadnienia z zakresu chorób neurodegeneracyjnych, tj. choroba Alzheimera i inne demencje, choroba Parkinsona i inne zaburzenia z nią związane, choroba Priona, choroby neuronu ruchowego, choroba Huntingtona, ataksja rdzeniowo-móżdżkowa czy rdzeniowy zanik mięśni. W konkursie złożonych zostało 180 wniosków badawczych. Finansowanie w wysokości 29,3 mln euro otrzymało 18 projektów, w tym 3 które realizowane będą z udziałem zespołów naukowych z Polski. Badania będą dofinansowane przez Komisję Europejską w ramach programu finansowania badań naukowych i innowacji UE "Horyzont 2020".
Finansowanie w konkursie otrzymał m.in. projekt Wysokoprzepustowy system hodowli ludzkich komórek do badania chorób neuronów motorycznych. Kierownikiem polskiego zespołu jest prof. Józef Dulak, kierownik Zakładu Biotechnologii Medycznej WBBiB UJ. Badania będą prowadzone z udziałem partnerów z Francji, Holandii, Izraela, Niemiec i Włoch. Naukowcy zamierzają opracować nowe, farmakologiczne metody leczenia chorób neuronów motorycznych, z których najbardziej znane to stwardnienie zanikowe boczne (ALS) oraz rdzeniowy zanik mięśni (SMA).
"W ramach projektu międzynarodowy zespół badaczy wykorzysta innowacyjne i unikatowe narzędzia do stworzenia w laboratorium modelu połączeń nerwowo-mięśniowych. W tym celu wykorzystane zostaną tzw. narządy na czipach, które umożliwią badanie interakcji między neuronami motorycznymi a komórkami mięśniowymi. Zespół badaczy polskich w ramach projektu zastosuje nowoczesną technologię indukowanych pluripotencjalnych komórek macierzystych (iPSC). Metoda ta - wyróżniona Nagrodą Nobla w roku 2012 - pozwala na uzyskiwanie pluripotencjalnych komórek macierzystych poprzez reprogramowanie (przekształcenie) komórek somatycznych, np. białych krwinek. Tak otrzymane iPSC można następnie różnicować w laboratorium do niemal wszystkich typów komórek, w tym neuronów oraz komórek mięśniowych. Zastosowanie tej technologii pozwoli na uzyskanie iPSC od pacjentów z SMA oraz ALS i różnicowanie ich do komórek nerwowych oraz mięśni" - czytamy w opisie badań.
Drugi z projektów, który będzie realizowany na naszej uczelni, będzie poświęcony roli paradontozy i zakażeniu bakterią Porphyromonas gingivalis (Pg) na powstawanie i postęp choroby Alzheimera (AD, Alzheimer's disease). Pg została zidentyfikowana w tkance mózgowej pacjentów z chorobą Alzheimera i jest uznawana za jeden z czynników etiologicznych powstawania AD, aczkolwiek związek przyczynowy jest nadal bardzo słabo zbadany. Uczeni z Polski, Czech, Danii, Niemiec i Norwegii opracują nowy, wysoce czuły test pozwalający na identyfikację obecności Pg lub jego czynników wirulencji (toksyny) tej bakterii w centralnym układzie nerwowym. Dodatkowo zidentyfikują czynniki wirulencji Pg istotne dla powstawania zmian neurodegeneracyjnych u myszy typu dzikiego. Kierownikiem uniwersyteckiego zespołu jest prof. Jan Potempa, kierownik Zakładu Mikrobiologii WBBiB UJ.
Lista wszystkich projektów rekomendowanych do finansowania w konkursie jest dostępna na stronie neurodegenerationresearch.eu.
