90 grantów na badania z zakresu nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce, ścisłych i technicznych oraz nauk o życiu otrzymają naukowcy z Uniwersytetu Jagiellońskiego w 2 rozstrzygniętych właśnie konkursach Narodowego Centrum Nauki (NCN). W konkursie OPUS 21 sfinansowane zostaną projekty na łączną kwotę 56,3 mln zł, w PRELUDIUM 20 - niemal 8 mln.
- Tak wielu laureatów w tych programach nie było od kilku lat. Przyznanie większej liczby grantów było możliwe dzięki znacznemu zwiększeniu finansowania NCN przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. Poziom wniosków jest zawsze znakomity i bardzo często żałujemy, że musimy odrzucać projekty, które naszym zdaniem, a przede wszystkim zdaniem naszych ekspertów, głównie międzynarodowych, powinny zostać sfinansowane - mówi dyrektor NCN prof. Zbigniew Błocki.
Konkurs OPUS jest skierowany do naukowców na wszystkich etapach kariery. Kierownikiem projektu może być osoba, która ma w swoim dorobku co najmniej jedną opublikowaną lub przyjętą do druku pracę lub w przypadku nauk o sztuce jedno dokonanie artystyczne lub artystyczno-naukowe, nie musi mieć stopnia doktora. Finansowanie uzyskane w tym konkursie można przeznaczyć na projekt realizowany przez zespół afiliowany m.in na uczelni, w instytucie PAN, bibliotece naukowej czy centrum naukowo-przemysłowym, w tym na badania prowadzone z wykorzystaniem wielkich międzynarodowych urządzeń badawczych lub prowadzone we współpracy z partnerami zagranicznymi.
W programie OPUS zostaną sfinansowane m.in. badania prof. Pawła Valde-Nowaka z Wydziału Historycznego UJ, który w jaskiniach po polskiej stronie Tatr będzie poszukiwał śladów osadnictwa prehistorycznego. Możliwymi rozwiązaniami oraz ich politycznymi konsekwencjami mieszanego systemu wyborczego dla Polski zajmie się dr hab. Jarosław Flis, prof. UJ z Wydziału Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ. Z kolei dr hab. Joanna Lewandowska-Łańcucka z Wydziału Chemii UJ opracuje nowe metody leczenia glejaka, które mają realną szansę na podniesienie komfortu życia chorego poprzez zminimalizowanie ograniczeń oraz zwiększenie efektywności chemioterapii.
Kierownikiem grantu PRELUDIUM może być tylko osoba, która nie ma stopnia doktora (nie trzeba być nawet doktorantem), temat projektu może, lecz nie musi, być powiązany z tematem planowanej rozprawy doktorskiej. Zespół badawczy w projekcie może się składać co najwyżej z trzech osób, w tym z kierownika projektu i opiekuna naukowego. - NCN daje szansę młodym na wczesną samodzielność w staraniach o środki na własne badania. Jesteśmy jedyną albo jedną z nielicznych agencji grantowych na świecie, która przyznaje granty bezpośrednio doktorantom właśnie w programie PRELUDIUM. To wyraz ogromnego zaufania w stosunku do osób, które zaczynają pracę naukową i szansa dla nich na rozpostarcie skrzydeł - mówi prof. Jacek Kuźnicki, przewodniczący Rady NCN.
Laureaci PRELUDIUM z Uniwersytetu Jagiellońskiego zbadają m.in. przyczyny popularności tekstów audiowizualnych przedstawiających okres późnego socjalizmu we współczesnym rosyjskim dyskursie medialnym (Anna Svetlova, Wydział Polonistyki), postawy i zachowania seksualne wśród kobiet i mężczyzn w wieku 50-65 lat w Polsce (Gabriela Gore-Gorszewska, Wydział Filozoficzny), uzupełnią wiedzę dotyczącą roli zmian na poziomie mitochondrialnym w aktywacji komórek stelarnych trzustki (Agnieszka Kusia, Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii) oraz ocenią rolę alkoholu w samoleczeniu u pszczoły miodnej (Monika Osta-Chęć, Wydział Biologii).
Badacze zgłosili w tej edycji konkursów w sumie 4531 wniosków. Po przeprowadzeniu oceny formalnej i merytorycznej koordynatorzy NCN i eksperci zakwalifikowali 912 projektów, które otrzymają prawie 636 mln zł finansowania. Listy rankingowe programów OPUS 21 i PRELUDIUM 20 są dostępne na stronie ncn.gov.pl.
