24 listopada w Collegium Maius UJ odbyła się okolicznościowa konferencja zatytułowana „Rzeczpospolita wielu narodów i jej sąsiedzi w epoce nowożytnej. Józef Andrzej Gierowski w kręgu badań i poszukiwań dróg do nowej krakowsko-wrocławskiej szkoły historycznej”, której celem było upamiętnienie postaci wybitnego historyka i byłego rektora UJ profesora Józefa Andrzeja Gierowskiego.
- Klio jest muzą. Można doświadczyć jej dotknięcia lub do końca życia być poprawnym rzemieślnikiem, osiągającym nawet najwyższe akademickie godności. Można się starać porządkować świat, ale bez tej iskierki, która wzrusza i inspiruje. Prof. Józef Andrzej Gierowski mówił i pisał, że dzieła określają pozycję uczonego, ale zarazem mogą budzić wzruszenie i podziw. Treść musi współbrzmieć z formą i z pięknem, a historia nie może być zlepkiem historii państw i społeczności, powinna być integralna – przypomniał prowadzący obrady dr Andrzej Link-Lenczowski, wypowiadając się na temat roli osobowości, zdolności, wrażliwości i talentu w pracy naukowej.
Uczestnicy konferencji postanowili prześledzić, jak kształtowało się podejście prof. Gierowskiego do przeszłości i jakich narzędzi używał, aby jej obraz przybliżać i ułatwiać jej zrozumienie. Za tło rozważań wzięto dorobek historiografii polskiej w zakresie badań nad szeroko rozumianą historią Rzeczpospolitej i nad historią powszechną.
Prorektor UJ prof. Dorota Malec, otwierająca sesję w imieniu rektora UJ, podkreślała, że do osiągnięć prof. Gierowskiego zalicza się zarówno spuścizna naukowa (znakomite opracowania rozległych obszarów badań historycznych, także rozpoczęcie na UJ badań judaistycznych), jak i materialna – należy bowiem pamiętać, że prace nad budową Kampusu 600-lecia Odnowienia UJ rozpoczęły się z inicjatywy prof. Gierowskiego. Wyrazem wdzięczności za wkład w rozwój Uniwersytetu Jagiellońskiego było odsłonięcie w 2016 roku w Collegium Novum UJ tablicy upamiętniającej prof. Gierowskiego.
Prof. Józef Andrzej Gierowski (1922-2006) - historyk opoki nowożytnej, uczeń Władysława Konopczyńskiego. Zawodowo związany z Uniwersytetem Wrocławskim, gdzie pełnił funkcję prodziekana (1954-1956), prorektora (1958-1961) oraz dziekana tamtejszego Wydziału Historyczno-Filozoficznego (1964-1965). Od 1965 r. pracował na Uniwersytecie Jagiellońskim, w którym w latach 1981-1987 pełnił godność rektora. Jego zainteresowania badawcze koncentrowały się na historii politycznej, dyplomacji oraz kultury w XVII i XVIII w. Był wybitnym znawcą czasów saskich, pionierem w zakresie rozwoju badań nad dziejami Żydów na terenie dawnej Rzeczypospolitej polsko-litewskiej oraz historii powszechnej czasów nowożytnych. Wychował grono znakomitych historyków w Krakowie i we Wrocławiu. Otrzymał członkostwo wielu instytucji naukowych w kraju i zagranicą oraz doktoraty honorowe Uniwersytetów we Wrocławiu, Uppsali i Connecticut.
Referaty w trakcie sesji wygłosili:
- dr hab. Adam Perłakowski, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński), „Syntezy dziejów Rzeczypospolitej Wielu Narodów pióra Józefa Andrzeja Gierowskiego na tle osiągnięć powojennej historiografii polskiej”;
- prof. dr hab. Jerzy Dygdała (Instytut Historii im. Tadeusza Manleuffla PAN), „Czasy saskie w poszukiwaniach badawczych XX stulecia (od Władysława Konopczyńskiego do Jacka Staszewskiego)”;
- prof. dr hab. Jarosław Poraziński (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), „Dokonania Józefa Andrzeja Gierowskiego w zakresie badań czasów saskich. Perspektywy na przyszłość”;
- prof. dr hab. Michał Zwierzykowski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu), „Parlamentaryzm Rzeczypospolitej Obojga Narodów w ujęciu Józefa Andrzeja Gierowskiego”;
- dr hab. Stefan Bielański, prof. IP (Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie), „Krakowskie tradycje badań dziejów powszechnych w XX stuleciu - zarys problematyki (Półwysep Apeniński)”;
- dr hab. Jakub Basista, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński), „Krakowskie tradycje badań nad dziejami Wysp Brytyjskich w XX wieku”;
- dr Andrzej Krzysztof l.ink-Lenczowski (Uniwersytet Jagielloński), „Józef Andrzej Gierowski w kręgu badań nad dziejami powszechnymi”;
- dr hab. Filip Wolański. prof. UWr (Uniwersytet Wrocławski), „Recepcja i kontynuacja badań Józefa Andrzeju Gierowskiego nad historią Śląska”;
- prof. dr hab. Marian Chachaj (Uniwersytet Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie), „Dzieje kultury europejskiej i polskiej XVIII wieku w ujęciu polskich uczonych w XX stuleciu”;
- prof. dr hab. Bogdan Rok (Uniwersytet Wrocławski), „Józef Andrzej Gierowski o polskiej kulturze i nauce XVIII wieku”,
- prof. Richard Butterwick Pawlikowski (University College School of Slavonic and East European Studies London), „Europejskie i polskie Oświecenie w rodzimych syntezach dziejów Rzeczypospolitej polsko-litewskiej XX wieku”;
- prof. dr hab. Stanisław Roszak (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu), „Józef Andrzej Gierowski jako badacz Oświecenia”.
