Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Kalendarz

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

październik 2022

20221011
Poprzedni tydzień
Następny tydzień

“No to pięknie!” - jak uchwycić sztukę i piękno z perspektywy naukowej

Data: 11.10.2022 - 31.01.2023
Organizator: Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych UJ
“No to pięknie!” - jak uchwycić sztukę i piękno z perspektywy naukowej

Każdy z nas pamięta szkolne wycieczki do muzeów i słynne pytania o to “co artysta miał na myśli”. Może naukowcy pomogą nam odpowiedzieć na to pytanie? W nowej serii rozmów “No to pięknie!” na kanale YouTube Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych UJ zastanowimy się nad sztuką i pięknem z perspektywy różnych dyscyplin naukowych.

 

Gośćmi programu będą eksperci z zakresu nauk o mózgu, psychologii, psychiatrii, chemii, historii, nowych technologii, antropologii czy ekonomii. Wspólnie zastanowimy się, czy uniwersalna teoria piękna w ogóle istnieje.

Cykl "No to pięknie!" emitowany będzie co wtorek na kanale YouTube "Copernicus" www.youtube.com/c/CopernicuscenterEduPl. Pierwszy odcinek już 11 października o godz. 17.00.

  • Ewolucja

Dzisiejszy ewolucjonizm w naukach humanistycznych opiera się o ponad stulecie badań nad zapoczątkowaną przez Darwina teorią. Nie jest to tylko język „kłów i pazurów” ale i najnowsze odkrycia z zakresu estetyki ewolucyjnej, która dowodzi, że piękno to pojęcie, które możemy rozumieć przez pryzmat rozwój człowieka jako gatunku. Jak ewolucja tłumaczy popularność Mona Lisy? Czy sztuka i piękno odegrały w antropogenezie istotną rolę? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć podczas pierwszego spotkania.

Ekspert: prof. Jerzy Luty

 

  • Kognitywistyka

To, jak sztuka oddziałuje na nasze ośrodki poznawcze jest tematem zainteresowania kognitywistów, którzy zajmują się nowym obszarem badawczym zwanym neuroestetyką. Od lat dziewięćdziesiątych naukowcy badają wpływ procesów poznawczych na estetyczną ocenę bodźców, biorąc pod uwagę reakcje i funkcje ludzkiego mózgu. Czy tak abstrakcyjne pojęcia mogą mieć swój odpowiednik neuronalny? Czy możemy wyróżnić uniwersalne kryteria, które powodują, że nasz mózg ocenia dane bodźce jako "piękne"?

Ekspert: prof. Wodzisław Duch

 

  • Psychologia

Tworzenie namacalnych dzieł sztuki a także wszelkie formy artystycznego wyrazu od zawsze budziły zainteresowanie psychologów. Aktywna potrzeba przekształcania rzeczywistości i tworzenie artystycznych interpretacji towarzyszą nam od dziecka - malujemy, lepimy i rysujemy coś, co jest wyrazem naszej indywidualności. Dlaczego kreatywność jest dla nas niemalże naturalna? Co stoi za potrzebą tworzenia? Tymi zagadnieniami zajmuje się psychologia twórczości.

Ekspert: prof. Edward Nęcka

 

  • Psychiatria

O tym, jak sztuka wpływa na człowieka a także jak komunikują się przez nią osoby zaburzone psychicznie porozmawiamy w czwartym odcinku. Dzięki sztuce potrafimy lepiej przedstawić uczucia i doświadczenia. Jednak, co jeśli nasze postrzeganie rzeczywistości jest zaburzone? Jak postrzegają świat osoby cierpiące na chorobę dwubiegunową albo schizofrenię? Jak interpretować prace tworzone przez artystów zaliczanych do nurtu art brut?

Ekspertka: prof. Dominika Dudek

 

  • Estetyka

Dawniej pojęcie piękna należało do kanonu cnót moralnych a ideał człowieka oparty był o regułę kalos kagathos - piękny i dobry. Z kolei u Platona spotykamy piękno jako jedną z najwyższych wartości, które łączy się nie tylko z dobrem, ale także prawdą. Dlaczego piękno było tak ważne dla starożytnych Greków? Czy dzisiaj jesteśmy w stanie zrozumieć antyczne ideały?

Ekspert: prof. Piotr Augustyniak

 

  • Historia piękna

Na pojęcie piękna wpływ miała historia, dana epoka i jej kultura, która określała kanon sztuki. Artyści jednak doskonale wiedzieli o tym, że najlepiej sprzedaje się kontrowersja i przekraczanie granic. Tematem odcinka będzie oparty o klasyczne reguły renesans i rewolucyjny manieryzm, oparcie o złotą proporcję a deformacja. Jak manieryzm wpłynął na przyjęte zasady renesansowej sztuki? Czy wraz ze zmianą  estetyki zmienił się sposób postrzegania człowieka?

Ekspert: dr Grzegorz Jankowicz

 

  • Nowe technologie

Powszechna cyfryzacja ma wpływ na sztukę i pojęcia z nią związane, takie jak: piękno, artysta czy dzieło. Obecnie twórcze algorytmy i sposób zapisu prac za pomocą tokenów NFT stanowią nie lada wyzwanie dla tradycyjnych definicji tych pojęć. Czy jednak wirtualne galerie i zawarte w nich obrazy mogą wzbudzić takie same wrażenia estetyczne, jak tradycyjne obcowanie ze sztuką?

Ekspertka: Adrianna Krawcewicz

 

  • Chemia

Kolory i składniki potrzebne do ich stworzenia dziś pomagają nam w datowaniu obrazów, badania z zakresu optyki pozwalają zrozumieć procesy stojące za naszym postrzeganiem barw a konserwatorzy często korzystają z wiedzy ekspertów z zakresu chemii, aby przywrócić dziełom dawny blask. Czy na pewno widzimy to samo? Czy kolor różowy istnieje? Jak otoczenie naturalne wpływa na dzieła sztuki?

Ekspertka: dr Monika Koperska

 

  • Rynek sztuki

W ostatnich latach rynek sztuki stał się jednym z najbardziej rozwijających się rynków inwestycyjnych. Czy spowodowała to potrzeba obcowania z pięknem, czy też może rynek ten jest niedocenionym sektorem? Jakimi prawami rządzi się rynek aukcyjny? Czy występują na nim uniwersalne trendy? Co wpływa na cenę dzieła? Czy wartości estetyczne mogą być wymierzone za pomocą pieniędzy? A także - czy piękno da się kupić?

Ekspert: prof. Wojciech Szafrański

 

  • Prowadzenie galerii

Miejscem, w którym odbiorcy mogą także zetknąć się z artystycznymi dziełami, są prywatne galerie sztuki. Galerie często jako pierwsze konfrontują się z koniecznością oceny świeżo powstałego dzieła i wyznaczają trendy, podczas gdy inne instytucje kultury operują kryteriami opartymi o utrwalony kanon. Czy to oznacza, że galerie kształtują gusta i modę? Jaką rolę odgrywają w procesie odkrywania i interpretacji piękna? Skąd się bierze potrzeba kolekcjonowania dzieł sztuki

Ekspertka: Anna Muszyńska

Widok zawartości stron Widok zawartości stron