Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Wiadomości

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Dwaj fizycy z UJ nagrodzeni przez Polską Akademię Umiejętności

Dwaj fizycy z UJ nagrodzeni przez Polską Akademię Umiejętności

Dr hab. Bogdan Damski i dr hab. Marek Rams z Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego zostali laureatami Nagrody im. Mariana Mięsowicza. Polska Akademia Umiejętności (PAU) przyznała im to wyróżnienie za pracę "Quantum fidelity in the thermodynamic limit" opublikowaną w "Physical Review Letters".


Przejścia fazowe występują powszechnie w przyrodzie, czego najlepiej znaną konsekwencją jest istnienie wody, lodu i pary wodnej, z którymi mamy codziennie kontakt. Przemiany fazowe między tymi trzema stanami skupienia H2O są przykładem klasycznych przejść fazowych.

Inną klasę przejść fazowych stanowią kwantowe przejścia fazowe, których znaczenie rośnie w bardzo niskich temperaturach. Są one zazwyczaj wywoływane poprzez zmianę zewnętrznego pola działającego na układ, takiego jak na przykład pole magnetyczne, w którym umieszczona jest badana próbka. O kwantowym przejściu fazowym mówimy wtedy, gdy mała zmiana takiego pola dramatycznie modyfikuje własności układu, które w temperaturze zera bezwzględnego są zakodowane w jego kwantowo-mechanicznym stanie podstawowym.

Nagrodzona praca przedstawia teorię, która przewiduje, jak bardzo zmieniają się stany podstawowe w pobliżu punktów krytycznych, gdzie układ jest najbardziej czuły na modyfikacje zewnętrznego pola. Dla szeregu przejść fazowych takie zachowanie jest uniwersalne, czyli niezależne od mikroskopowych własności badanego układu. Z tego powodu uzyskane wyniki mają zastosowanie do opisu różnych układów fizycznych, a w omawianej pracy są szczegółowo zilustrowane w popularnym modelu teoretycznym. Z jednej strony dają one fundamentalny wgląd w przebieg kwantowych przejść fazowych, rozwijając ich opis z punktu widzenia motywowanego teorią informacji kwantowej. Z drugiej mogą one być wykorzystane do wydajnej lokalizacji punktów krytycznych w takich układach, w których standardowe metody zawodzą.

Praca "Quantum fidelity in the thermodynamic limit" została opublikowana w prestiżowym czasopiśmie "Physical Review Letters" w 2011 roku i była do tej pory cytowana około 100 razy.

Nagroda im. Mariana Mięsowicza jest przyznawana polskim uczonym co 2 lata za pracę z zakresu fizyki, astrofizyki, biofizyki lub geofizyki opublikowaną w czasopiśmie o zasięgu międzynarodowym. Laureatów wyłania komisja, w skład której wchodzą naukowcy z Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego PAU. Patronem nagrody jest prof. Marian Mięsowicz, jeden z najwybitniejszych współczesnych polskich fizyków, twórca nowych metod badawczych w dziedzinie zastosowań fizyki jądrowej, cząstek elementarnych i promieniowania kosmicznego. Doktor honoris causa UJ, przez długie lata związany z Akademią Górniczo-Hutniczą, Polską Akademią Nauk i PAU.

Polecamy również
Prof. Marian Mrozek laureatem Nagrody Głównej PTM im. Hugona Steinhausa

Prof. Marian Mrozek laureatem Nagrody Głównej PTM im. Hugona Steinhausa

Orły "Wprost" dla przedstawicieli społeczności akademickiej UJ

Orły "Wprost" dla przedstawicieli społeczności akademickiej UJ

Robert Szuchta i Agnieszka Cahn odebrali Nagrodę im. ks. Stanisława Musiała

Robert Szuchta i Agnieszka Cahn odebrali Nagrodę im. ks. Stanisława Musiała

Badaczki Uniwersytetu Jagiellońskiego z Nagrodami Ministra Nauki

Badaczki Uniwersytetu Jagiellońskiego z Nagrodami Ministra Nauki

Widok zawartości stron Widok zawartości stron