Jak co roku prezes Rady Ministrów uhonorował wybitnych naukowców i artystów. W gronie nagrodzonych za rozprawy doktorskie i habilitacyjne oraz działalność naukową i wdrożeniową za rok 2018 znaleźli się badacze z Uniwersytetu Jagiellońskiego - dr hab. Przemysław Błyszczuk, dr hab. Wojciech Brzezicki, dr hab. Janusz Dąbrowski, prof. UJ oraz dr Łukasz Bola.
Nagrody Prezesa Rady Ministrów zostały ustanowione z inicjatywy Polskiej Akademii Nauk w 1994 roku. Wręczane są za osiągnięcia naukowe lub artystyczne, w tym za wybitny dorobek naukowy lub artystyczny, wysoko oceniane osiągnięcia będące podstawą nadania stopnia naukowego doktora habilitowanego lub stopnia doktora habilitowanego sztuki, wyróżnione rozprawy doktorskie i osiągnięcia naukowo-techniczne. Laureatów, corocznie w trybie konkursu, wyłania zespół ds. nagród, któremu w kadencji 2019-2023 przewodniczy prof. Tomasz Giaro z Uniwersytetu Warszawskiego.
W tym roku nagrodę, za wysoko ocenione osiągnięcia będące podstawą nadania stopnia doktora habilitowanego, otrzymał dr hab. Przemysław Błyszczuk z Wydziału Lekarskiego UJ CM. Jego pionierski w skali światowej cykl 5 prac eksperymentalnych miał na celu analizę mechanizmów molekularnych i komórkowych odpowiedzialnych za powstawanie pozapalnego zwłóknienia w mięśniu sercowym. Jak czytamy w uzasadnieniu, "stanowi on istotny wkład w wiedzę na temat mechanizmów powstawania kardiomiopatii rozstrzeniowej i możliwości leczenia zapalenia mięśnia sercowego". W tej samej kategorii uhonorowano również dr. hab. Wojciecha Brzezickiego związanego z Wydziałem Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ. Jego badania teoretyczne są związane z "gorącymi" problemami fizyki w nowej dziedzinie - materii topologicznej. Autor wskazał na nowe egzotyczne fazy magnetyczne z uporządkowaniem niekolinearnym w 2- i 3-wymiarowych układach, gdzie stabilizującym czynnikiem są spinowe i orbitalne splątania kwantowe.
Trzecim laureatem nagrody za rozprawę habilitacyjną został dr hab. Janusz Dąbrowski, prof. UJ z Wydziału Chemii. Kapituła nagrodziła go za cykl 16 jednotematycznych prac opublikowanych w prestiżowych i specjalistycznych czasopismach z listy JCR, które cytowane były ponad 650 razy. Prace te pozwoliły na stworzenie biblioteki halogenopochodnych porfiryn, chloryn, bakteriochloryn o korzystnych właściwościach fizykochemicznych oraz określonym działaniu farmakologicznym w warunkach in vitro oraz in vivo. Badacz wykazał silną absorpcję badanych indywiduów w zakresie bliskiej podczerwieni, dużą trwałość fotochemiczną oraz możliwość generowania reaktywnych form tlenu zgodnie z mechanizmem przeniesienia elektronu, jak też przekazanie energii. Ma to dominujący wpływ na aktywność układu immunologicznego. Wyniki tych badań mają duży potencjał badawczy i możliwości wykorzystania w terapii klinicznej.
Nagrody Prezesa Rady Ministrów przyznano też 12 doktorom za rozprawy doktorskie, w tym m.in. dr. Łukaszowi Boli z Wydziału Filozoficznego za pracę Międzymodalna neuroplastyczność w ludzkim mózgu napisaną pod opieką dr. hab. Marcina Szweda, prof. UJ. Autor podjął w niej próbę kompleksowego zbadania zjawiska neuroplastyczności międzymodalnej w różnych systemach zmysłowych, grupach badawczych oraz z wykorzystaniem różnych metod i poziomów opisu. Zaprezentowane wyniki przyczyniają się do lepszego zrozumienia reguł rządzących rozwojem oraz funkcjonowaniem ludzkiego mózgu.
Pełna lista nagrodzonych w tym roku jest dostępna na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Kancelarii Premiera RP.
