26 lipca 2017 r., w rocznicę odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego przez Władysława Jagiełłę, w Collegium Maius odbyło się Śniadanie Profesorskie. Tradycja ta zapoczątkowana została w 2000 r. przez ówczesnego rektora UJ prof. Franciszka Ziejkę dla uczczenia jubileuszu tego istotnego dla uniwersytetu wydarzenia.
Uczestników spotkania – przedstawicieli korpusu dyplomatycznego, polskiego środowiska naukowego oraz społeczności akademickiej UJ – powitał rektor UJ prof. Wojciech Nowak.
26 lipca 1400 r. lekcję z Dekretałów Grzegorza IX wygłosił kanclerz Uczelni – biskup krakowski Piotr Wysz. Dlatego również dzisiaj głównym punktem uroczystości jest wykład jednego z profesorów UJ. – Dziś będziemy słuchać o pięknie, które jest wokół nas – tymi słowami prof. Wojciech Nowak zapowiedział prelekcję pt. „Komu potrzebne są kwiaty”, którą poprowadził prof. Bogdan Zemanek z Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UJ, botanik, specjalista od fitogeografii, ekologii oraz taksonomii roślin.
Wykład rozpoczął się od przedstawienia zarysu dziejów poznawania funkcji i roli kwiatów w przyrodzie. Dopiero pod koniec XVI wieku stało się jasne, że służą one do rozmnażania roślin, zaś fakt zapylania kwiatów przez owady został odkryty dwa stulecia później. Następnie biolodzy zauważyli, że funkcję tę spełniają również inne zwierzęta, takie jak ptaki i nietoperze.
Jak podkreślił prof. Zemanek, piękno kwiatów – na które składa się zarówno ich atrakcyjny wygląd jak i zapach – służy wabieniu owadów oraz innych zapylaczy. Zdarza się jednak, że używane w tym celu środki są dla człowieka nieprzyjemne, lub wręcz odrażające, co ma miejsce w przypadku roślin, które wabią owady zapachem odchodów lub padliny. Aby przyciągnąć owady, przedstawiciele flory uciekają się do różnych podstępów, np. imitując wygląd atrakcyjnej samicy, lub też samca – potencjalnego rywala. Te i inne – podobne – zjawiska autor wykładu określił mianem przykładów długiej koewolucji między roślinami i zwierzętami.
Komu zatem potrzebne jest piękno kwiatów? – W pierwszej kolejności roślinom, żeby zapewnić sobie dalsze trwanie, w drugiej zaś owadom i innym zwierzętom, które żywią się nektarem – podsumował prof. Zemanek.
Uzupełnieniem wykładu były rekwizyty w postaci dostępnych dla słuchaczy żywych kwiatów różnych gatunków.
Na zakończenie części oficjalnej spotkania, rektor UJ prof. Wojciech Nowak, w imieniu całego kolegium rektorskiego, pożyczył wszystkim zebranym udanego wypoczynku wakacyjnego.
