Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Wiadomości

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Nagrodzono autorów najlepszych książek o tematyce żydowskiej

Nagrodzono autorów najlepszych książek o tematyce żydowskiej

Joanna Lisek, Alicja Maślak-Maciejewska i Maria Cieśla zostały tegorocznymi laureatkami Nagrody im. Józefa A. Gierowskiego i Chonego Shmeruka za najlepszą naukową publikację w dziedzinie historii i kultury Żydów w Polsce. Autorzy nagrodzonych książek spotkali się 4 listopada w Collegium Novum.

 

Nagroda im. Józefa A. Gierowskiego i Chonego Shmeruka, której wysokość wynosi 20 tys. złotych, została ustanowiona z inicjatywy środowisk akademickich związanych ze studiami żydowskimi w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, przy wsparciu finansowym Fundacji im. Marcella i Marii Roth. Jej patronami są 2 wybitni uczeni, którzy wnieśli wielki wkład w poprawę relacji polsko-żydowskich i polsko-izraelskich, a także przyczynili się do rozwoju studiów żydowskich i badań nad dziejami polskich Żydów - prof. Józef A. Gierowski, rektor UJ w latach 1981-1987 i prof. Chone Shmeruk z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie. Nawiązana przez nich w 1984 roku współpraca stanowiła impuls do podjęcia interdyscyplinarnych badań w zakresie judaistyki i zaowocowała ich ogromnym rozwojem.

Do 2. edycji, obejmującej publikacje naukowe wydane w 2018 roku, nadesłano 20 zgłoszeń. Kapituła, pod przewodnictwem dziekana Wydziału Historycznego UJ prof. Jana Święcha, wybrała do drugiego etapu 5 książek. Ostatecznie z uwagi na wysoki poziom publikacji postanowiła docenić wartość nominowanych publikacji i zgodnie z regulaminem nagrodzić trzy autorki, zachowując przy tym prestiżowy charakter pierwszej nagrody.

Nagrodę główną otrzymała dr hab. Joanna Lisek z Katedry Judaistyki Uniwersytetu Wrocławskiego za książkę Kol isze - głos kobiet w poezji jidysz (od XVI w. do 1939 r.). Autorka opisuje w niej zjawisko wyodrębniania się w poezji jidysz kobiecej podmiotowości i wypracowywania różnych strategii jej ekspresji. Odwołuje się do tekstów najwcześniejszych (z XVI w.), kiedy poetki występowały w roli kaznodziejek, autorek modlitw i pieśni religijnych czy zecerek utrwalających na marginesie składanych przez siebie ksiąg swoje utwory. Sięga również do twórczości ludowej, będącej często wyrazem krytyki ustalonego porządku genderowego, a także do tekstów będących świadectwem XX-wiecznej rewolucji obyczajowej, radykalizacji postaw i przeobrażeń modelu kobiecości żydowskiej.

”Monografię charakteryzuje badawczy rozmach, ambicja zbudowania szerokiego - a jednocześnie bogatego w szczegóły - panoramicznego opisu, erudycja, świetne połączenie warsztatu historycznoliterackiego i metodologii badań nad literaturą kobiet. Zaprojektowana została jako swoiste przedsięwzięcie rewindykacyjne, którego celem jest zarówno dowartościowanie jidyszowej twórczości kobiet w ogóle, jak i przypomnienie dorobku autorek dotychczas przemilczanych, mało znanych lub niedocenianych” - czytamy w laudacji prof. Eugenii Prokop-Janiec i prof. Magdaleny Ruty.

Laureatką drugiej nagrody została dr Alicja Maślak-Maciejewska z Instytutu Judaistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego (IJ UJ). Jej książka Modlili się w Templu. Krakowscy Żydzi postępowi w XIX wieku. Studium społeczno-religijne została poświęcona tak zwanym Żydom postępowym, definiowanym jako osoby związane z krakowską synagogą postępową (zwaną Tempel). Postępowcy byli niewielką grupą, stanowiącą kilka procent społeczności żydowskiej Krakowa, na trwałe zapisali się jednak w historii miasta.

- Z roku na rok ukazuje się coraz więcej publikacji dotyczących dziejów Żydów w Krakowie, jednakże religijna historia pozostaje ciągle poza głównym zainteresowaniem. Książka ta uzupełnia tę lukę w historiografii o dzieje Żydów związanych z Templem. Jest znakomitym studium prezentującym społeczne i religijne aspekty życia postępowego środowiska Żydów krakowskich w XIX wieku. Może służyć za wzór dla dalszych publikacji rozwijających tę tematykę - wyjaśnia dyrektor IJ UJ dr hab. Michał Galas, prof. UJ.

Trzecią nagrodę otrzymała dr Maria Cieśla z Instytutu Historii PAN w Warszawie za książkę Kupcy, arendarze i rzemieślnicy. Różnorodność zawodowa Żydów w Wielkim Księstwie Litewskim w XVII i XVIII w.. Autorka podjęła w niej próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie o zróżnicowanie wewnętrzne społeczności żydowskiej Wielkiego Księstwa Litewskiego w XVII i XVIII w. Przeprowadzona w tym celu analiza dywersyfikacji zawodowej Żydów pokazuje różnice w statusie finansowym i społecznym osób pracujących w tych samych profesjach.

Dyplomy uznania otrzymali także pozostali nominowani - prof. Joanna Tokarska-Bakir z Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego i Instytutu Slawistyki PAN (Pod klątwą. Społeczny portret pogromu kieleckiego) oraz dr hab. Artur Markowski z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego (Przemoc antyżydowska w wyobrażenia społeczne. Pogrom białostocki 1906 roku).

Zobacz galerię zdjęć
Polecamy również
Prof. Marian Mrozek laureatem Nagrody Głównej PTM im. Hugona Steinhausa

Prof. Marian Mrozek laureatem Nagrody Głównej PTM im. Hugona Steinhausa

Orły "Wprost" dla przedstawicieli społeczności akademickiej UJ

Orły "Wprost" dla przedstawicieli społeczności akademickiej UJ

Robert Szuchta i Agnieszka Cahn odebrali Nagrodę im. ks. Stanisława Musiała

Robert Szuchta i Agnieszka Cahn odebrali Nagrodę im. ks. Stanisława Musiała

Badaczki Uniwersytetu Jagiellońskiego z Nagrodami Ministra Nauki

Badaczki Uniwersytetu Jagiellońskiego z Nagrodami Ministra Nauki

Widok zawartości stron Widok zawartości stron