15 października w Pafos odbyły się skromne uroczystości z okazji 55-lecia polskich prac archeologicznych na Cyprze. Wzięli w nich udział przedstawiciele władz cypryjskich, ambasady RP w Nikozji, a także ekipa polskich archeologów, która od początku października pracuje w Nea Pafos w ramach nowej krakowsko-warszawskiej ekspedycji. Kierownikiem badań jest prof. Ewdoksia Papuci-Władyka z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Nea Pafos to jedno z najważniejszych stanowisk grecko-rzymskiego Cypru, przez kilka wieków w czasach antycznych stolica wyspy. Od 1980 roku jest wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Polscy archeolodzy, obecni w nim od 1965 roku, są najdłużej pracującą ekipą badawczą w tym miejscu. Z okazji 55-lecia odbyło się uroczyste spotkanie na terenie Parku Archeologicznego. Wzięli w nim udział reprezentanci cypryjskich władz odpowiedzialnych za dziedzictwo archeologiczne oraz Irena Lichnerowicz-Augustyn, ambasador RP w Nikozji. Delegację po miejscach pracy polskich archeologów oprowadziła prof. Ewdoksia Papuci-Władyka.
Ze względu na utrudnienia spowodowane pandemią na uroczystość nie dotarli przedstawiciele władz polskich uczelni, które obecnie prowadzą ekspedycję na wyspie: dr hab. Judyta Rodzińska-Nowak, prof. UJ, prodziekan Wydziału Historycznego UJ, dr hab. Artur Obłuski, dyrektor Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego oraz dr hab. inż. Janusz Walo, prof. PW, dziekan Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej.
Do niedawna w Nea Pafos pracowały dwa zespoły archeologiczne z Polski. Od połowy lat 60. XX w. obecna tam była ekspedycja warszawska. Prof. Papuci-Władyka była członkinią tego zespołu przez wiele lat. W 2011 roku zainicjowała osobny program badawczy The Paphos Agora Project realizowany przez archeologów z UJ. Decyzja o połączeniu krakowskich i warszawskich badań zapadła jesienią ubiegłego roku. Pierwszy wniosek o grant w programie Opus 18 Narodowego Centrum Nauki uzyskał finansowanie. Badania ruszyły na początku października br. pomimo utrudnień spowodowanych sytuacją epidemiologiczną. Prace realizuje konsorcjum naukowe, w skład którego wchodzą: Uniwersytet Jagielloński (lider), Uniwersytet Warszawski oraz Politechnika Warszawska (od kilku lat współpracowała z UJ).
- Nasz nowy projekt MA-P Maloutena i Agora w planie urbanistycznym Pafos: modelowanie miejskiego krajobrazu stolicy hellenistycznego i rzymskiego Cypru ma na celu zweryfikowanie pochodzącego z 1990 roku planu miasta Nea Pafos w oparciu o nowe odkrycia uzyskane w trakcie wykopalisk oraz technologie precyzyjnego obrazowania, którymi dysponuje dzisiejsza archeologia. Projekt skupia się nadal na przebadaniu Agory i terenów przylegających oraz tak zwanej Malutenie - obszarze warszawskich wykopalisk. Planujemy odtworzyć krajobraz miejski miasta i ustalić, jaka była w nim pozycja i znaczenie budowli rezydencjonalnych na Malutenie oraz zabudowy przestrzeni publicznej Agory. Obok badań archeologicznych i geofizycznych zastosujemy także modelowanie proceduralne - wyjaśnia prof. Ewdoksia Papuci-Władyka.
W poprzednich latach zarówno krakowscy, jak i warszawscy uczeni odkryli wiele miejsc, w których układ różnił się od proponowanego wcześniej, a także natrafili na nowe ulice. Dlatego szczególny nacisk zostanie położony na weryfikację siatki ulic i przylegającej zwartej zabudowy. Prace potrwają do końca października.
