Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Wiadomości

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Profesor Józef Kąś nagrodzony za monografię słownikową Podhala

Profesor Józef Kąś nagrodzony za monografię słownikową Podhala

Komitet Językoznawstwa PAN przyznał nagrody za wybitne osiągnięcie naukowe w zakresie językoznawstwa. Decyzją kapituły konkursu w gronie zwycięzców jest prof. Józef Kąś - autor wyjątkowego dzieła w polskiej leksykografii gwarowej "Ilustrowanego leksykonu gwary i kultury podhalańskiej". Druga nagroda przypadła "Słownikowi stereotypów i symboli ludowych" pod red. red. Jerzego Bartmińskiego.


"Ilustrowany Leksykon Gwary i Kultury Podhalańskiej" to naukowo opracowany, zapisany w słowie świat kultury duchowej i materialnej Podhala. To wielkie dzieło, będące wypełnieniem postulatu Związku Podhalan sprzed ponad 100 lat stanowi wartość nie tylko dla samej społeczności tego regionu, ale szerzej - dla wielu Polaków spoza tego regionu, dla nauki i kultury polskiej. Całość będzie składać się z 12 tomów. W leksykonie znajdzie się ponad 50 tys. haseł, przeszło 3 tys. zdjęć, bogata ilustracja tekstowa haseł i wiele cytatów zapisanych uproszczoną, ustandaryzowaną ortografią gwarową.

Monografia prof. Józefa Kąsia powinna się znaleźć w bibliotece każdego miłośnika Podhala, każdego miłośnika gwary podhalańskiej i tradycyjnej kultury góralskiej. Sięgnąć po leksykon powinni przede wszystkim sami mieszkańcy regionu, dla których z pewnością stanie się nieocenionym źródłem wiedzy o tradycyjnym świecie góralszczyzny nie tylko dzięki obszernym oryginalnym wypowiedziom w gwarze, ale również dzięki kilku tysiącom fotografii dokumentujących przyrodę i bogatą kulturę Podhala, która na skutek zmian cywilizacyjnych, staje się coraz mniej znana młodemu pokoleniu.

"Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej" to również słownik współczesnej mowy góralskiej, nie jedynie historycznej, dzięki czemu stanowi on cenny dokument zarówno językowo-kulturowej przeszłości, jak i teraźniejszości, ważny dla obecnych i przyszłych pokoleń. To leksykon, który odzwierciedla mentalność górali, ich system wartości, oparty na religii, ciężkiej pracy, poczucie humoru, przywiązanie do tradycji itp. To słownik bogaty w przysłowia, porzekadła, opisy zwyczajów, wierzeń ludowych, praktyk magicznych. To słownik przystępny dzięki jasnemu, klarownemu sposobowi opracowania i zapisowi zgodnemu z regułami ortograficznymi polszczyzny. Mogą z niego więc swobodnie korzystać nie tylko naukowcy, dialektolodzy, ale wszyscy zainteresowani gwarą i kulturą podhalańską.

Prof. Józek Kąś pracuje w Katedrze Historii Języka i Dialektologii Wydziału Polonistyki UJ. Problematyka jego badań naukowych koncentruje się wokół obejmuje dialektologię, socjolingwistykę i etnolingwistykę, leksykologię i leksykografię, kulturę języka i historię języka. Bierze czynny udział w przedsięwzięciach popularyzujących wiedzę i kulturę. Współpracuje m.in. z Małopolskim Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu oraz z regionalnymi ośrodkami kultury, w tym też z lokalnymi twórcami w Kościelisku, Szczurowej, Wieliczce, Bukowinie Tatrzańskiej, Jabłonce Orawskiej, Zubrzycy Górnej, Nowym Targu, Łącku i Piwnicznej-Zdroju.

Autor książek: "Wariantywność fonetyczna w mowie ludności wiejskiej obrzeży Krakowa", "Interferencja leksykalna słownictwa gwarowego i ogólnopolskiego (na przykładzie gwar orawskich)", "Słownik gwary orawskiej", a także współautor "Słownika współczesnego języka polskiego" wydanego pod red. B. Dunaja, współautor (z B. Lewandowską) "Pieśni z Orawy", współautor (również z B. Lewandowską) "Wesela orawskiego dawniej i dziś". Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, brązowym medalem "Zasłużony Kulturze Gloria Artis", medalem "Polonia Minor" i Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

Polecamy również
Studentka UJ Daria Nawój triumfowała w drugim rzucie Akademickich Mistrzostw Małopolski

Studentka UJ Daria Nawój triumfowała w drugim rzucie Akademickich Mistrzostw Małopolski

Doktoranci UJ w międzynarodowych konsorcjach badawczych

Doktoranci UJ w międzynarodowych konsorcjach badawczych

Profesor Paulina Kramarz wśród 25 Polek, które walczą o lepsze jutro

Profesor Paulina Kramarz wśród 25 Polek, które walczą o lepsze jutro

Jak kształci się psychologów w Polsce? Raport Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu SWPS

Jak kształci się psychologów w Polsce? Raport Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetu SWPS

Widok zawartości stron Widok zawartości stron