W dniach 9-10 września Narodowe Centrum Nauki (NCN) świętuje 10-lecie swojej działalności. Dziś w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie odbyła się jubileuszowa gala. W wydarzeniu wziął udział rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Jacek Popiel, który reprezentował jednocześnie najstarszą polską uczelnię i Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich.
Prof. Jacek Popiel wystosował adres gratulacyjny do dyrektora NCN prof. Zbigniewa Błockiego z okazji jubileuszu. Rektor UJ podkreślił w nim, że Narodowe Centrum Nauki przyczynia się do systematycznego wzrostu jakości i efektywności badań naukowych prowadzonych w naszym kraju.
"Narodowe Centrum Nauki sięga przy tym po nowoczesne narzędzia wzmacniające pozycję młodych uczonych i 'postdoków', wdrażając równocześnie rozwiązania sprzyjające wzrostowi mobilności polskich uczonych oraz stałemu wyrównywaniu szans w dostępie do nauki. Zasługuje na podkreślenie, że Narodowe Centrum Nauki dochowuje najwyższych standardów w zakresie transparentności i otwartości informacyjnej, realizując swą misję niezależnie od wpływu czynników politycznych i działań środowiskowych grup nacisku. Dzięki temu cieszy się uznaniem w szerokich kręgach naukowych i akademickich - zarówno krajowych, jak i międzynarodowych - słusznie uchodząc za jedną z najważniejszych i najbardziej wiarygodnych instytucji powołanych do wspierania nauki polskiej" - wskazał prof. Jacek Popiel.
NCN oficjalnie rozpoczęło działalność 4 marca 2011 roku, a już kilkanaście dni później ogłosiło pierwsze konkursy. Centrum zostało powołane do wspierania działalności naukowej w zakresie badań podstawowych, czyli takich, których celem jest zdobywanie nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów, bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne. Misją NCN, jest podniesienie jakości i efektywności badań oraz działanie na rzecz wzrostu znaczenia polskiej nauki na arenie międzynarodowej.
"Przez tę dekadę stworzyliśmy nowoczesny, konkurencyjny system grantowy oparty na transparentnym procesie ewaluacji wniosków, w którym główną rolę pełną zagraniczni eksperci. Przygotowaliśmy ofertę konkursów skierowanych do różnych grup badaczy, ze szczególnym wsparciem dla osób będących na początku kariery. Finansujemy projekty czołowych polskich naukowców, wychodząc z założenia, że wsparcie uczonych jest ważniejsze dla rozwoju nauki niż inwestycje w infrastrukturę, na których do tej pory skupiała się polityka naukowa państwa. Stawiamy na jakość i dokładamy wszelkich starań, by nasze granty wspierały najlepszych badaczy i najciekawsze projekty. Jednym z naszych priorytetów jest rozwijanie współpracy międzynarodowej, aby skutecznie wspierać badania realizowane przez zespoły polskie wspólnie z zagranicznymi partnerami oraz przyczyniać się do wzrostu znaczenia polskiej nauki w świecie. W duchu wyrównywania szans wprowadziliśmy regulacje wspierające równouprawnienie płci w nauce. Jesteśmy też żywo zaangażowani w propagowanie i wprowadzanie w europejskie realia otwartego dostępu nauki" - poinformowało w komunikacie Narodowe Centrum Nauki, którego dyrektorem od 2015 roku jest prof. Zbigniew Błocki z Wydziału Matematyki i Informatyki UJ.
W ciągu ponad dekady NCN ogłosiło 200 konkursów, w których przyznało naukowcom ponad 23 tys. grantów w wysokości prawie 11 mld zł. Imponująco prezentują się statystyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Badacze najstarszej polskiej uczelni otrzymali niemal 1,26 mld zł na realizację 2460 przedsięwzięć naukowych. Wielokrotnie byli też laureatami Nagrody Narodowego Centrum Nauki. To prestiżowe wyróżnienie otrzymali: prof. Wiesław Babik (2015), dr hab. Marcin Szwed, prof. UJ (2016), prof. Adam Rycerz (2017), prof. Bartosz Brożek (2018) oraz dr hab. Dawid Pinkowicz, prof. UJ i prof. Michał Wierzchoń (2019).
Jubileusz NCN trwa 2 dni. 10 września w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie obędzie się konferencja, której uczestnicy rozmawiać będą o nauce w czasie pandemii oraz polityce otwartego dostępu - Open Access. Osobną część wydarzenia stanowić będą prezentacje laureatów konkursów NCN, którzy opowiedzą o zrealizowanych projektach i możliwościach, jakie dały im otrzymane granty.
