Kraków, od samego początku napływu ukraińskich uchodźców i ewakuowanych do Polski, okazał się bardzo istotnym węzłem komunikacyjnym. W ostatnim tygodniu lutego 2022 roku różne działania wspierające realizowane przez studentów i wykładowców Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego zyskały strukturę wzajemnego wsparcia pod nazwą Inicjatywa dla Ukrainy (IDU).
Obecnie IDU z Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej zintegrowała swe siły z miejską Koalicją Otwarty Kraków i jest jedną z kluczowych struktur oferujących kompleksowe wsparcie językowe i komunikacyjne w kryzysie uchodźczym.
Wszyscy pracujący z ewakuowanymi z Ukrainy doskonale wiedzą, że obok języka ukraińskiego istotnym językiem komunikacji w wielu częściach współczesnej Ukrainy jest także język rosyjski. W szczególności dotyczy to ogarniętych już od 2014 roku działaniami wojennymi wschodnich obszarów tego kraju. Posługujący się bardzo sprawnie językiem rosyjskim i nierzadko także językiem ukraińskim filolodzy z Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej w efektywny i umiejętny sposób realizują zapotrzebowanie na wsparcie tłumaczeniowe przede wszystkim na Dworcu Głównym w Krakowie, w Szpitalnych Oddziałach Ratunkowych, ale także w innych doraźnych interwencjach realizowanych w powiecie krakowskim czy nawet myślenickim, gdzie kooperują z psychologiami z Instytutu Psychologii Stosowanej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Studenci intensywnie wykorzystują swoje kompetencje językowe i kulturowe jako wolontariusze-tłumacze. Praca ta polega nie tylko na przekładzie ustnym, ale często na rozwiązywaniu różnych problemów, które napotykają szukający pomocy i schronienia przed trwającą już ponad dwa miesiące brutalną wojną na ukraińskiej ziemi. Bywa, że interwencja sprowadza się do podstawowego instruktarzu odnośnie komunikacji PKP czy nawigacji po punktach wsparcia w Krakowie. Jednak nierzadko problemy, z którymi zderzają się wolontariusze, mają charakter bardziej kompleksowy, wymagający nie tylko stosownych kompetencji językowych, ale również ogromnych pokładów empatii, cierpliwości i zrozumienia. O takich sytuacjach można przeczytać m.in. w krótkim felietonie wolontariuszki IDU Sabiny Tużnik, a także posłuchać podcastu "Rosyjski warto znać" Magdaleny Paciorek.
Inicjatywa Dla Ukrainy koordynowana jest przez wykładowców z Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ, którzy również biorą czynny udział w działaniach na rzecz uchodźców z Ukrainy.
