Narodowe Centrum Nauki (NCN) rozstrzygnęło 4. edycję konkursu PRELUDIUM BIS na stypendia doktoranckie, projekty badawcze i staże zagraniczne realizowane przez doktorantów w szkołach doktorskich. Wśród laureatów znaleźli się pracownicy naukowi 3 wydziałów Uniwersytetu Jagiellońskiego - Prawa i Administracji, Filozoficznego oraz Matematyki i Informatyki.
Celem PRELUDIUM BIS jest wsparcie kształcenia doktorantów oraz finansowanie projektów badawczych realizowanych przez nich w ramach przygotowywanych rozpraw doktorskich. Zespół badawczy składa się wyłącznie z 2 osób - promotora, który jest kierownikiem projektu oraz doktoranta. Konkurs wspiera także międzynarodową mobilność młodych naukowców, którzy zobowiązani są do odbycia zagranicznego stażu badawczego finansowanego przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej.
Jak przekazało NCN, w 4. edycji o finansowanie starało się 248 naukowców. Granty otrzyma 58 wnioskodawców. Otrzymane środki mogą przeznaczyć m.in. na badania, stypendia doktoranckie i wynagrodzenie promotora.
Projekt z pogranicza etyki, ontologii i filozofii medycyny - pod kierownictwem dr. hab. Tomasza Żuradzkiego, prof. UJ z Wydziału Filozoficznego - będzie dotyczyć analizy normatywnych i filozoficznych wyzwań wynikających z technologicznych postępów w zakresie interwencji medycznych i badawczych dotyczących początku życia ludzkiego. Wybrany w konkursie doktorant będzie analizował regulacje normatywne dotyczące nowych technologii reprodukcyjnych, popularne przekonania normatywne dotyczące nowych technologii reprodukcyjnych, a także filozoficzne założenia leżące u podstaw tych regulacji i przekonań. Centralna hipoteza tego teoretycznego projektu stanowi, że rozbieżności pomiędzy różnymi krajowymi i międzynarodowymi regulacjami dotyczącymi interwencji medycznych i badawczych dotyczących początku życia ludzkiego wynikają z różnych aksjologicznych lub szerzej, filozoficznych presupozycji leżących u podstaw tych regulacji i przekonań.
Prof. Monika Florczak-Wątor z Wydziału Prawa i Administracji pokieruje badaniami nad partycypacją obywatelską, która zakłada konieczność stworzenia i zapewnienia funkcjonowania przestrzeni umożliwiającej obywatelom aktywne angażowanie się w sprawy publiczne. Przestrzeń ta w założeniu ma być niezależna od rządzących oraz dostępna dla osób prezentujących różne poglądy i stanowiska. Z uwagi na pozytywne aspekty aktywnej obecności obywateli w sferze publicznej, partycypacja obywatelska jest współcześnie stosowana w większości państw demokratycznych. Jednocześnie praktyka stosowania tej instytucji rodzi w nauce wiele pytań i wątpliwości, które w ramach tego projektu będą rozstrzygane. Doktorant wybrany do realizacji tego przedsięwzięcia będzie prowadził badania teoretyczne i empiryczne w oparciu o analizę aktów prawnych, orzecznictwa, literatury oraz praktyki działania instytucji partycypacyjnych w różnych krajach. W projekcie uwzględniono współpracę międzynarodową z 6 europejskimi ośrodkami badawczymi oraz 3-miesięczny staż badawczy na Uniwersytecie Harvarda. Wyniki badań zostaną przedstawione w monografii oraz 3 artykułach anglojęzycznych.
Kierownik zespołu dr hab. Dominik Kwietniak, prof. UJ z Wydziału Matematyki i Informatyki będzie nadzorować przebieg projektu "Wewnętrzna ergodyczność i jednoznaczność stanów równowagi w układach dynamicznych". Nauki przyrodnicze i społeczne używają matematyki, aby otrzymać modele, czyli opisy zjawisk zachodzących w otaczającym nas świecie zapisane przy pomocy równań i funkcji. Układy dynamiczne to modele, które opisują procesy zmieniające się w czasie lub w przestrzeni. Ich analiza pomaga w zrozumieniu i przewidywaniu ewolucji opisanych przez nie procesów. Powszechnie stosowanym i skutecznym sposobem uzyskiwania użytecznych metod klasyfikacji układów dynamicznych jest następująca procedura. Po pierwsze, musimy określić, kiedy uznajemy 2 układy dynamiczne za takie same (w tym przypadku powiemy również, że te dwa układy są izomorficzne). Dwoma najważniejszymi rodzajami izomorfizmu są pojęcia sprzężenia topologicznego oraz izomorfizmu teoriomiarowego. Po drugie, musimy znaleźć pewne własności układów dynamicznych, które nie zmieniają się przy przejściu od jednego układu do układu z nim izomorficznego. Takie własności nazywane są dynamicznymi niezmiennikami i zwykle odzwierciedlają różne rodzaje zachowania układu dynamicznego oraz jego złożoności. Jednym z najczęściej stosowanych niezmienników dynamicznych jest entropia, która mierzy, jak bardzo złożona jest dynamika badanego zjawiska.
"Tematem przewodnim projektu jest badanie warunków koniecznych i dostatecznych na istnienie i jednoznaczność miar o maksymalnej entropii oraz podobnie zdefiniowanych stanów równowagi. Uzyskawszy istnienie i jedyność będziemy badali własności tak wyszczególnionych miar. Poznanie własności tych szczególnych miar niezmienniczych pomaga w zrozumieniu dynamiki zjawiska, które opisują" - czytamy w opisie projektu dr. hab. Dominika Kwietniaka, prof. UJ.
