Fundacja na rzecz Nauki Polskiej (FNP) rozstrzygnęła 5. konkursy w programach Powroty i Homing. Ponad 1,5 mln złotych otrzymali dwaj młodzi badacze - dr Sylwester Arabas i dr Krzysztof Szade - którzy będą realizować innowacyjne projekty B+R na Wydziale Matematyki i Informatyki oraz Wydziale Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii. Finansowanie w obu przypadkach zostało przyznane na 2 lata.
Program Powroty skierowany był do badaczy, którzy na wczesnym etapie swojej kariery zawodowej przerwali prowadzenie prac B+R ze względu na rodzicielstwo lub z powodu pracy w innym sektorze gospodarki. Wysokość 2-letnich grantów wynosiła ok. 800 tys. zł. Projekty mogły być realizowane w jednostkach naukowych lub przedsiębiorstwach w Polsce. Do 5. edycji konkursu wpłynęło 35 zgłoszeń, z których finansowanie przyznano czworgu badaczom.
Laureatem Powrotów jest m.in. dr Sylwester Arabas, który na Wydziale Matematyki i Informatyki zrealizuje projekt Mikrofizyka chmur i aerozolu atmosferycznego: nowe metody modelowania matematycznego. W wyniku przeprowadzonych badań teoria i zastosowanie elementów modeli zjawisk atmosferycznych przyczynią się do lepszego zrozumienia interakcji pomiędzy aerozolami atmosferycznymi (takimi jak PM10 lub PM2.5), chmurami i opadami. Wypracowane metody i narzędzia badawcze znajdą bezpośrednie zastosowanie w pionierskich badaniach podstawowych nad mikrofizyką aerozoli i chmur. W sposób pośredni, poprzez rozwój parametryzacji opartej na symulacjach w małej skali, uzyskane wyniki będzie można zaadaptować do stosowanych badań obliczeniowych nad jakością powietrza, pogodą i klimatem. Dodatkowo projekt ma na celu inicjację działań prowadzących do utworzenia na Uniwersytecie Jagiellońskim grupy zajmującej się modelowaniem chmur i aerozoli atmosferycznych.
W ramach programu Homing 11 młodych doktorów przyjeżdżających do Polski z zagranicy będzie realizować projekty o charakterze staży podoktorskich we współpracy z zagranicznymi i krajowymi partnerami naukowymi, a także z polskimi podmiotami gospodarczymi. Uzyskane środki pozwolą na sfinansowanie miejsc pracy dla naukowców zatrudnionych w projektach oraz stypendiów dla studentów i doktorantów.
Na Wydziale Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii dr Krzysztof Szade z Uniwersytetu Stanforda będzie prowadzić badania nad starzeniem się hematopoetycznych komórek macierzystych (Hematopoietic stem cells - HSCs), które produkują wszystkie komórki krwi przez cały okres życia organizmu. Z czasem ich potencjał regeneracyjny zmienia się. Pomimo ekspansji puli komórek HSCs obserwowanej w trakcie starzenia się, produkują one mniej komórek linii limfoidalnej i preferencyjnie różnicują do komórek linii mieloidalnej.
"W ramach wcześniejszych badań zidentyfikowaliśmy frakcję komórek HSCs u myszy, która charakteryzuje się ekspresją Neogeniny-1 (Neo-1), preferencyjnym różnicowaniem do komórek mieloidalnych i ulega ekspansji wraz z wiekiem. Uzyskane wyniki wskazują, że ta frakcja komórek jest odpowiedzialna za efekty starzenia się układu hematopoetycznego. Przedstawiony projekt ma na celu wyjaśnienie mechanizmu, dzięki któremu, komórki Neo-1+ HSCs uzyskają przewagę w niszy szpikowej i wypierają komórki Neo-1HSC, które zapewniają zrównoważone różnicowanie hematopoetyczne" - czytamy w opisie badań.
Środki na finansowanie grantów w obu programach pochodzą z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Laureaci zostali wyłonieni w wyniku 3-etapowej oceny merytorycznej dokonywanej przez recenzentów zagranicznych i ekspertów zasiadających w panelach naukowo-gospodarczym oraz interdyscyplinarnym.
