Wśród 6 stypendystek 21. edycji programu L'Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki są aż 2 badaczki z Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ (WBBiB UJ). Nagrodę otrzymała Monika Gońka, która w swoich badaniach poszukuje lepszych strategii leczenia dla dzieci ze zdiagnozowaną ostrą białaczką. W kategorii habilitacyjnej stypendium przyznano dr Agacie Szade. Jej badania dotyczą molekularnych mechanizmów mobilizacji komórek szpiku kostnego.

Celem prowadzonego od 2001 roku programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki jest promowanie osiągnięć naukowych utalentowanych badaczek, zachęcanie ich do kontynuacji prac zmierzających do rozwoju nauki oraz udzielenie wsparcia finansowego. Partnerami programu są Polski Komitet do spraw UNESCO, Ministerstwo Edukacji i Nauki oraz Polska Akademia Nauk. Do 2021 roku w Polsce wyróżniono 111 badaczek.

W tym roku do programu aplikowały 132 kandydatki. Zgłoszone projekty naukowe obejmowały nauki o życiu i środowisku, nauki inżynieryjne i technologiczne, nauki formalne oraz nauki fizyczne. Jury programu L’Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki pod przewodnictwem prof. Ewy Łojkowskiej spośród najlepszych aplikacji wyróżniło 6 projektów.

- Stypendystki programu L'Oréal-UNESCO Dla Kobiet i Nauki udowodniły, że mają ogromny potencjał i dzięki swojej determinacji oraz przy wsparciu rodziny, uczelni czy programów stypendialnych, potrafią go znakomicie wykorzystać. To natomiast przekłada się na jakość nauki i korzyści dla całych społeczeństw. Badania tegorocznych stypendystek pokazują, że kobiety mają siłę, aby zmieniać świat i wpływać na poprawę jakości życia osób cierpiących na często nieuleczalne choroby - mówi prof. Ewa Łojkowska.

Do prestiżowego grona stypendystek programu dołączyła Monika Gońka, absolwentka biotechnologii molekularnej UJ. Laureatka w swoich badaniach poszukuje lepszych strategii leczenia dla dzieci ze zdiagnozowaną ostrą białaczką. Pracuje nad wyjaśnieniem przyczyn transformacji nowotworowej, progresji i wznowy choroby. Stara się poznać molekularne mechanizmy dające klonalną przewagę przedbiałaczkowym komórkom HSCs w niszy hematopoetycznej, chcąc pomóc w identyfikacji nowych celów terapeutycznych.

W projekcie licencjackim badała heterogenność komórek śródbłonkowych szpiku kostnego. Uzyskane wyniki pozwoliły na opracowanie kolejnego projektu badań, na który uzyskała dofinansowanie w ramach programu Diamentowy Grant przyznawanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki. Podczas studiów otrzymała stypendium Rektora dla najlepszych studentów oraz stypendium Ministra za wybitne osiągnięcia naukowe. W trakcie studiów realizowała badania naukowe w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie oraz na University of Graz.

Dr Agata Szade, stypendystka programu w kategorii habilitacyjnej, w swoich badaniach poszukuje nowych metod terapeutycznych w leczeniu zaburzeń układu krwiotwórczego. Wraz z zespołem odkryła, że protoporfiryna kobaltu wywołuje zwiększoną produkcję G-CSF, co, podobnie jak podanie rekombinowanego G-CSF, powoduje mobilizację komórek ze szpiku kostnego do krwi. Stara się określić, jaki jest mechanizm działania protoporfiryny kobaltu oraz czy komórki mobilizowane za pomocą protoporfiryny kobaltu, mogą lepiej spełniać swoje funkcje niż komórki mobilizowane przy pomocy G-CSF.

Nagrodzona jest absolwentką biotechnologii na UJ. Odbyła 6-miesięczny staż w ramach programu Socrates Erasmus do Laboratoire d'Immunology et d'Embryologie Moléculaires w Orleanie. Ukończyła podwójne francusko-polskie studia magisterskie, a następnie studia doktoranckie na WBBiB UJ. Po obronie doktoratu wyjechała na 2-letni staż podoktorski do laboratorium dr Eugene’a Butchera na Uniwersytecie Stanforda. Jest laureatką stypendium ministra nauki i szkolnictwa wyższego dla wybitnych młodych naukowców. Dzięki grantom Fundacji DKMS, Narodowego Centrum Nauki oraz Narodowego Centrum Badań i Rozwoju kontynuuje badania nad mobilizacją komórek szpiku kostnego.