Zaszczytne wyróżnienia dla zasłużonych uniwersyteckich chemików, debata byłych dziekanów wydziału, odsłonięcie pomnika Karola Olszewskiego i otwarcie stałej ekspozycji przedstawiającej historię wydziału – to najważniejsze punkty uroczystych obchodów czterdziestej rocznicy utworzenia Wydziału Chemii na UJ.
W 1981 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim wyodrębnił się Wydział Chemii. Wtedy właśnie Instytut Chemii, jednostka która od 1956 roku skupiała katedry chemiczne działające w ramach ówczesnego Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii, przekształcił się w szósty wydział uniwersytetu.
Obchody jubileuszu rozpoczęło uroczyste posiedzenie Rady Wydziału Chemii, podczas którego uhonorowano troje wybitnych chemików związanych z UJ. W Auli Jagiellońskiej Collegium Maius nastąpiło wręczenie srebrnego medalu „Plus Ratio Quam Vis” prof. Krystynie Dyrek oraz odnowienia po pięćdziesięciu latach doktoratów prof. Zofii Stasickiej i prof. Romana Dziembaja.
Profesor Krystyna Dyrek, nosząca zaszczytny tytuł profesora honorowego UJ, w latach 1990-1993 sprawująca urząd prorektora UJ, otrzymała medal „Plus Ratio Quam Vis”, który wręczany jest osobie szczególnie zasłużonej za działalność i dokonania dla dobra wspólnoty akademickiej oraz za wyjątkowe zaangażowanie w sprawy UJ.
Profesor Zofia Stasicka, dziekan Wydziału Chemii w latach 1982-1987, uhonorowana w 2011 r. srebrnym medalem „Plus Ratio Quam Vis” przyjęła dyplom odnowienia doktoratu, którym podkreślono m. in. jej znaczący wkład w rozwój chemii koordynacyjnej oraz chemii i fotochemii środowiska oraz zasługi dla kształcenia młodej kadry chemicznej i nauczycieli.
Ogromne zaangażowanie w działalność organizacyjną na rzecz Wydziału Chemii, w tym pełnienie funkcji dziekana (w latach 1999-2002), ukształtowanie w kilku pokoleniach młodych adeptów chemii pasji poszerzania wiedzy oraz niestrudzone wytyczanie ścieżek łączących nauki podstawowe z aplikacyjnymi stały się z kolei przesłankami do odnowienia po 50 latach doktoratu prof. Romana Dziembaja.
Dalsza część jubileuszowych uroczystości odbyła się w siedzibie Wydziału Chemii na Kampusie 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego.
- Jubileusz skłania do refleksji nad rozwojem chemii uniwersyteckiej, kondycji wydziału i perspektywami jego rozwoju – mówił, otwierając obchody dziekan Wydziału Chemii prof. Wojciech Macyk. W skrócie opisał on cztery dekady istnienia jednostki.
- Lata 80. ubiegłego wieku były trudnym okresem poszukiwania tożsamości przez wydział. Funkcjonowanie ograniczone było kiepską sytuacją ekonomiczną kraju oraz jego silną izolacją uniemożliwiająca współpracę z ośrodkami zagranicznymi. Druga dekada, przypadająca na lata 90., stanowiła okres intensywnego korzystania z możliwości, jakie dały zmiany sytuacji politycznej kraju i otwarcie na świat. Pierwsze dziesięciolecie XXI wieku przyniosło kolejne szanse rozwoju zespołów i grup badawczych związane z większą dostępnością środków na badania. Był to też okres podejmowania kluczowych dla wydziału decyzji o kierunku jego rozwoju, których konsekwencje odczute zostały w kolejnej, czwartej dekadzie, szczególnie pomyślnej dla wydziału. Wtedy Wydział chemii dołączył do ścisłej czołówki naukowej w Polsce, uzyskując dwukrotnie kategorię A+ (w latach 2013 i 2017), status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego, oraz budując w niespotykanym tempie najnowocześniejszą infrastrukturę badawczą i dydaktyczna, obejmującą nowy budynek, laboratoria i zaawansowaną aparaturę naukową – mówił prof. Macyk.
Nawiązał tym samym do wydarzeń z 2017 roku, kiedy Wydział Chemii UJ zmienił swoją siedzibę, przenosząc się na teren Kampusu 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Budynek wydziału zajmuje obecnie łączną powierzchnię około 28 tysięcy metrów kwadratowych, z wydzielonymi częściami dydaktycznymi, badawczymi, administracyjno-socjalnymi oraz technicznymi. Obiekt jest wyposażony w zaawansowane systemy automatycznego sterowania i został zaprojektowany z troską o środowisko naturalne.
Dziekan podkreślił, że Wydział Chemii jest jednym z najaktywniejszych wydziałów w sferze patentowania i komercjalizacji wyników badań, przyczyniając się do sukcesu całego uniwersytetu, który od kilku lat uważany jest za najbardziej innowacyjną uczelnię w Europie Środkowo-Wschodniej.
- O pozycji Wydziału Chemii w ramach uniwersytetu świadczą także działania profesorów związanych z wydziałem, którzy pełnili wysokie funkcje we władzach uczelni. Wśród uniwersyteckich chemików znaleźć można rektorów i prorektorów. Jest to pośrednie uznanie zdolności naukowych, badawczych, ale w tym wypadku przede wszystkim organizacyjnych i podkreślenie rangi dziedziny chemii strukturze UJ – stwierdził w przemówieniu rektor UJ prof. Jacek Popiel.
Wspomnienia i refleksje związane z rozwojem chemii na UJ i funkcjonowaniem wydziału na przestrzeni minionych lat wybrzmiały w debacie byłych dziekanów, w której głos zabrali profesorowie Zofia Stasicka, Stanisław Hodorowicz, Maria Nowakowska, Grażyna Stochel i Piotr Kuśtrowski.
W opinii prof. Nowakowskiej, za sukces Wydziału Chemii należy poczytać stworzenie struktury badawczej, w ramach której doskonale funkcjonują zespoły naukowe. Taka sytuacja pozwala na integrację fragmentaryzowanych obecnie badań, czyli działanie, którego często brakuje w innych instytucjach. Ten sposób tworzenia zespołów, które koordynują poszczególne projekty, jest mechanizmem napędzającym rozwój wydziału. Z kolei prof. Stochel zaznaczyła, że tym, co w jej ocenie wyróżnia Wydział Chemii jest ogromna pasja i energia młodych – studentów i naukowców, którzy zasilają wydział nowymi pomysłami. Z tym zdaniem zgodził się prof. Kuśtrowski, który stwierdził, że wydział to przede wszystkim ludzie budujący pozytywną atmosferę, realizujący bardzo ambitne cele.
Materialnym śladem jubileuszu będzie pomnik prof. Karola Olszewskiego, który został odsłonięty przed głównym wejściem do budynku Wydziału Chemii UJ. Rolę upamiętniająca i edukacyjną spełni z kolei otwarta dzisiaj stała ekspozycja prezentująca historię wydziału.
