Przejdź do głównej treści

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Wiadomości

Nawigacja okruszkowa Nawigacja okruszkowa

Widok zawartości stron Widok zawartości stron

Interdyscyplinarne seminarium o prawie autorskim

Interdyscyplinarne seminarium o prawie autorskim

O prawie autorskim i jego wpływie na kulturę dyskutowano podczas odbywającego się 5 i 6 czerwca 2015 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim międzynarodowego seminarium "Literatura i sztuki. Prawa autorskie zastrzeżone". Seminarium zostało zorganizowane przez Katedrę Antropologii Literatury i Badań Kulturowych oraz Centrum Studiów Humanistycznych w ramach realizowanego przez Macieja Jakubowiaka grantu badawczego "Literatura nowoczesna i prawo autorskie" finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.

W seminarium wzięli udział literaturoznawcy, historycy sztuki, socjologowie, kulturoznawcy i prawnicy m.in. z Krakowa, Warszawy, Poznania, Katowic, ale także Philadelphii, St. Louis, San Francisco i Osnabrück. Podczas obrad poruszano problematykę m.in. wpływu powiększającego się zbioru utworów osieroconych na pamięć kulturową (Barbara Sadurska, Anna Jarmuszkiewicz) i politycznymi rozstrzygnięciami dotyczącymi interesu publicznego w konstrukcjach prawa autorskiego (Konrad Gliściński). Analizowano także przypadki słynnych rozpraw sądowych, podczas których decydował się dalszy rozwój prawa autorskiego. Gary Wihl z Washington University w St. Louis (USA) mówił o XIX-wiecznej sprawie Stowe vs. Thomas, w której amerykański sąd odmówił objęcia ochroną niemieckiego przekładu powieści Chata wuja Toma.

Dominika Giza z Uniwersytetu Jagiellońskiego rekonstruowała natomiast przebieg sprawy, jaką redakcji krakowskiego czasopisma „Czas" wytoczył Stanisław "Boy" Żeleński. Wreszcie współcześnie głośny proces Rosati vs. Żuławski w kontekście prawa do ochrony wizerunku omawiała Monika Wycykał w Uniwersytetu Śląskiego.

W prezentowanych wystąpieniach zajmowano się także problemami fałszerstw sztuki - mówili o nich Anna Manicka, kustosz w Muzeum Narodowym w Warszawie, oraz pracujący na Wydziale Prawa i Administracji UJ Dariusz Wilk.

Podczas seminarium analizowano również najnowsze praktyki kulturowe, stanowiące wyzwanie dla istniejącego prawa. Paulina Żaczek (UJ) analizowała rozwijającą się w ostatnich latach problematykę prawnoautorskiej ochrony zapachu perfum, Kinga Kasperek (Uniwersytet Śląski) badała problemy literatury amatorskiej i tzw. fan fiction.

Seminarium stało się także okazją do nieoczekiwanego spotkania badaczy. W panelu poświęconym problemom stwarzanym przez rozwój rynku gier komputerowych Jens Bonk (Universität Osnabrück) analizował kontrowersje wywołane w związku z grą League of Legends, której producentem jest firma Riot Games. Jej prawnym reprezentantem okazał się drugi uczestnik panelu Dan Nabel (University of Southern California).

Gościem specjalnym seminarium był Paul K. Saint-Amour, profesor literatury angielskiej na University of Pennsylvania, specjalista w dziedzinie literackiego modernizmu i prawa własności intelektualnej, autor książki The Copywrights: Intellectual Property and the Literary Imagination (Cornell University Press, 2003). Podczas wykładu, który odbył się w Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK, Saint-Amour mówił o związkach prawa własności intelektualnej i biopolityki oraz o miejscu literatury i sztuki w refleksji nad nimi.

Seminarium stanowiło jedno z pierwszy w Polsce spotkań naukowych wpisujących się w rozwijający się intensywnie od ponad 30 lat nurt badawczy zorientowany na kulturowe analizy prawa autorskiego i jego konsekwencji dla praktyk estetycznych i kulturowych. Dokonania takich badaczy, jak Martha Woodmansee, Peter Jaszi, Mark Rose, Paul K. Saint-Amour, Rosemary Coombe, Margreta de Grazia czy Robert Spoo, stanowią część większego ruchu krytycznych studiów nad rolą prawa autorskiego w kształtowaniu kultury nowoczesnej.

Zainteresowanie wzbudzone przez seminarium "Literatura i sztuki. Prawa autorskie zastrzeżone" oraz zaprezentowane przez polskich badaczy analizy na najwyższym poziomie pozwalają sądzić, że perspektywa polskiej humanistyki stanie się istotną częścią globalnej dyskusji w tym zakresie.

Zdjęcie: Paul Saint-Amour (Fot. Nomi Stolzenberg)

Polecamy również
Tomasz Malarz Krakowskim Mistrzem Ortografii 2024

Tomasz Malarz Krakowskim Mistrzem Ortografii 2024

Projekty realizowane przez laureatów grantów ERC inspirują do działania cały UJ

Projekty realizowane przez laureatów grantów ERC inspirują do działania cały UJ

Upamiętnienie 79. rocznicy wyzwolenia obozu <span lang='de'>Auschwitz-Birkenau</span>

Upamiętnienie 79. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau

Podsumowanie Światowego Kongresu Kopernikańskiego

Podsumowanie Światowego Kongresu Kopernikańskiego

Widok zawartości stron Widok zawartości stron