15 listopada Aula Collegium Maius UJ wypełniła się przyjaciółmi i współpracownikami prof. Jana Święcha, w latach 2012–2020 pełniącego urząd dziekana Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Okazją do spotkania było wręczenie księgi pamiątkowej "Więcej niż muzeum. Szkice ofiarowane Profesorowi Janowi Święchowi".

Uroczystość otworzył obecny dziekan Wydziału Historycznego UJ prof. Stanisław Sroka, wieloletni bliski współpracownik Jubilata. Po przywitaniu Jubilata i jego najbliższej rodziny, licznie zgromadzonych gości, w tym: rektora UJ prof. Jacka Popiela, prorektorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, pracowników Wydziału Historycznego i przedstawicieli środowiska muzealniczego z całej Polski, prof. Sroka oddał głos rektorowi. W swoim wystąpieniu podkreślił on zasługi Jubilata w zakresie etnologii oraz historii i teorii muzealnictwa.

Prof. Jan Święch jest autorem znakomitych opracowań poświęconych między innymi wiejskiej architekturze przemysłowej i rozwojowi chłopskiego budownictwa zagrodowego. Erudycja i rozległe zainteresowania Profesora widoczne są w jego niezliczonych publikacjach książkowych i czasopiśmiennych, które mają olbrzymie znaczenie zarówno dla nauk historycznych, jak i dla szeroko rozumianej humanistyki. Rektor podkreślił również wieloletni wysiłek organizacyjny prof. Święcha: jako kierownika Podyplomowego Studium Muzeologicznego i Zakładu Teorii Muzealnictwa i Dokumentacji Etnograficznej w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UJ, a wreszcie jako prodziekana i dziekana Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego (w latach 2012–2020). Profesor Święch, mimo przejścia na emeryturę, pozostaje aktywnym naukowo i organizacyjnie członkiem wspólnoty akademickiej – aktualnie zasiada w uczelnianym Konwencie Godności Honorowych.

Następnie głos zabrali laudatorzy: prof. Janusz Barański z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej i prof. Ewa Nowina-Sroczyńska z Uniwersytetu Łódzkiego. Oboje podkreślili zasługi Jubilata na polu muzealnictwa w Polsce, z którym jest związany od prawie pół wieku. Szczególnym Jego zainteresowaniem cieszą się skanseny i muzea na wolnym powietrzu. Profesor Święch od podstaw zorganizował Oddział Etnograficzny Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku oraz Kujawsko-Dobrzyńskiego Parku Etnograficznego w miejscowości Kłóbka. Jest autorem trzydziestu scenariuszy wystaw muzealnych i bierze udział w pracach ponad dwudziestu rad muzealnych, w tym pełni funkcję przewodniczącego rady Muzeum Narodowego w Krakowie. Podkreślili jego obszerny dorobek naukowy: ponad sto publikacji, w tym sześć książek autorskich i współautorskich, pięć tomów redagowanych i współredagowanych, wreszcie trzydzieści pięć recenzji książek oraz kierownictwo lub uczestnictwo w realizacji trzynastu grantów badawczych, a także dydaktyczny – prof. Święch wypromował osiemdziesięciu magistrów i ośmiu doktorów.

Z podziękowaniami za nieocenione wsparcie wystąpili również muzealnicy - Dominika Wachałowicz, dyrektorka Orawskiego Paru Etnograficznego, dr Robert Ślusarek, dyrektor Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu i Zbigniew Skuza, wicedyrektor Muzeum Wsi Radomskiej w Radomiu oraz prezes Stowarzyszenia Muzeów na Wolnym Powietrzu.

Współpracownicy Profesora z Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej na czele z dyrektor dr hab. Stanisławą Trebunią-Staszel wręczyli Jubilatowi księgę pamiątkową. Jak czytamy we wstępie, zawarte w niej teksty oddają „charakter osobowości profesjonalnej profesora Jana Święcha i zakres jego zainteresowań oraz eksploracji”.

Zarówno publikacja, jak i uroczystość są widomym znakiem, że profesor Jan Święch – praktyk i teoretyk muzealnictwa, znakomity wykładowca oraz organizator edukacji muzealnej i nauki – jest orędownikiem przymierza „między dawnymi i młodszymi laty” oraz dawnymi i młodszymi pokoleniami.

tekst: Justyna Gałuszka