W tym roku mija 40 lat od opublikowania "Etyki solidarności", w której ks. Józef Tischner starał się opisać etyczny wymiar wydarzeń zapoczątkowanych Sierpniem 1980 roku. Nie dziwi zatem, że hasło 20. edycji wydarzenia jest parafrazą jego słynnego zdania: "Mam takie głębokie przekonanie, iż chrześcijaństwo – Ewangelię – mamy nie tyle za sobą, ile przed sobą".
- Ostatnie dni w dramatyczny sposób potwierdziły, że to hasło wybrane zostało bardzo trafnie - mówi Wojciech Bonowicz , członek Rady Programowej Dni Tischnerowskich
- Solidarność jest jeszcze przed nami. Te słowa mają tę cechę, że niemal w każdym momencie możemy o nich powiedzieć, że są szczególnie aktualne i za każdym razem zarówno z powodów od dawna bolesnych, jak i ze względu na okoliczności bieżące – mówił podczas otwarcia Dni Tischnerowskich prof. Jarosław Górniak, prorektor UJ ds. rozwoju.
- Solidarność jako wartość, ale także jako emblemat skupiający wokół siebie rzesze ludzi była dla mojego pokolenia przeżyciem szczególnym i zdawało się fundującym, choć tak naprawdę pozostaje nadal wyzwaniem. Może taka jest już kondycja ludzka, że solidarność cenimy i chwalimy, ale tak trudno nam w niej wytrwać. Głęboko jej doświadczamy i angażujemy się w nią we wspólnotowym uniesieniu, zarówno w chwilach grozy, jak i w czasach triumfu, gdy dostrzegamy siłę i skuteczność bycia razem. Solidarność jest wartością cenną, ale też kosztowną. Noszenie ciężarów innych, zwłaszcza w dłuższej perspektywie wymaga determinacji i wyrzeczeń. Dlatego solidarność jest jeszcze ciągle przed nami. Ale to stwierdzenie niesie także nadzieję – stwierdził prof. Górniak, który wspomniał także o przyjętej w tym roku „Strategii rozwoju UJ” zawierającej deklarację wartości szczególnie bliskich wspólnocie akademickiej. Jest w niej też solidarność, która znalazła się w tym katalogu także dlatego, że domagano się jej wpisania w trakcie konsultacji projektu dokumentu. W opinii prorektora jest to bardzo wymowne i niesie ze sobą nadzieję.
- Cieszymy się, że Uniwersytet Jagielloński jest miejscem, w którym po raz kolejny wybrzmiewa myśl Józefa Tischnera oraz rozważania nią inspirowane – podkreślał prof. Jarosław Górniak, wyrażając nadzieję, że genius loci będzie dobrze służył intelektualnej debacie.
Główny wykład w ramach Colloquia Tischneriana, na który od lat zapraszani są światowej klasy intelektualiści i myśliciele, wygłosiła niemiecka filozofka Hanna-Barbara Gerl-Falkovitz. Wybitna filozofka niemiecka, zajmująca się myślą społeczną i religijną w wykładzie zatytułowanym "Kto może wybaczać historyczne winy?" poruszyła kwestię przebaczenia jako istotnego elementu solidarnej wspólnoty.
Sylwetkę filozofki, autorki dzieła „Przebaczyć to, co nieprzebaczalne” przedstawił dyrektor Instytutu Myśli Józefa Tischnera prof. Zbigniew Stawrowski.
Urodzona w 1945 r. w Oberwappenöst w Bawarii, studiowała filozofię, germanistykę i nauki polityczne w Monachium i Heidelbergu. W 1970 r. obroniła doktorat przygotowany pod kierunkiem włoskiego filozofa Ernesto Grassiego, a w 1979 - habilitację. Wykładała na uniwersytetach w Monachium, Bayreuth, Tybindze oraz Eichstätt. Po upadku muru berlińskiego, pragnąc zaangażować się w duchu solidarności w przywracanie duchowej wspólnoty podzielonych Niemców, przeniosła się na wschód kraju i w latach 1993–2011 kierowała katedrą filozofi i religii i religioznawstwa porównawczego w Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie. W 2011 objęła kierownictwo w Europejskim Instytucie Filozofii i Religii w Wyższej Szkole Teologicznej Benedykta XVI w Heiligenkreuz koło Wiednia.
Prof. Gerl-Falkovitz wzięła także udział w dyskusji „Solidarność kobiet” – poświęconej nie tylko roli kobiet w ruchu "Solidarności", ale i szczególnemu udziałowi, czy wręcz misji kobiet w praktycznym krzewieniu postawy solidarności.
Rozmowy związane z przewodnim hasłem 20. Dni Tischnerowskich kontynuowane były w trakcie tradycyjnego wieczornego spotkania w Auditorium Maximum UJ, gdzie od lat odbywa się organizowana w ramach tego wydarzenia "Jaskinia Filozofów" - debata nad najbardziej istotnymi kwesti ami współczesnego świata. Oprócz gościa głównego udział w niej wzięło dwoje znakomitych myślicieli - prof. Chantal Delsol, francuska filozofka polityki i dyrektorka Ośrodka Studiów Europejskich na Uniwersytecie Marne-la-Vallée w Paryżu oraz Rocco Buttiglione – włoski filozof, prawnik i polityk. Głównym tematem "Jaskini Filozofów" było zagadnienie solidarności widziane oczami ludzi Zachodu.
Zapis debaty rozpoczyna się w 25 minucie poniższego nagrania.
