Zakończone już VII Dni Kultury Amerykańskiej „Wojna po amerykańsku" odznaczyły się interesującymi wykładami gości specjalnych, nieodmiennie wieńczone były pasjonującymi dyskusjami z udziałem prelegentów, reprezentujących najważniejsze ośrodki naukowe w Polsce, a także wydarzeniami towarzyszącymi, które dostarczały zgromadzonym dużo wrażeń. Konferencja została zorganizowana w dniach 22–24 kwietnia 2015 r., przez Koło Naukowe Amerykanistyki UJ we współpracy z Instytutem Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ oraz Kołem Naukowym Bezpieczeństwa Narodowego UJ.

W pierwszym dniu VII DKA zgromadzoną publiczność w Instytucie Amerykanistyki i Studiów Polonijnych UJ w Krakowie, przywitali Prezydent KNA UJ, Karol Pluta oraz Przewodnicząca KNBN UJ, Urszula Rojek. Otwarcia VII DKA dokonał Prorektor UJ ds. dydaktyki, prof. dr hab. Andrzej Mania, który podkreślił wpływ i niezwykle silne znaczenie amerykańskiej kultury. Następnie głos zabrała Kathleen Morenski, radca ds. polityczno-ekonomicznych Ambasady USA w Warszawie, która w bardzo osobistym wystąpieniu, odwołującym się do historii własnej rodziny, opowiedziała zgromadzonym o stosunku Amerykanów do wojny oraz amerykańskiej armii. Podkreśliła również kwestię dobrych relacji polsko-amerykańskich na tle współpracy w strukturach NATO oraz innych działań militarnych. Po swoim wystąpieniu Kathleen Morenski z chęcią odpowiadała na pytania z sali. Ostatnim punktem otwarcia VII DKA był wykład dr Dominiki Dziwisz (UJ) na temat polityki cyberbezpieczeństwa za prezydentury Baracka Obamy. Choć jest to dość nowa forma prowadzenia pośrednich działań na szkodę przeciwnika, to temat ten wzbudził duże zainteresowanie ze strony publiczności.

Następnie odbyła się pierwsza część studencko-doktoranckiej konferencji naukowej, w trzech panelach: na pierwszym z nich prelegenci omawiali różnorodne tematy związane z amerykańską wojskowością w języku angielskim, drugi z nich został poświęcony tematyce wojny i armii w polityce wewnętrznej, a ostatni w aspekcie stosunków międzynarodowych.

Na zakończenie I dnia VII DKA, organizatorzy przygotowali specjalny pokaz filmu „Ocalony" („Lone Survivor") z prelekcją Piotra Orłowskiego, który na co dzień jest specjalistą Centrum Operacji Specjalnych. Prelekcja ta była interesującym wprowadzeniem do operacji, która została przedstawiona w filmie oraz tego, które z pokazanych scen mogły się naprawdę wydarzyć, a które zostały wymyślone przez twórców filmu.

Drugi dzień VII DKA rozpoczął się o poranku, panelem na temat amerykańskiej literatury poruszającej tematykę wojenną.

Zaraz po nim odbył się wykład płk Marcina Szymańskiego, Szefa Sztabu Centrum Operacji Specjalnych pt. „Amerykańska wojna oczami dowódcy Polskiej Grupy Bojowej w Afganistanie". Spotkanie to było niezwykłą okazją, aby usłyszeć od osoby, która bezpośrednio współpracuje z amerykańskimi żołnierzami, jak wygląda amerykańskie podejście do operacji zbrojnych jak i zawierania sojuszy militarnych. Płk Szymański w bardzo przystępny i zarazem szczegółowy sposób omówił postępy, jakie dokonały się w polskiej armii m.in.: dzięki przystąpieniu Polski do NATO i nawiązaniu bliskiej współpracy z Amerykanami. Po swoim wystąpieniu pułkownik bardzo chętnie odpowiedział na liczne pytania ze strony publiczności, dotyczące współpracy polskich i amerykańskich żołnierzy w czasie operacji w Afganistanie i Iraku, różnic pomiędzy profilem osobowościowym żołnierzy tych dwóch armii, a także porównaniu systemów opieki nad weteranami w Polsce, jak i Ameryce.

Następnie miały miejsce kolejne dwa panele studencko-doktoranckiej konferencji naukowej, na których prelegenci zastanawiali się kolejno nad wpływem tematyki wojennej na amerykański komiks oraz kino.

Drugim wydarzeniem towarzyszącym VII DKA, był specjalny quiz poświęcony historycznemu i kulturowemu obrazowi armii oraz prowadzonych przez Amerykanów działań zbrojnych. W czasie trwającej 6 rund rywalizacji, drużyny odpowiadały na pytania przygotowane przez pracowników IAiSP UJ. Na zakończenie quizu, trzem najlepszym drużynom zostały przyznane atrakcyjne nagrody rzeczowe.

Trzeci i zarazem ostatni dzień VII DKA ponownie rozpoczął się od studencko-doktoranckiej konferencji naukowej – tym razem prelegenci przedstawiali swoje prezentacje dotyczące historii amerykańskiej wojskowości oraz omawiali współczesne wyzwania stojące przed amerykańską armią.

Następnie odbyły się dwa wykłady zaproszonych przez KNA UJ gości. Pierwszy z nich, dotyczący „Kary śmierci w Armii Kontynentalnej", wygłosił dr Łukasz Niewiński z Uniwersytetu w Białymstoku. Stanowił on niezwykle dokładną analizę przepisów prawnych obowiązujących pierwszą amerykańską armię, a także jak i kiedy stosowano je w praktyce. Drugi z wykładów, był omówieniem studenckiego ruchu antywojennego lat 60. i 70. XX wieku. Dr hab. Włodzimierz Batóg, prof. UJK, z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, przybliżył w nim metody studenckich protestów oraz historię tego studenckiego ruchu.

Na sam koniec siódmych już Dni Kultury Amerykańskiej, odbyła się dyskusja w ramach organizowanych przez Koło Naukowe Amerykanistyki UJ Fireside Chats, która miała przynieść odpowiedź na pytanie „Czy Amerykanie lubią wojnę?". Na tak postawione pytanie bardzo wnikliwe i interesujące odpowiedzi oraz analizy historyczno-społeczne przedstawili dr Marcin Fatalski (UJ) oraz dr Łukasz Niewiński (UwB). Reakcja zgromadzonej publiczności zdała się mówić, że gościom debaty udało się w sposób satysfakcjonujący odpowiedzieć, na to niełatwe pytanie.

To właśnie bardzo bogata i interesująca oferta programowa VII DKA „Wojna po amerykańsku" sprawiła, że cel, jaki przed konferencją stawiali jej organizatorzy, został spełniony, dzięki czemu zgromadzone audytorium, jak i prelegenci mogli lepiej zrozumieć jak istotna jest rola wojskowości dla amerykańskiej historii, kultury oraz społeczeństwa. Rezultaty osiągnięte przez zorganizowaną przez Koło Naukowe Amerykanistyki UJ konferencje, tylko potwierdzają trafną tezę przedstawioną przez prof. dr hab. Andrzeja Manię, wygłoszoną na jej otwarciu „Nie można być obojętnym wobec olbrzymiej siły oddziaływania kultury amerykańskiej, która jest wszechobecna. Nawet najostrzejsi krytycy muszą dostrzec jej potencjał. Ta dominacja, może czasem zbyt niepokojąca, została łatwo przyjęta. Od nas zależy, na ile potrafimy skorzystać z jej dobrych elementów i jak jesteśmy w stanie obronić się przed negatywnymi zjawiskami. Kultura jest procesem podlegającym zmianom". Również kultura amerykańskiej wojskowości wywiera bardzo duży wpływ na państwa świata zachodniego, wyzwaniem dla nich, w tym również dla Polski, jest to aby wydobyć z niej to, co najbardziej wartościowe.

tekst: Jakub Serafin
zdjęcia: Marta Kononienko, Izabela Świerkot