Tegoroczna I nagroda konkursu Książka Historyczna Roku im. Karola Modzelewskiego trafiła w ręce trojga badaczy: Janusza Mierzwy z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Joanny Dufrat i Piotra Cichorackiego z Uniwersytetu Wrocławskiego. W ten sposób uhonorowano monografię ich autorstwa - "Oblicza buntu społecznego w II Rzeczypospolitej w dobie wielkiego kryzysu (1930–1935). Uwarunkowania, przebieg, konsekwencje".
Nagrodzona publikacja, która ukazała się nakładem związanego z Instytutem Historii UJ Towarzystwa Wydawniczego "Historia Iagellonica", jest pionierską i kompleksową analizą zjawiska buntu społecznego w Polsce w dobie wielkiego kryzysu. Autorzy odtwarzają przyczyny niepokojów społecznych, ich przebieg i konsekwencje, zarówno dla społeczeństwa, jak i struktur państwowych czy partyjnych. Charakteryzują różne ich formy zajść na tle strajkowym czy bezrobocia, incydenty antypodatkowe, regularne wystąpienia zbrojne, starcia o podłożu społecznym, politycznym czy narodowościowym. Ustalenia dotyczą całego terytorium II Rzeczypospolitej, a oparte są na wynikach kwerendy w 25 archiwach polskich i 15 zagranicznych (na terenie Białorusi, Ukrainy, Litwy, Rosji oraz Wielkiej Brytanii). Integralną częścią książki jest katalog ponad 830 przypadków buntu społecznego w badanym okresie, w efekcie których zginęło blisko 200 osób, a około 1000 zostało rannych. Jak stwierdził w recenzji Włodzimierz Mędrzecki, "opracowanie autorstwa Piotra Cichorackiego, Joanny Dufrat i Janusza Mierzwy stanowi wybitne osiągnięcie w zakresie historiografii II Rzeczypospolitej".
Janusz Mierzwa jest profesorem w Instytucie Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego, a jego zainteresowania koncentrują się na historii Polski I połowy XX w., a szczególnie dziejach społecznych, politycznych i administracji oraz biografistyce. Jest autorem, współautorem i redaktorem kilkunastu monografii, edycji źródłowych czy prac zbiorowych. Piotr Cichoracki jest profesorem w Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego i specjalizuje się w dziejach Polski I połowy XX wieku. Joanna Dufrat jest adiunktem w Instytucie Historycznym UWr i zajmuje się historią społeczno-polityczną I wojny światowej i II RP.
Nagroda Książka Historyczna Roku im. Karola Modzelewskiego przyznawana jest za najlepszą publikację naukową z zakresu historii, bez podziału na epoki i specjalności. Została ustanowiona przez Polskie Towarzystwo Historyczne dla upamiętnienia wybitnego polskiego mediewisty, zmarłego w 2019 roku prof. Karola Modzelewskiego.
Zdjęcie: Archiwum "Kuźnicy" / fot. Andrzej Głuc
