Wybitny komparatysta, historyk i teoretyk literatury oraz tłumacz odebrał odznaczenie 12 lipca podczas uroczystego posiedzenia Senatu UJ, które odbyło się w auli Collegium Novum. Uroczystość odbyła się w pierwszym dniu odbywającego się w murach naszej uczelni VIII Światowego Kongresu Polonistów.
Medal "Merentibus" przyznawany jest przez Senat UJ osobom, organizacjom lub instytucjom zarówno z kraju, jak i z zagranicy w uznaniu ich szczególnych zasług dla najstarszej polskiej uczelni. Profesora Henryka Siewierskiego doceniono m.in. za działalność na rzecz rozwoju polsko-brazylijskich kontaktów naukowych i kulturalnych, promowanie języka polskiego oraz literatury i kultury polskiej za granicą oraz za wybitny dorobek edytorski i liczne tłumaczenia literatury polskiej na język portugalski i literatury portugalskiej na język polski. Na uznanie zasługuje także jego wieloletnia współpraca naukowa z Uniwersytetem Jagiellońskim i środowiskiem akademickim Krakowa.
Profesor Henryk Siewierski to znakomity uczony, dydaktyk i popularyzator kultury polskiej w świecie. Pracując od ponad czterdziestu lat w ośrodkach uniwersyteckich Portugalii i Brazylii, należy do kręgu mistrzów i fundatorów ośrodków polonistyki zagranicznej.
Dziękując za wyróżnienie, prof. Siewierski stwierdził, że traktuje ten medal jako specjalny znak łączności, poprzez który jego macierzysta uczelnia potwierdza, to, w co nigdy nie przestał wierzyć – że tak naprawdę nie wyjechał, a zmieniła się tylko forma jego obecności w Uniwersytecie Jagiellońskim.
- Filologia to miłość słowa bez granic – mówił laureat, komentując w ten sposób fakt, że jako polonista, pozostaje także w służbie języka portugalskiego. – Być polonistą w świecie luzofońskim, znaczyło w dużej mierze podjąć pracę u podstaw. Chociaż Brazylia to jeden z krajów o najliczniejszej w świecie Polonii, nie było tam jeszcze studiów polonistycznych, a przekładów literatury polskiej na portugalski istniało bardzo niewiele – wspominał prof. Siewierski.
- Dzisiaj widzę wyraźnie, jak ważne było wejście do nowej dla mnie dziedziny akademickiej – brazylianistyki. Zanurzanie się w tym fascynującym żywiole innego języka, zbliżanie do innej kultury, jako polonistę prowadziło może na manowce, ale za to, by wspomnieć choćby jedną z korzyści, pozwalało na takie zbliżenie z innymi, które czyni możliwy dialog, nawet gdy różnice doświadczeń zdają się mu nie sprzyjać - mówił profesor Siewierski. Zauważył także, że poznając język drugiego człowieka, uczymy go także naszego języka, aby zrozumieć, poznać, uczyć się siebie nawzajem.
Prof. Henryk Siewierski jest absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 70. XX w. pracował jako asystent w Instytucie Filologii Polskiej UJ. Po obronie doktoratu na Uniwersytecie Jagiellońskim wyjechał w 1981 do Portugalii, gdzie na Uniwersytecie Lizbońskim prowadził wykłady z języka i kultury polskiej . W 1986 roku przeniósł się do Brazylii, gdzie został zatrudniony na stanowisku profesora w Uniwersytecie Narodowym w Brasilii i pełni tę funkcję do dziś.
W roku 2011 stworzył w ramach tego uniwersytetu Katedrę Cypriana Norwida, której głównym celem jest propagowanie literatury i kultury polskiej w Brazylii, jak również prowadzenie dialogu i wymiana doświadczeń na gruncie kultury pomiędzy Polską i Brazylią.
Zainteresowania naukowe Profesora są związane z teorią literatury, literaturą porównawczą, literaturą polską i brazylijską oraz współczesną poezją. Wyjątkowo aktywna praca prof. Siewierskiego jako tłumacza służyła zarówno dydaktyce akademickiej, jak i umocnieniu pozycji literatury polskiej w kulturze brazylijskiej: przełożył między innymi utwory Brunona Schulza, Stanisława Lema, Bronisława Geremka, Leszka Kołakowskiego, Czesława Miłosza, Zbigniewa Herberta, Cypriana Norwida. Dbał także o to, aby mało znana literatura z kręgu języka portugalskiego zyskała na polskim rynku czytelniczym nowe oblicze (tłumaczył na polski między innymi wiersze Fernanda Pessoi, João Cabrala de Melo Neto, Carlosa Drummonda de Andrade i Marca Lucchesiego).
Wysoką rangę posiadają badania porównawcze Profesora Siewierskiego. Na szczególną uwagę zasługuje także praca nad historią literatury polskiej - tego rodzaju syntezy historycznoliterackie pisane dla zagranicznego odbiorcy akademickiego mają wyjątkowe znaczenie naukowo-dydaktyczne.
Prof. Henryk Siewierski jest postacią doskonale znaną i cenioną w środowisku światowej polonistyki. W ciągu ostatnich dekad uczestniczył we wszystkich Światowych Kongresach Polonistów, a jego znakomite wystąpienia zapewniły mu duży autorytet w kręgu komparatystów i tłumaczy w Polsce i w świecie. Przez lata lat publikował wartościowe teksty w najwyżej punktowanych czasopismach polonistycznych: "Pamiętniku Literackim", "Tekstach Drugich", paryskiej "Kulturze". Wziął udział jako reprezentant polonistyki brazylijskiej w tworzeniu "Światowej historii literatury polskiej. Interpretacje" (wyd. WUJ 2020).
Prof. Henryk Siewierski przez cały okres pracy za granicą utrzymuje bliski kontakt z Uniwersytetem Jagiellońskim, dbając o nawiązanie i podtrzymanie współpracy z krakowskim środowiskiem akademickim: uczestniczył w licznych konferencjach organizowanych przez Uniwersytet Jagielloński i wygłaszał wykłady mistrzowskie (prowadził w UJ m.in. Wykłady Jagiellońskie im. Czesława Miłosza).
Do kierowanej przez prof. Siewierskiego jednostki zapraszani byli badacze z Uniwersytetu Jagiellońskiego w ramach projektów naukowo-dydaktycznych tworzonych z myślą o prezentacji dorobku literaturoznawczego i translatorskiego naukowców z UJ. Przejawiał szczególną troskę o udostępnienie publikacji naukowych pracowników Uniwersytetu Jagiellońskiego w akademickich ośrodkach w Brazylii.
