28 września w Collegium Maius UJ odbyła się konferencja naukowa współorganizowana przez Wydział Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego i Fundację Panteon Narodowy, która towarzyszyła uroczystościom związanym ze sprowadzeniem do Polski i pochówek na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie doczesnych szczątków prof. Aleksandra Brücknera, wybitnego polskiego slawisty i odkrywcy "Kazań Świętokrzyskich".

Konferencję otworzył rektor UJ prof. Jacek Popiel, który stwierdził, że sprowadzenie do Krakowa prochów Aleksandra Brücknera jest momentem, kiedy całemu społeczeństwu należy przypomnieć postać tego wybitnego uczonego zasłużonego dla polskiej kultury, literaturoznawstwa i szeroko pojętej humanistyki. Prof. Popiel przypomniał także działania prof. Tadeusza Ulewicza, który doprowadził do umieszczenia w Krypcie Zasłużonych Na Skałce tablicy upamiętniającej Aleksandra Brücknera. Wobec niemożności wypełnienia ostatniej woli Zmarłego, aby spocząć w polskiej ziemi, był to wtedy jedyny możliwy gest pamięci. Ta sytuacja pokazała jednak, że środowisko akademickie polskich humanistów zawsze traktowało Brücknera jako uczonego silnie związanego z Polską.

W czasie konferencji referaty wygłosili:

• prof. Adam Fałowski "Brückner jako slawista";
• prof. Andrzej Borowski "Badania Brücknera nad polską literaturą i kulturą wczesnonowożytną";
• dr Lidia Grzybowska "Brückner jako badacz literatury średniowiecznej";
• prof. Roman Mazurkiewicz "Brückner i Bogurodzica - rozwiązywanie zagadki";
• prof. Renata Przybylska "Brücknerowe badania nad językiem polskim";
• prof. Janusz Gruchała "Aleksander Brückner - wydawca tekstów".

Aleksander Brückner urodził się 29 stycznia 1856 roku w Tarnopolu. W 1872 roku ukończył gimnazjum we Lwowie, a następnie studiował slawistykę na tamtejszym uniwersytecie. W 1881 roku objął stanowisko profesora języków i literatur słowiańskich na Uniwersytecie Berlińskim, gdzie przez 43 lata, do chwili przejścia na emeryturę w 1924 roku kierował katedrą slawistyki.

Po odzyskaniu przez Rzeczpospolitą niepodległości, w dwudziestoleciu międzywojennym prof. Brückner otrzymywał wielokrotnie propozycje powrotu do Polski i objęcia profesury we Lwowie, w Poznaniu, w Warszawie. Zdecydował się jednak pozostać w Berlinie, gdyż uważał, że bardzo ważne i symboliczne jest, aby Polak kierował katedrą slawistyki na Uniwersytecie Berlińskim. Przez całe życie utrzymywał żywe kontakty ze środowiskami naukowymi w kraju.

Prof. Brückner był nie tylko historykiem polskiej literatury i kultury, ale także etnologiem, edytorem, językoznawcą, paremiologiem (badał sens i pochodzenie przysłów) oraz znawcą literatur słowiańskich, zajmował się wierzeniami i obyczajami Słowian. Był także znakomitym archiwistą.

Za jego najcenniejszą zdobycz uchodzą "Kazania świętokrzyskie" (przechowywane obecnie w Bibliotece Narodowej Warszawie), uznawane za najstarszy dokument prozatorski stworzony w języku polskim (datowany na koniec XIII w. lub na XIV stulecie). Brückner znalazł je w 1890 roku w Cesarskiej Bibliotece Publicznej w Petersburgu w oprawie kodeksu zawierającego "Dzieje Apostolskie i Apokalipsę".

Aleksander Brückner zmarł 24 maja 1939 roku w Berlinie. Jego przyjaciele i najbliżsi a także polska ambasada w Berlinie zabiegali u wdowy i jej krewnych o zgodę na pogrzeb w Polsce. Niestety zgody takiej nie uzyskano. Pogrzeb odbył się w dniu 30 maja 1939 roku w Berlinie.

źródło: Biblioteka Narodowa