Dwoje doktorantów z Uniwersytetu Jagiellońskiego - Monika Koperska i Tomasz Wróbel oraz Jan Major, student astrofizyki na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ zakwalifikowało się do finału polskiej edycji FameLabu, konkursu na naukowego idola.

3 marca w Centrum Nauki Kopernik odbyły się półfinały konkursu, w których udział wzięło 25 przedstawicieli nauk ścisłych z całego kraju. Zmagania naukowców prowadził Janusz Weiss – specjalista od spraw nietypowych.

Jury wyłoniło 10 finalistów, którzy ponownie staną na scenie 19 maja. Wtedy poznamy nazwisko pierwszego polskiego naukowego idola, który wygra 30 tys. złotych i będzie reprezentował nasz kraj w międzynarodowym finale konkursu, odbywającym się w Cheltehnam w Wielkiej Brytanii.

W gronie finalistów znalazło się troje reprezentantów UJ. 

• Monika Koperska za cel prezentacji postawiła sobie (jak sama to najlepiej określa): „otworzenie ludziom oczu" czyli wytłumaczenie w jaki sposób widzimy otaczający nas świat. Ilustrując swoją wypowiedź przykładami, opowiedziała jak wyglądałoby otoczenie widziane przez ludzi w podczerwieni czy promieniach Rentgena. Na koniec w kilku zdaniach wytłumaczyła, że woda (z której zbudowane jest nasze oko), to nie tylko życiodajna ciecz, ale i filtr dla naszej rzeczywistości i to dlatego widzimy w zakresie zwanym widzialnym. Monika jest doktorantką na Wydziale Chemii UJ. Jej pasją jest chemia konserwatorska, czyli ten jej obszar, który dba o zachowanie najcenniejszych skarbów dziedzictwa kulturowego. Jest autorką licznych publikacji naukowych oraz aktywnie działa w organizacjach zrzeszających chemików. W 2009 roku jako absolwentka programu Erasmus Mundus "Advanced Spectroscopy in Chemistry" otrzymała podwójny dyplom magisterski Kraków-Lille. Aktualnie pełni funkcję prezesa Towarzystwa Doktorantów Uniwersytetu Jagiellońskiego.

• Tomasz Wróbel zabrał nas w świat molekuł. Jak twierdzi, mamy z nimi wspólnego więcej, niż nam się wydaje. Ludzie, słysząc ulubioną muzykę, często tańczą. Molekuły również, z tym że dla nich muzyką jest światło. Zmieniając gatunki muzyki, podrywamy do tańca coraz to nowe osoby, zależnie od ich gustu. Zmieniając częstotliwość światła wprawiamy w określony ruch wybrane molekuły. Dzięki temu, że wiemy jak zareagują, możemy np. bezinwazyjnie badać poziom cukru we krwi u chorych na cukrzycę, czy… zdalnie wyłapywać pijanych kierowców. Tomek jest doktorantem na Wydziale Chemii UJ oraz uczestnikiem anglojęzycznych studiów doktoranckich „Society-Environment-Technology". Interesuje się wszystkimi technikami wykorzystującymi spektroskopię czyli tak obrazowo opisaną metodę badawczą. Pracuje w nowo utworzonej jednostce UJ – JCET (Jagiellońskie Centrum Rozwoju Leków). Jest absolwentem programu Erasmus Mundus "Advanced Spectroscopy in Chemistry" i otrzymał podwójny dyplom magisterski Kraków-Lille w 2010 roku.

• Jan Major w swojej wypowiedzi wytłumaczył nam, w jaki sposób możemy zaobserwować czarne dziury, czyli masywne obiekty astronomiczne, które pochłaniają materię i światło. Sama w sobie są niemożliwe do zaobserwowania. Ale ich istnienie wpływa na ruch innych obiektów, np. badając ruch gwiazdy, możemy wywnioskować, że w jej pobliżu znajduje się czarna dziura. Tym bardziej jeśli gwiazda znajduje się wystarczająco blisko, czarna dziura zaczyna "kraść" jej materię - taki rozgrzany gaz spadający po spirali na czarną dziurę (dysk akrecyjny) można łatwo zaobserwować.
  Janek jest studentem V roku fizyki teoretycznej, pisze pracę magisterską z zakresu astrofizyki o modelowaniu dysków akrecyjnych. Poza zajęciami udziela się w organizacji studenckiej BPA i Naukowym Kole Fizyków.

Kandydaci mają teraz dwa miesiące, by przygotować finałową prezentację. W tym czasie wezmą udział w dwudniowych zajęciach, które prowadzić będzie Malcolm Lowe - znany brytyjski specjalista komunikacji naukowej i prezentacji scenicznej.

FameLab przypomina znane na całym świecie konkursy talentów. Jednak zamiast piosenkarzy-amatorów, tancerzy czy ekwilibrystów w szranki stają fizycy, inżynierowie, biotechnolodzy i inni badacze z dziedziny nauk ścisłych. Uczeni biorący udział w konkursie mają trzy minuty, żeby w sposób zrozumiały opowiedzieć o ważnych zagadnieniach badawczych, którymi się zajmują.

Sylwetki finalistów oraz  ich prezentacje można zobaczyć na stronie FameLab: www.famelab.org.pl/finalisci.html.