26 lipca pracę w Namibii rozpoczął teleskop H.E.S.S. II. Przeznaczony do obserwacji Wszechświata w zakresie promieniowania gamma najwyższych energii i wyposażony w zwierciadło o średnicy 28 metrów, H.E.S.S. II to największy teleskop Czerenkowa, jaki kiedykolwiek zbudowano. Wraz z czterema mniejszymi teleskopami (o średnicy 12 metrów), działającymi już od 2004 roku, tworzy on obserwatorium H.E.S.S. (skrót od High Energy Stereoscopic System) wyznaczające najwyższe standardy naziemnej astronomii gamma. Nowy teleskop umożliwi dokładne zbadanie kosmicznych źródeł promieniowania wysokich energii, takich jak czarne dziury, pulsary i supernowe, a także przyczyni się do nowych odkryć w dziedzinie astrofizyki.

Konstrukcja teleskopu i jego układ napędowy zostały zaprojektowane przez inżynierów z Niemiec i Republik Południowej Afryki, a wykonane w Namibii i Niemczech. Natomiast 875 sześciokątnych luster tworzących zwierciadło teleskopu wyprodukowano w Armenii. Detektor fotonów wraz z elektroniką został zaprojektowany i zbudowany we Francji. Budowa teleskopu H.E.S.S. II była prowadzona i finansowana w przeważającej części przez instytucje z Niemiec i Francji, przy znaczącym udziale Austrii, Polski, Republiki Południowej Afryki i Szwecji.

W Polsce wykonano części mechaniczne systemu kolimacji zwierciadeł nowego teleskopu - łącznie 1000 szt. kompletów kolimatorów. Producentem zespołów było Przemysłowe Centrum Optyki S.A. w Warszawie, a produkcję nadzorowało Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika PAN i Centrum Badań Kosmicznych PAN. W Centrum Badań Kosmicznych PAN przeprowadzono również testy zespołów w komorze klimatycznej. Strona polska sfinansowała również zakup 84 zwierciadeł dla nowego teleskopu. Udział Polski w budowie teleskopu był finansowany w ramach specjalnego projektu badawczego Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Obserwatorium H.E.S.S. działa już prawie dekadę i jest obecnie zarządzane i użytkowane przez zespół ponad 170 naukowców z 32 instytucji naukowych w 12 krajach: Namibii, Republice Południowej Afryki, Niemczech, Francji, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Austrii, Polsce, Czechach, Szwecji, Armenii i Australii. Polskę w międzynarodowej współpracy reprezentuje Polskie Konsorcjum Eksperymentu H.E.S.S., którego koordynatorem jest Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika PAN w Warszawie, a członkami konsorcjum są ponadto: Obserwatorium Astronomiczne UJ w Krakowie, Instytut Fizyki Jądrowej PAN w Krakowie, Obserwatorium Astronomiczne UW w Warszawie oraz Centrum Astronomii UMK w Toruniu.

Źródło: PAP - Nauka w Polsce