27 stycznia przypada rocznica wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Dzień ten obchodzony jest na świecie jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu. Co roku z tej okazji w Uniwersytecie Jagiellońskim odbywa się sesja naukowa organizowana przez uczelnię, Towarzystwo Lekarskie Krakowskie i Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau.

Spotkania te odbywają się w Collegium Novum UJ z udziałem nie tylko władz uczelni, ale przede wszystkim ostatnich świadków Zagłady i krewnych ofiar. W tym roku obecna była także młodzież ze Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 158 w Krakowie im. prof. Juliana Aleksandrowicza.

Otwierając spotkanie, rektor UJ prof. Jacek Popiel wyraził przekonanie, że w miarę upływu czasu i odchodzenia bezpośrednich uczestników tragicznych wydarzeń sprzed ponad 80 lat, wzrasta potrzeba utrwalania pamięci o nich i przekazywania prawdy historycznej następnym pokoleniom. Pamięć ta szczególnie rezonuje z obecnymi krwawymi konfliktami na świecie – w Ukrainie, Izraelu i Strefie Gazy.

– Wydawałoby się, że to, co zostało utrwalone w "Zeszytach Oświęcimskich" pozostanie już na zawsze historią. Niestety, z podobnymi świadectwami mamy do czynienia tu i teraz. Jeśli nie będziemy pamiętać o tym, co w XX wieku było źródłem tragedii, to ostrzeżenia z przeszłości nie trafią do współczesności, do kolejnych pokoleń, które nie będą miały przekonania, że podobne zagrożenia mogą dotyczyć także ich, jeśli nie ukształtują swojego świata na fundamencie, którym jest humanitarne traktowanie i myślenie o drugim człowieku – mówił prof. Jacek Popiel.

Prof. Igor Gościński, prezes Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego, który wraz z prof. Aleksandrem Skotnickim jest współinicjatorem  spotkań w rocznicę wyzwolenia KL Auschwitz-Birkenau, przedstawił  informacje o historycznym dorobku zespołu skupionego wokół "Zeszytów Oświęcimskich". Wydawnictwo to stanowi dziś jedno z najlepiej usystematyzowanych źródeł wiedzy o Holokauście. Znaleźć w nim można między innymi pionierskie opracowania poświęcone psychicznym i somatycznym następstwom życia obozowego – uzupełnione o szczegółową dokumentacje medyczną – oraz unikatowe w skali świata świadectwa więźniów KL Auschwitz-Birkenau.

"Zeszyty Oświęcimskie" publikowane były, począwszy od 1961 roku, jako specjalne numery "Przeglądu Lekarskiego". Wydawane były z inicjatywy i pod opieką Józefa Bogusza, Antoniego Kępińskiego, Stanisława Kłodzińskiego i Jana Masłowskiego. Ukazywały się przez równe 30 lat. Złożyło się na nie w sumie 31 tomów, zawierających ponad tysiąc artykułów opracowanych przez prawie 460 autorów.

W programie spotkania znalazły się także dwa wykłady. Dr Wanda Witek-Malicka z Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau) wystąpiła z referatem "Dzieci Zamojszczyzny w KL Auschwitz" , a dr Przemysław B. Tomanek z Zakładu Ukrainistyki Instytutu Filologii Wschodniosłowiańskiej UJ przedstawił odczyt pt. "Zbrodnia w Babim Jarze - pamięć, polityka".