Kontynuując dyskusję zapoczątkowaną konferencją „Kalanie własnego gniazda. Kultura, prawo, społeczeństwo”, Wydział Polonistyki, Instytut Europeistyki i Centrum Badań Holocaustu Uniwersytetu Jagiellońskiego mają przyjemność zaprosić na kolejne wydarzenie naukowe poświęcone badaniu związków pomiędzy władzą a społeczeństwem i jednostkami.
Władza przyciąga tych, którzy jej pragną, deformuje tych, którzy ją sprawują oraz przekształca wszystkich, którzy patrzą na nią z daleka. W szczególny sposób oddziałuje na intelektualistów pracujących w różnych sferach życia społecznego, naukowego, politycznego czy artystycznego. Ciemne światło władzy wytwarza pokusę, by się do niej zbliżać, dostosowywać, naginać, czasem nawet - umizgiwać. Każda władza w mniej lub bardziej celowy sposób znajduje tych, którzy będą uzasadniać jej racje. Czasem szuka ich otwarcie, przekupuje zasobami, prestiżem, poczuciem docenienia. Niekiedy nie musi nic robić, a intelektualiści garną się do niej sami - powodowani zarówno potrzebami materialnymi, jak i idealistycznym światopoglądem.
Wśród intelektualistów, których władza przyciąga i deformuje, wytwarzają się najróżniejsze strategie podmiotowe. W stosunku do władzy, zwłaszcza tej tyrańskiej, autorytarnej lub skorumpowanej, można stawiać aktywny opór, „mówić jej prawdę” (Edward Said) lub szukać ratunku w emigracji wewnętrznej. Można przyjąć pozycję duchowego przywódcy, artysty towarzyszącego rewolucji czy też prawodawcy nowego porządku. Można być Wallenrodem albo po prostu wziąć na siebie czynienie „mniejszego zła”. Można wreszcie samą władzę tworzyć, uczestnicząc w rewolucji, przewrocie czy puczu.
Organizatorzy zapraszają do transdyscyplinarnej refleksji nad następującymi pytaniami, zaznaczając że poniższa lista ma jedynie charakter sugestii:
- Idee i ideologie: co pcha intelektualistów w stronę władzy?
- Kultura władzy: w jaki sposób wytwarza się siła przyciągania władzy?
- Psychologia konwersji: co sprawia, że intelektualiści przechodzą na stronę rządzących? Jakich koncesji, wyparć i racjonalizacji to wymaga?
- Socjologia konwersji: jakie kategorie osób przechodzą na stronę władzy? Kiedy i dlaczego?
- Jaka jest relacja pomiędzy służeniem władzy a wiarą w jej słuszność? W jakim stopniu wiara, jak u Pascala, może pojawić się od samego służenia władzy?
- Jakie są motywacje „oportunistów” i kolaborantów”? Potrzeba docenienia, awansu, naprawienia krzywdy?
- Jakimi środkami władza przyciąga lub „kupuje” intelektualistów?
- „Eksperci” i „eksperci dworscy”: w jaki sposób naukowcy i intelektualiści uczestniczą w działaniach aparatu władzy oraz jaką rolę tam odgrywają? W jaki sposób można zachować niezależność, będąc wynajętym przez władzę ekspertem?
- W jakim stopniu profesja prawnika jest z konieczności służbą wobec władzy lub utrwalaniem status quo? Jakie są role różnych zawodów prawniczych wobec władzy?
- Jakie są granice dopuszczalnej interpretacji prawa na użytek władzy oraz na czym polega rola „ekspertów dworskich” w procesie legislacyjnym (w świetle aktualnych sporów konstytucyjnych w Polsce i w innych państwach)?
- W jaki sposób władza deformuje swobodę akademicką i tworzenie wiedzy?
- Oddziaływanie władzy a sztuka i muzyka.
- Architektura i architekci władzy.
- Genderowe wymiary współpracy z władzą.
- Intelektualiści a władza totalitarna, autorytarna lub tyrańska.
- Kolonialna i post-kolonialna służba intelektualistów.
- Dyskretny urok kapitalizmu: w jaki sposób intelektualiści oraz akademia stają się zależni od sił rynkowych?
- Jak rozliczać intelektualistów uwikłanych w (przestępczą) władzę? Jaką odpowiedzialność (prawną, moralną, środowiskową) powinni ponosić? Czy prawo powinno działać wstecz, a jeśli tak, to na jakiej podstawie (reguły norymberskie?)?
- Jak i po co można być intelektualistą-Wallenrodem w obozie władzy?
- Jak uwikłanie w służbę władzy dzieli środowisko (literackie, naukowe, prawnicze)? Co dzieje się z więziami przyjaźni lub miłości?
Organizatorzy - oprócz paneli w tradycyjnym formacie konferencyjnym (20-minutowych wystąpień oraz dyskusji) - planują wystąpienia keynote speakerów oraz dodatkowe wieczorne spotkania dla szerszej publiczności.
Opłata konferencyjna wynosi 200 zł (studenci), 300 zł (doktoranci i osoby niezatrudnione na pełnym etacie uniwersyteckim) lub 400 zł (pracownicy naukowi zatrudnieni na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze etatu). Opłata pozwoli pokryć koszty organizacyjne, catering, bankiet oraz koszty publikacji pokonferencyjnej. Organizatorzy dopuszczają możliwość zwolnienia z opłaty konferencyjnej w uzasadnionych przypadkach.
Zgłoszenia zawierające abstrakt (do 300 słów), tytuł proponowanego wystąpienia i krótki biogram należy przesłać do 15 lutego 2020 roku pod adresem dyskretny.urok.wladzy@gmail.com. Informacja o przyjęciu na konferencję zostanie wysłana do końca lutego 2020 roku. Planowane jest wydanie publikacji pokonferencyjnej.