Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego Solaris ma zostać uruchomione w przyszłym roku, a pierwsze grupy badawcze skorzystają z niego na początku 2015 r. Aktualnie jego budowa jest na półmetku. Osiągnięto już stan surowy zamknięty budynku.

- Obecnie jednym z naszych zadań jest intensyfikacja prac prowadzących do wykorzystania w pełni potencjału polskiego synchrotronu poprzez przygotowanie jak największej ilości linii eksperymentalnych, spełniających oczekiwania i możliwości polskiego środowiska naukowego – informuje Emilia Król z Narodowego Centrum Promieniowania Synchrotronowego. Dodaje, że twórcom krakowskiego akceleratora zależy na jak najszerszym dotarciu zarówno do potencjalnych użytkowników synchrotronu, jak również do instytucji, które chciałyby zgłosić projekty swoich linii badawczych.

W związku z tym centrum zaprasza instytucje, które chcą koordynować i przygotować koncepcje nowych linii badawczych do zgłaszania swoich projektów. Ankietę użytkownika mogą wypełnić też naukowcy i grupy badawcze zainteresowane badaniami na synchrotronie. Formularze obu ankiet znajdują się na stronie synchrotron.uj.edu.pl/badania-i-wspolpraca.

Do tej pory zostały przygotowano cztery koncepcje linii badawczych. Projekt obejmuje budowę jednej linii eksperymentalnej: PEEM/XAS. Jej koordynatorem jest prof. Józef Korecki z Instytutu Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN w Krakowie. Na etapie projektowo-koncepcyjnym są także trzy linie: linia eksperymentalna do spektroskopii miękkiego promieniowania rentgenowskiego, linia promieniowania UV i stacja badawcza U-ARPES oraz linia pomiarowa do badań strukturalnych makromolekuł biologicznych i nowych materiałów.

Docelowo, aby w pełni wykorzystać możliwości polskiego synchrotronu, można zbudować ich nawet kilkanaście. Będą wyposażone łącznie w około 20-25 stanowisk badawczych.

- Najważniejsze zadanie związane z realizacją projektu Solaris dopiero przed nami, gdyż zaraz po oddaniu budynku do użytkowania będą montowane już zakontraktowane poszczególne komponenty maszyny. Z pewnością będzie to duże wyzwanie dla zespołu Solaris, gdyż po raz pierwszy w Polsce realizuje się taki projekt – mówi prof. Marek Stankiewicz dyrektor Centrum Promieniowania Synchrotronowego, jednostki międzywydziałowej Uniwersytetu Jagiellońskiego, która realizuje ten projekt.

Koszt realizacji projektu Solaris oscyluje w granicy 153 milionów złotych, w tym sam budynek to kwota prawie 50 mln zł. Projekt w całości jest finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013.

PAP – Nauka w Polsce