1 marca 2024 odbyła się oficjalna ceremonia otwarcia linii badawczej POLYX, która służy do mikroobrazowania i mikrospektroskopii rentgenowskiej w zakresie energii 4-15 keV. Pozwala na obrazowanie struktury (2D i 3D), składu pierwiastkowego oraz faz chemicznych w badanych próbkach. Infrastruktura powstała dzięki ścisłej współpracy naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Akademii Górniczo-Hutniczej oraz Instytutu Fizyki Jądrowej PAN.
Uroczystość otworzył prof. Marek Stankiewicz, pełnomocnik ds. współpracy Narodowego Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS. Przywitał przybyłych gości i podziękował całemu zespołowi za zaangażowanie w działo budowy linii POLYX, a w szczególności prof. Pawłowi Koreckiemu, dr Katarzynie Sowie, dr. Tomaszowi Kołodziejowi oraz dr. Pawłowi Wróblowi.
Następnie głos zabrał prof. Paweł Korecki, który przybliżył zebranym historię powstawania linii, opowiedział o specyfikacji technicznej i zastosowaniu, a także o pierwszych sukcesach zespołu i przeprowadzonych badaniach. - Linia jest unikatowa, jest to pierwsza wiązka rentgenowska, która z pierścienia SOLARIS wychodzi z próżni i można z jej użyciem przeprowadzać badania w powietrzu. Pierwszy e-mail z koncepcją budowy linii wysłałem w grudniu 2016 roku, a stacja końcowa została oddana do użytkowania we wrześniu 2023 roku i dalej pracujemy nad jej udoskonalaniem - powiedział profesor Korecki
Jak poinformowało Centrum SOLARIS, podczas wydarzenia wielokrotnie podkreślono wkład pracy i zaangażowanie opiekunów infrastruktury badawczej POLYX. To dzięki ich determinacji i współpracy pomiędzy specjalistami powstała unikalna i kompaktowa linia służąca do rentgenowskiego obrazowania multimodalnego i spektromikroskopii rentgenowskiej, na której będą prowadzone badania trójwymiarowej struktury obiektów, mapowania składu pierwiastkowego w próbkach oraz specjacja i obrazowanie lokalnej struktury atomowej.
Nazwa POLYX wywodzi się od optyki polikapilarnej i polichromatycznego promieniowania, które mogą być wykorzystane na nowej linii. Umożliwi prowadzenie badań m.in. w fizyce, chemii, naukach biologicznych, naukach biomedycznych, naukach o Ziemi i środowisku, badania materiałów oraz dziedzictwa kulturowego.
Goście przybyli na otwarcie mieli okazję zobaczyć halę eksperymentalną Centrum SOLARIS i dowiedzieć się więcej o badaniach prowadzonych na synchrotronie. Zaraz potem nastąpiło symboliczne przecięcie wstęgi oraz wykonano pamiątkowe zdjęcia. Data otwarcia nie była przypadkowa. To właśnie 1 marca ruszył wiosenny nabór wniosków i po raz pierwszy można wnioskować o czas badawczy na infrastrukturze POLYX.
