W wiodącym czasopiśmie kardiologicznym "European Heart Journal" ukazała się praca dr. hab. Mateusza Siedlińskiego i prof. Tomasza Guzika z Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum. Badanie stanowi pierwszą próbę znalezienia przyczynowych powiązań pomiędzy nadciśnieniem tętniczym krwi a jego istotnymi komplikacjami klinicznymi dotykającymi mózg, jego struktury i funkcjonowanie poznawcze ludzi.
Publikacja "Genetic analyses identify brain structures related to cognitive impairment associated with elevated blood pressure", będąca owocem międzynarodowej współpracy, identyfikuje przy użyciu narzędzi genetycznych specyficzne parametry mózgu, które potencjalnie są dotknięte efektami zmian ciśnienia tętniczego krwi u ludzi. Przykładowo, spośród blisko 4 tys. parametrów uzyskanych dzięki obrazowaniu mózgu rezonansem magnetycznym, ponad 200 było zmienionych pod wpływem zwiększonego ciśnienia skurczowego krwi. Analiza została przeprowadzona na dużych populacjach, takich jak UK Biobank oraz International Consortium for Blood Pressure i dodatkowo podjęła się odpowiedzi na pytania dotyczące związku pomiędzy ciśnieniem krwi a funkcjonowaniem poznawczym.
Naukowcy zaproponowali szkodliwy wpływ skurczowego, lecz nie rozkurczowego, ciśnienia krwi na funkcjonowanie poznawcze i zidentyfikowali 9 parametrów obrazowania mózgu, które mogą mediować ten efekt. Co istotne, badacze podjęli też próbę replikacji i translacji wyników w dobrze scharakteryzowanej pod względem klinicznym populacji włoskiej. Podczas gdy randomizowane badania kliniczne ukierunkowane na określone struktury mózgu mogą być trudne do wykonania, autorzy proponują, aby w przyszłych badaniach przedklinicznych i klinicznych skoncentrować się na ich obrazowaniu, co może skutkować bardziej spersonalizowanym podejściem do pacjentów z nadciśnieniem tętniczym w odniesieniu do zaburzeń poznawczych. Dodatkowo, identyfikacja klinicznych parametrów, pochodzących z obrazowania i związanych z nadciśnieniem i zaburzeniami funkcji poznawczych, może skutkować odkryciem biomarkerów zastępczych w stosunku do obrazowania w przyszłych badaniach klinicznych nad terapiami przeciwnadciśnieniowymi.
Szczegółowa molekularna charakterystyka, w tym sekwencjonowanie RNA i przestrzenna proteomika tkankowa, tych struktur mózgu mogą ujawnić biologiczne szlaki zmienione w nadciśnieniu i związane z upośledzenie funkcji poznawczych.
Rekonstrukcja 3D identyfikująca obszary mózgu modyfikowane przez wysokie ciśnienie skurczowe krwi. Na czerwono zaznaczone są obszary najbardziej dotknięte wysokim ciśnieniem krwi, podczas gdy żółte obszary są również dotknięte, ale w mniejszym stopniu. Badanie pokazuje, że wysokie ciśnienie skurczowe krwi powoduje uszkodzenia substancji białej i jej połączeń z innymi częściami mózgu, co jest związane z pogorszeniem funkcji poznawczych u analizowanych osób. Po raz pierwszy zidentyfikowano konkretne obszary mózgu, które podlegają zmiano w nadciśnieniu i mogą odpowiadać za rozwój zaburzeń poznawczych (ryc. dzięki uprzejmości dr. Lorenzo Carnevale - IRCCS INM Neuromed, Pozzilli, Włochy).
