Państwa na całym świecie podejmują różne wysiłki, aby zachęcić mężczyzn i kobiety do równomiernego zaangażowania w pracę opiekuńczą nad dziećmi, którą nadal wykonują przede wszystkim kobiety. Międzynarodowy zespół badawczy postanowił rozpoznać źródła tej nierówności. W tym celu przenalizowano plany młodych dorosłych, dotyczące urlopów rodzicielskich. Jednym ze współautorów badania jest prof. Przemysław Bąbel z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Wyniki zostały opublikowane w prestiżowym czasopiśmie "Political Psychology".

Zespół zebrał dane od blisko 14 tysięcy osób (8880 kobiet, 5062 mężczyzn) w wieku 18–30 lat, które planują mieć dziecko. Badanie objęło 37 krajów, różniących się pod względem dostępności i długości urlopów rodzicielskich oraz społecznym podejściem do równości płci. Co sprawia, że mężczyźni wciąż w mniejszym stopniu niż kobiety angażują się w nieodpłatną pracę opiekuńczą? Wnioski są, częściowo, dość zaskakujące.

Więcej równości to… dłuższe urlopy macierzyńskie

Po pierwsze, we wszystkich objętych badaniem krajach kobiety zamierzały wziąć dłuższy urlop rodzicielski niż mężczyźni. Tutaj zaskoczenia nie ma. Ale dotyczy to także par, które popierają postawy egalitarne względem płci. Różnice pomiędzy samą długością tych urlopów wynikały m.in. z polityki w tym zakresie w różnych krajach – np. były one dłuższe, jeśli takie dany kraj oferował. Po drugie, różnice w zamiarach urlopowych ze względu na płeć okazały się paradoksalnie większe w krajach, w których polityka urlopów rodzicielskich była bardziej równościowa. Mężczyźni rzadziej korzystali z dłuższych urlopów rodzicielskich, chociaż mieli taką możliwość. Mowa tu o krajach, gdzie dłuższy urlop dostępny jest zarówno dla ojców, jak i matek. Jednym z ostrożnych wytłumaczeń, jakie proponują autorki artykułu, jest fakt, że gdy młode kobiety planują urlopy macierzyńskie, to pod tym kątem planują swoją karierę zawodową (a nie odwrotnie). W konsekwencji prowadzi to do nierówności na rynku pracy. Dla kobiet, które decydują się na macierzyństwo, bardzo często wiąże się to z ograniczeniami własnych ambicji zawodowych.

- Hojne finansowo polityki i egalitarne pod względem płci urlopowe nie były związane z zamiarami wzięcia urlopu przez mężczyzn - pisza badacze. 

Intencje urlopowe mężczyzn wiązały się z ich indywidualnym podejściem do ról płciowych, a nie możliwościami, które oferowało państwo.

Równość płci, ale w sferze prywatnej

Jak podkreślają autorki i autorzy, obecna polityka równościowa działa przede wszystkim w sferze domowej. Gorzej, gdy wejdziemy w sferę publiczną. Dlatego, jak piszą, samo oferowanie zarówno kobietom, jak i mężczyznom możliwości skorzystania z urlopu nie stanowi skutecznego sposobu promowania opieki sprawowanej przez mężczyzn. Ponieważ intencje młodych ludzi związane z opieką wydają się powiązane z ich decyzjami zawodowymi, potrzebne są dalsze badania. Pomogą one zrozumieć, w jaki sposób można promować zamiary mężczyzn dotyczące urlopu i zmniejszyć różnice między płciami w intencjach związanych z opieką. Szczególnie istotna wydaje się odpowiedź na pytanie, co faktycznie kieruje decyzjami rodziców, a zwłaszcza ojców.

źródło: Instytut Psychologii UJ