Ogromny wysiłek całego zespołu NCPS SOLARIS w Krakowie został zwieńczony zainstalowaniem serca nowo powstającej linii badawczej SOLABS - jej monochromatora. Pod koniec września zaobserwowano monochromatyczną wiązkę promieniowania na krysztale YAG zamontowanym na wyjściu monochromatora. Zainteresowani będą mogli aplikować o czas badawczy na nowej linii eksperymentalnej wiosną przyszłego roku.
Nowa linia SOLABS powstaje przy współpracy NCPS SOLARIS z Uniwersytetem Nauk Stosowanych Hochschule Niederrhein, Instytutem Badań nad Światłem Synchrotronowym w Tajlandii oraz Instytutem Fizyki Uniwersytetu Bonn. Umożliwi ona badania z wykorzystaniem absorpcji promieniowania rentgenowskiego w obszarze EXAFS/XANES (Extended X-ray absorption fine structure/ X-Ray absorption near edge structure) w warunkach wysokiej próżni oraz ciśnienia atmosferycznego.
"Linia umożliwi pomiary na krawędziach K absorpcji pierwiastków o niskiej liczbie atomowej, tj. Mg, Al, Si, S, P. Tego typu pomiary nie są jeszcze powszechne, a są możliwe wyłącznie na współczesnych synchrotronach nowej generacji jak SOLARIS w Krakowie. Oczywiście, zakres energii linii SOLABS (XAS-HN) obejmuje również krawędzie K innych pierwiastków włącznie z Se, niektóre krawędzie L pierwiastków włącznie z Bi oraz niektóre krawędzie M pierwiastków włącznie z U, co pozwala przeprowadzać badania na większości znanych materiałów oraz materiałów dopiero powstających. Linia SOLABS dedykowana będzie do badań materiałów zarówno krystalicznych, jak i amorficznych w fazie stałej, ciekłej i gazowej. Dane z pomiarów XANES i EXAFS dostarczą kluczowych informacji o środowisku koordynacyjnym, średniej liczbie koordynacyjnej wokół atomów absorbera i długościach wiązań oraz pozwolą sekwencyjnie badać lokalną strukturę każdego wybranego pierwiastka chemicznego jako części obiektów o dużej złożoności" - czytamy w komunikacie NCPS SOLARIS.
Ze względu na kompaktową, prostą konstrukcję linii badawczej pozbawioną dodatkowych elementów optycznych i osłon zabezpieczających przed promieniowaniem, a także z łatwym w obsłudze monochromatorem, SOLABS jest szczególnie przyjazną dla użytkownika linią pomiarową, przeznaczoną do zaawansowanych eksperymentów użytkowników akademickich oraz z przemysłu o różnym stopniu przeszkolenia i z różnym doświadczeniem.
Linia znajdzie zastosowanie m.in. w fizyce, chemii i badaniach materiałowych (badania stopów, układów tlenkowych, katalizatorów, badania zmian strukturalnych podczas szybkich procesów), biomedycynie (badania stabilności, wchłaniania i mechanizmu terapeutycznego działania leków nieorganicznych i bionieorganicznych), ochronie środowiska (śledzenie stopnia i szybkości bioakumulacji pierwiastków toksycznych oraz ewolucji ich stanu chemicznego i strukturalnego w łańcuchu przejściowym ze źródła zanieczyszczenia do organizmów żywych), a także w archeologii i ochronie zabytków (analiza składu chemicznego farb na obrazach, technologii produkcji, pochodzenia artefaktów historycznych).
