Rektor UJ prof. Jacek Popiel i prorektor UJ ds. badań naukowych prof. Piotr Kuśtrowski spotkali się 9 listopada z tegorocznym laureatem prestiżowego grantu Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (European Research Council - ERC) dr. hab. Dawidem Pinkowiczem, prof. UJ. Naukowiec Wydziału Chemii uzyskał ponad 1,7 mln euro na realizację 5-letniego projektu, który doprowadzi do uzyskania unikatowych fotomagnesów molekularnych.
W dzisiejszym spotkaniu w sali Senackiej w Collegium Novum uczestniczyli także prof. Wojciech Macyk, dziekan Wydziału Chemii oraz dr Magdalena Żychowska z Centrum Wsparcia Nauki. Stanowiło ono okazję do rozmowy o szansach i wyzwaniach stojących przed młodymi naukowcami oraz znaczeniu ich sukcesu dla rozwoju badań prowadzonych w Uniwersytecie Jagiellońskim.
- Pański sukces jest wielkim wyróżnieniem dla Uniwersytetu Jagiellońskiego. Bardzo cieszę się, że kolejna osoba z naszej uczelni otrzymała grant ERC w naukach ścisłych, bo w nich konkurencja jest o wiele większa niż w naukach humanistycznych i społecznych. Zdobycie grantu w tej dziedzinie jest równoznaczne ze znalezieniem się w czołówce europejskiej nauki. Należy podkreślić też, że Wydział Chemii dysponuje nowoczesną aparaturą, świetną bazą i szeregiem możliwości, które sprawiają, że w niczym nie ustępuje zagranicznym ośrodkom naukowym - mówił prof. Jacek Popiel.
Prof. Wojciech Macyk zdradził, że kolejna osoba z Wydziału Chemii ma duże szanse na zdobycie grantu ERC. Odniósł się również do nowoczesnej siedziby jednostki, którą kieruje, a także do wielu innych osiągnięć naukowych. - W tej chwili nie mamy wymówki, że nie mamy na czym pracować. Dla nas warunkiem koniecznym jest bycie w ścisłej czołówce. Ostanie lata ciężkiej pracy powoli przynoszą rezultaty. Zarówno granty ERC, jak i pięć artykułów w ciągu roku w "Nature" nie są przypadkowe. Warto pamiętać, że dawniej była to jedna praca na dekadę. W opublikowanej niedawno liście Top 2% najlepszych naukowców na świecie znalazło się 14 naszych chemików. Właściwie można by dopisać do tej listy jeszcze dr Tetianę Tatarchuk z Przykarpackiego Uniwersytetu Narodowego im. Wasyla Stefanyka w Iwano-Frankiwsku, którą zatrudniliśmy. Została ona laureatką specjalnego programu Narodowego Centrum Nauki skierowanego do Ukraińców. Biorąc pod uwagę możliwości pracy badawczej w Ukrainie, osiągnęła bardzo wiele - przekonywał dziekan Wydziału Chemii.
Projekt "Bringing molecular photomagnets to light - achieving magnets through visible light excitation at room temperaturę (LUX-INVENTA)" zgłoszony przez dr. hab. Dawida Pinkowicza, prof. UJ z Zespołu Nieorganicznych Materiałów Molekularnych Zakładu Chemii Nieorganicznej UJ dotyczy badań nad otrzymaniem i wykorzystaniem fotomagnesów molekularnych o unikatowych właściwościach.
- Światło słoneczne jest najczystszą formą energii, a jego wykorzystanie jest kluczowe z punktu widzenia dalszego rozwoju technologicznego i socjoekonomicznego. Efekt fotomagnetyczny, w którym światło powoduje znaczące zmiany magnetyzacji układu molekularnego, jest potencjalnie jednym ze sposobów wykorzystania energii słonecznej. Umożliwia zapisywanie i odczytywanie informacji magnetycznej za pomocą światła, co stanowi o jego unikatowości oraz potencjalnych zastosowaniach technologicznych. Efekt ten wykazują tzw. fotomagnetyki molekularne, które po raz pierwszy zostały odkryte w 1996 roku. Występuje on jedynie w bardzo niskich temperaturach, tzw. helowych, co skutecznie uniemożliwia jego wykorzystanie - wyjaśniał w lipcu br. po otrzymaniu grantu dr hab. Dawid Pinkowicz, prof. UJ.
Celem jego projektu jest odkrycie fotomagnesów molekularnych działających w temperaturze pokojowej oraz zbadanie mechanizmu ich działania. Doprowadzi to do przełomu nad badaniami fotomagnetyków, a także otworzy drogę do badań nad ich zastosowaniem w przedmiotach codziennego użytku.
Przypomnijmy, że w ubiegłych latach granty ERC przyznano także innym naukowcom Uniwersytetu Jagiellońskiego. Te najbardziej prestiżowe stypendia na Starym Kontynencie otrzymali: dr hab. Tomasz Żuradzki, prof. UJ i dr Rafał Banka (Wydział Filozoficzny), dr hab. Michał Németh, prof. UJ (Wydział Filologiczny), dr hab. Sebastian Glatt (Małopolskie Centrum Biotechnologii), dr hab. Szymon Chorąży, prof. UJ (Wydział Chemii) i dr Krzysztof Szade (Wydział Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii).
