...To nie jest dzień żałoby. To jest dzień pamięci o pięknych ludziach, którzy ode­szli. Dzięki nim Uniwersytet Jagielloński przetrwał koleje losu, które nie zawsze mu sprzyjały.

(Karol Musioł, rektor UJ, 7 listopada 2011 r.)

W dniach 6 i 7 listopada 2011 r. społeczność akademicka Uniwersytetu Jagiellońskiego uczciła 72. rocznicę Sonderaktion Krakau  - akcji gestapo z 6 listopada 1939 r., kiedy to wolność straciły 183 osoby, w tym 155 związane z UJ. Uroczystości Uniwersyteckiego Dnia Pamięci rozpoczęły się w niedzielę 6 listopada. Mszę św. za dusze zmarłych profesorów, pracowników i studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego w kolegiacie św. Anny odprawił ksiądz infułat Władysław Gasidło.

W poniedziałek rano 7 listopada rektor UJ Karol Musioł i przedstawiciele środowiska akademickiego złożyli kwiaty na grobach na cmentarzu Rakowickim. Tym razem były to groby rektorów: Macieja Leona Jakubowskiego, Stanisława Kutrzeby i Wincentego Zakrzewskiego. Delegacja z Wydziału Polonistyki UJ złożyła wieńce na Cmentarzu Salwatorskim, a prorektorzy: Andrzej Mania i Wojciech Nowak w koszarach przy ul. Wrocławskiej 82, pod tablicą upamiętniającą pobyt aresztowanych profesorów, zanim zostali przewiezieni do obozu zagłady Sachsenhausen. Na krakowskie cmentarze udały się także z wiązankami i zniczami delegacje ze wszystkich piętnastu wydziałów Uniwersytetu.

Główna część uroczystości miała miejsce w sali LXVI w Collegium Novum, tej samej w której przed siedemdziesięcioma dwoma laty zebrali się polscy naukowcy, aby wysłuchać „niemieckiego punktu widzenia na sprawy nauki i szkół akademickich". Otworzył ją o godzinie 11 prof. Karol Musioł, rektor UJ. Później głos zabrał prof. Peter-Christian Mueller-Graff z zaprzyjaźnionego z UJ Uniwersytetu Karola Ruprechta w Heidelbergu. − Do naszych obowiązków jako profesorów uniwersyteckich nie należy tylko nauczanie przedmiotów. Musimy wyćwiczyć ich również w pozytywnych zdolnościach, by być postrzeganymi w ich przyszłym zakresie pracy jako wzór: jako wzór przeciwko pokusie własnej pychy, która prowadzi do pogardy dla innych; jako wzór przeciwko pokusie wpływu i możności, która prowadzi do zamiaru panowania nad innymi; jako wzór przeciwko brutalizacji prowadzenia codziennego życia, która prowadzi do pogardy cywilizacji i godności człowieka; jako wzór przeciwko pokusie agresji, która prowadzi do zniszczenia innych – zwracał się prof. Peter-Christian Mueller-Graff do zebranych w sali LXVI  przedstawicieli władz UJ i Krakowa, rektorów krakowskich szkół wyższych, członków korpusu dyplomatycznego oraz rodzin aresztowanych profesorów.− My, Uniwersytet w Krakowie i Uniwersytet w Heidelbergu wyznaczamy sobie zadanie wspólnego prawego myślenia. Praktykujemy wspólnotę. I stwarzamy to co najcenniejsze pomiędzy nami: rozwijamy empatię i sympatię – mówił na zakończenie swojego wystąpienia prof. Mueller-Graff.

Niestety w tym roku nie przyznano Nagrody im. Stanisława Kutrzeby. Nagrodę w dziedzinie ochrony praw człowieka w Europie ustanowiono dla uczczenia pamięci profesorów UJ, którzy w ramach Sonderaktion Krakau zostali aresztowani i wywiezieni do obozów koncentracyjnych w Sachsenhausen i Dachau. Uniwersytet Ruprechta-Karola w Heidelbergu oraz Instytut Maxa Plancka Publicznego Prawa Porównawczego i Prawa Międzynarodowego Publicznego przyznały ją po raz pierwszy w 2002 roku w nadziei na umocnienie, ożywienie i rozbudowanie porozumienia między Polską i Niemcami. Nagroda umożliwia laureatowi roczny pobyt w Heidelbergu w celu prowadzenia pracy badawczej. − Wymagania jury są bardzo wysokie. Niestety w tym roku nikt im nie sprostał − tłumaczył prof. Kazimierz Lankosz z Wydziału Prawa i Administracji  UJ.

Okolicznościowy wykład  pt. "Szlakiem pamięci..." wygłosił prof. Jan Wiktor Tkaczyński z UJ, przewodniczący Komitetu ds. Opieki nad Grobami Profesorów UJ. – Komitet jest jedyną tego typu instytucją w Polsce, dowodem naszej wdzięcznej pamięci wobec naszych zmarłych koleżanek i kolegów, którym my dzisiaj żyjący zawdzięczamy przecież tak wiele −  tłumaczył profesor Tkaczyński. − Dowodem na to, że chcemy pamiętać, jest jedyna w Polsce lista pamięci, poczet zmarłych profesorów i nauczycieli akademickich Uniwersytetu Jagiellońskiego umieszczony na głównej stronie naszego uniwersyteckiego portalu − kontynuował.

Apel poległych odczytał Lech Dubiński, przedstawiciel  Samorządu Studentów UJ. Następnie rektor UJ i przedstawiciele władz miasta i Województwa Małopolskiego oraz korpusu dyplomatycznego złożyli kwiaty pod tablicami pamiątkowymi w Collegium Novum oraz przed Dębem Wolności. W uroczystościach Uniwersyteckiego Dnia Pamięci asystowali żołnierze z 2 Korpusu Zmechanizowanego w Krakowie.

Komitet ds. Opieki nad Grobami Profesorów UJ wspólnie z Biurem Informacji UJ  po raz kolejny przygotował specjalny dodatek do "Dziennika Polskiego", Szlakiem Pamięci. Dodatek ukazał się 4 i 7 listopada wraz z "Dziennikiem Polskim". Publikacja zawiera krótkie informacje o ponad stu profesorach UJ oraz lokalizacje ich mogił. Dodatek dostępny jest bezpłatnie w Biurze Informacji UJ, ul. Piłsudskiego 8/1.

(KMN)

Zawartość "Szlakiem pamięci" można obejrzeć na stronie "Dziennika Polskiego": www.dziennikpolski24.pl/pl/magazyn-specjalny-dodatek/szlakiem-pamieci-cz-ii/1185958-szlakiem-pamieci-cz-ii.html