W poniedziałek 12 maja w auli Collegium Maius odbyła się polsko-amerykańska debata, będąca kontynuacją Kongresu Kultury Akademickiej, który otworzył obchody Roku Jubileuszowego 650-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kongres zorganizowany pod hasłem "Idea Uniwersytetu - reaktywacja" skupił szereg ekspertów z Polski i zagranicy i zainicjował poważną dyskusję nad stanem i kondycją środowiska akademickiego w XXI wieku. Jak podsumował podczas otwarcia debaty pomysłodawca i główny organizator Kongresu Kultury Akademickiej, prof. Piotr Sztompka, jego uczestników połączyła chęć zachowania kultury akademickiej w obliczu współcześnie obserwowanych negatywnych trendów, wśród których na pierwszy plan wysuwają się dominacja kultury korporacyjnej i rosnąca biurokratyzacja. Większość uczestników zgodziła się z głównymi tezami, które legły u podstaw Kongresu i stworzyła swego rodzaju ruch społeczny w celu realizacji jego najważniejszych postulatów. - Pod koniec mojej kariery naukowej, zostałem przywódcą rewolucji – żartobliwie skonstatował Profesor, który w tym roku skończył siedemdziesiąt lat.

W anglojęzycznej debacie pod tytułem "Challenges and Dilemmas of Polish and American Universities in the XXI Century" ("Wyzwania i dylematy uniwersytetów polskich i amerykańskich w XXI wieku") udział wzięli:

• Neil J. Smelser, emerytowany profesor Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley, wieloletni przewodniczący Senatu całego systemu University of California,
• Piotr Sztompka, profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego, przewodniczący Rady Programowej Kongresu Kultury Akademickiej,
• Jarosław Górniak, profesor UJ, dziekan Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Senatu UJ.

Obecni byli również prorektor UJ ds. rozwoju prof. Maria-Jolanta Flis oraz pełnomocnik rektora UJ ds. współpracy międzynarodowej prof. Zdzisław Mach. Moderatorem debaty był dr Piotr Prokopowicz z Instytutu Socjologii UJ.

Uczestnicy spotkania próbowali odpowiedzieć na pytania nawiązujące do hasła Kongresu Kultury Akademickiej "Idea uniwersytetu - reaktywacja": czy i w jaki sposób można zachować wielowiekowe tradycje uniwersytetu badawczego w nowych warunkach społecznych związanych z masowością kształcenia, rosnącymi kosztami edukacji i badań naukowych, oraz procesem globalizacji? Co dzieje się ze wspólnotą akademicką i tkanką zaufania społecznego, co z relacjami mistrz-uczeń, co z jakościowymi ocenami efektów badawczych i statusu uczonych, co z wymogiem ciągłego doskonalenia i aktualizowania treści edukacyjnych, co z elitarnością instytucji uniwersytetu i jej odmiennością od innych szkół wyższych, co z misją kształcenia oświeconych obywateli a nie tylko wykwalifikowanych pracowników? Jak przeciwstawić się biurokratyzacji, fetyszyzacji wskaźników ilościowych, wąskiemu, zawodowemu profilowi edukacji, negowaniu znaczenia badań podstawowych i dyscyplin humanistycznych, oportunizmowi przy wyborze problemów badawczych, mnożeniu działań pozornych, plagiatów i fałszerstw oraz permisywności środowiska wobec takich nadużyć?

Debata stanowiła część obchodów Jubileuszu 650-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Zdjęcia: Jerzy Sawicz